Historia dyplomacji polskiej-całość

Po I wojnie utworzenie własnej służby dyplomatycznej, która byłaby w stanie spełniać zewnętrzne funkcje suwerennej władzy, było jednym z najważniejszych zadań (chodziło o utworzenie instytucji w których pracowaliby fachowcy z doświadczeniem). Kształtowanie się służby dyplomatycznej było procesem długotrwałym, ale okres zasadniczych prac trwał od listopada 1918 do końca 1923 roku. Do połowy 1919 roku rozstrzygnięto kwestie najważniejsze: sprawa kierownictwa politycznego MSZ, obsady personalnej, likwidacja podziału istniejących i powstających placówek zagranicznych (podległych KNP w Paryżu i rządowi w Warszawie).
Powstanie MSZ i pierwszych placówek dyplomatycznych
Podstawę polskiego aparatu dyplomatycznego stworzyły:
Naczelny Komitet Narodowy i jego biura informacyjne (VIII 1914- I 1918)
Komitet Narodowy Polski w Paryżu i jego przedstawicielstwa (VIII 1917- IV 1919)
Departament Stanu Rady Regencyjnej i jego zagraniczne placówki (I 1917- X 1918)
Ale najważniejsze było utworzenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych 26 października 1918 roku na podstawie dekretu Rady Regencyjnej. Na czele stanął dr Stanisław Gąbiński (na stanowisku był do 4 listopada 1918; do czasu powołania przez Radę Regencyjną rządu Wł. Wróblewskiego, który był równocześnie ministrem spraw zagranicznych).
W nocy z 6 na 7 listopada 1918 w Lublinie powstał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, w którym funkcję premiera i ministra spraw zagr. objął Ignacy Daszyński. Po powrocie Piłsudskiego do Warszawy i przekazaniu mu władzy przez Radę Regencyjną, 14 listopada funkcję min. spraw zagr. objął Tytus Filipowicz (dotychczasowy przedstawiciel rządu w Wiedniu; zorganizował pierwsze spotkanie pracowników MSZ). 18 listopada powstał rząd Jędrzeja Moraczewskiego, ministrem spraw zagr. został Leon Wasilewski. Przeprowadzono wtedy pierwszą reorganizację ministerstwa, która obowiązywała od 1 grudnia 1918 do 14 lutego 1919 (3 sekcje podzielone na 14 wydziałów i innych komórek organizacyjnych, na czele sekcji politycznej- W. Jodko-Narkiewicz, sekcja techniczno-komunikacyjna- J. Ziabicki i sekcja ogólna). W tym czasie udostępniono także dla MSZ kamienicę przy ulicy Wierzbowej i przylegające do nie sale I piętra Pałacu Brühlowskiego.
Ministerstwo przejęło od razu zwierzchnictwo nad przedstawicielstwem Rady Regencyjnej w Berlinie i mianując przedstawiciela (Seweryna Światopełka-Czetwertyńskiego) w Moskwie i Wiedniu. Podstawowym zadaniem było nawiązanie stosunków z KNP w Paryżu (funkcjonował od 15. VIII. 1915 r pod przewodnictwem Dmowskiego; uznany za oficjalne polskie przedstawicielstwo) i skoordynowanie z nim działań. KNP miał sieć własnych placówek: w Paryżu (Erazm Piltz), Londynie (Wł. Sobański), Rzymie (K. Skirmunt), Waszyngtonie (I. Paderewski). Porozumienie między KNP a władzą w kraju zostało przypieczętowane objęciem przez Paderewskiego 16 stycznia 1919 funkcji premiera i MSZ, a także przez dołączenie do składu KNP 10 przedstawicieli Piłsudskiego (m. in. L. Wasilewskiego). Konsekwencją przejęcia rządu przez Paderewskiego było prawno-międzynarodowe uznanie Polski i nawiązanie z niż stosunków dyplomatycznych (USA 30. I. 1919; Francja 24. II; WB 25. II). Kolejna konsekwencją było podporządkowanie placówek KNP władzy MSZ w kraju. W związku z pracami konferencji pokojowej i zaangażowaniem Paderewskiego, faktycznym szefem resortu został Wł. Skrzyński (11. IV- 24. XI. 1919).

(…)

…). Próba zawarcia takiej regionalnej konwencji podpisanej przez Polskę, Łotwę, Estonię, Rumunię, Litwę i Czechosłowację miała być wymierzona przeciwko idei Paktu Czterech. 3 Lipca 1933 regionalną konwencję o definicji agresora podpisały: ZSRR, Polska, kraje bałtyckie, Rumunia, Turcja, Persja, Afganistan. Stosunki polsko-radzieckie stale się ocieplały w owym czasie. Zawarto kilka konwencji normalizujących…
… (obowiązywała do 1 kwietnia 1920; utworzono osobny Departament Konsularny oraz w ramach Wydziału Ogólnego komórkę zajmującą się sprawami Ligi Narodów i innych organizacji). W sumie działało wtedy 17 wydziałów w 6 większych jednostkach (Gabinet Ministra, Protokół dyplomatyczny, Dep. Konsularny, Dep. Prawno- traktatowy, Biuro Szyfrowe). Wstępny etap reorganizacji zamyka reforma z 1. IV. 1920 roku i wydanie…
… przeprowadzono bez protestów wielkich mocarstw.
Stosunki z Rumunią
rozważano przystąpienie do Małej Ententy i oparcie się na sojuszu z Rumunią - sprzeciw Benesza (Skirmunt - wspólpraca z Czechosłowacją), Narutowicz chciał wiec tylko ściślej współpracować z nią na forum Ligi Narodów
wizyta w Rumunii Naczelnika - podpisanie umowy wojskowej (16 IX 1922) -w warunkach causus foederis druga strona przystąpi do wojny.
Pogorszenie się stos. Czechosłowacją:
25 XI 1922 - decyzja komisji delimitacyjnej o przyznaniu Polsce 3/5 Jaworzyny
Benesz na forum Małej Ententy odmówił prawa Polski do Galicji Wsch.
Narutowicz na forum Ligi Narodów odmówił poparcia Benesza w jego kandydaturze do Rady Ligi - w efekcie Benesz nie wszedł,
Czechosłowacja wycofała formalnie swe poparcie dla Polski w Galicji Wsch.
Polska wzmocniła pomoc…
… były pożyczki zagranicznej (w praktyce francuskie). Jego doradcą w sprawach zagranicznych był August Zaleski.
Prezydent Ignacy Mościcki początkowo (pomimo szerokich uprawnień przyznanych mu przez konstytucję kwietniową) nie ingerował w politykę zagraniczną. Z czasem jednak popierany przez niego wicepremier ds. gospodarczych Eugeniusz Kwiatkowski odgrywał pewną rolę w zakresie polityki zagranicznej poprzez…
… Zjednoczonych Europy konieczność racjonalnej organizacji Europy w imię bezpieczeństwa - zbliżenie ekonomiczne. Polska chciała jednak jednakowe dla wszystkich państw gwarancje bezpieczeństwa, integralności i niezależności politycznej.
- starania o pożyczkę francuską półtora miliardów franków. Miliard to miała być pożyczka materiałowa, a pół miliona przeznaczone na rozbudowę polskiego przemysłu zbrojeniowego…
... zobacz całą notatkę