PLATON (427 - 347): pochodził z rodziny arystokratycznej, obserwując upadek poleis dochodził do wniosku, że ewolucja ich zmierza ku złemu, degenerują się, zło nie przestanie nękać ludzi, dopóki rządów nie obejmą filozofowie; próbował uczyć rządzenia władców Syrakuz, później założył w Atenach akademię ( do VI w. n. e.); tylko mędrzec może dostrzec idee, zrealizować je w państwie; „państwo tworzy wzajemna nasza potrzeba”, istotą jest odwaga (timokracja), chciwość (oligarchia), anarchia (demokracja), strach i zbrodnia (tyrania) te ustroje są łańcuchem ewolucyjnym, ostatnia jest najgorsza, demokracja cierpi na brak prawdy; kres łańcucha może zaprowadzić tylko rząd „stróżów doskonałych” - mędrców; organiczna budowa - silnie zhierarchizowana (wg wiedzy): złoto (inteligencja) = srebro (odwaga) = brąz (pracowitość), żadna z grup nie jest doskonała osobno; antyindywidualizm, jednostka przez państwo; funkcjonuje rygorystyczny system wychowania obywatelskiego, elicie wpaja się honor, męstwo, cnotę, 17 - 20 lat trening fizyczny, po 20 r. mniej zdolni - wojskowi, bardziej - 10 letnie studia ogólne, później 5 lat filozoficznych, od 35 - 50 r. życia aktywność polityczna, po 50 r. sprawowanie władzy; grupa rządząca żyje we wspólnocie majątkowej i rodzinnej, ważne jest dobre urodzenie, brak własności prywatnej; filozofowie kierują się zasadami rozumu, nie są skrępowani prawem; prawo jest zbyt sztywne wobec różnorodnej i zmieniającej się rzeczywistości; w Prawach opisuje inny ustrój - oligarchię, bez wspólnoty komunistycznej, zakaz opuszczania państwa, nowinkarstwa, kult religii.
ARYSTOTELES (384 - 322): ur. w Stagirze, syn lekarza, nie miał praw politycznych, adept akademii, założył Liceum, wychowawca Aleksandra, najważniejsze o polityce to Etyka nikomachejska, Polityka; w odróżnieniu od Platona - naturalna, empiryczna metoda badawcza; państwo należy do tworów natury, człowiek jest stworzony do życia w państwie, kto żyje poza jest nędznikiem lub półbogiem , cnota, dzielność etyczna są możliwe do osiągnięcia tylko wobec innych; jest syntezą mniejszych, analogicznych, ewoluujących w państwo wspólnot, jest samowystarczalne, celem jest zapewnienie materialnych i duchowych potrzeb jednostce, gdyż jest zbiorem jednostek; odwrotnie niż Platon twierdzi że nie ma doskonałego ustroju, ale można mówić o dobrych i złych: monarchia - tyrania, arystokracja - oligarchia, politea - demokracja; kryterium: czy rządy są sprawowane dla dobra ogółu? generalnie zdaje sobie sprawę że rząd służy temu, kto rządzi; na ustrój wpływa także charakter narodu - niektóre mają tendencję do tyranii, położenie geograficzne - demokracja lepiej sprawuje się na nizinach; także podział wg. majątku rządzących: oligarchia gdy są bogaci (nawet większość) i demokracja, trzecią formą są rządy stanu średniego - gdy przeważa liczebnie najlepsza dla niego politea, czyli mieszanina oligarchii i demokracji, z przewagą drugiej; jest to harmonijne połączenie wolności i porządku (hierarchii); realizacja polityki złotego środka i stabilizacja; podział społeczeństwa na znakomitych i lud, kryterium może być wiedza, urodzenie, cnota, najczęściej jest to majątek, znakomici to niepracujący posiadacze; stan pomiędzy nimi to średni, też posiada własność, ale pracują na mniej hańbiących stanowiskach, nie są zdemoralizowani bogactwem, ani chciwi czy skłonni do buntu; ich cnotami jest umiarkowanie, rozsądek, kroczenie pośrodku drogi, uszanowanie własności; problem niewolnictwa wypływa z niedoskonałości gospodar
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)