Hipotezy wyjaśniające powstanie Ewangelii synoptycznych

2. Hipotezy wyjaśniające powstanie Ewangelii synoptycznych. Między Ewangeliami synoptycznymi można zaobserwować znamienne różnice i podo­bieństwa.
1) W epizodach wspólnych wszystkim ewangelistom można zau­ważyć wiele różnic. Np.:
- w sformułowaniach - w kole­jności niektórych wydarzeń : np. Mt i Mk mają zapowiedź zdrady Judasza przed ustanowieniem Eucharystii, zaś Łk 22,14nn po ustanowieniu; 2) Ewangelie mają różną długość: Mk = 661 wierszy; Mt = 1068 ww; Łk = 1149 ww
3) Ewangelie synoptyczne zawierają ponadto bardzo podobne, a często wręcz identyczne opisy wydarzeń z działalności Jezusa. W niektórych z nich jest ten sam styl, te same nietypowe wyrażenia, nawet niemal iden­tyczne zdania. Ewan­geliści musieli ko­rzys­tać od siebie nawza­jem. Ktoś od kogoś odpisywał. Jednakże, kto, od kogo? no właśnie…kto??? 1. Hipoteza tradycji ustnej Teorię tę rozwijał zwłaszcza J. Gieseler . Według niego ewangeliści pisali niezależnie od siebie, opierając się na tradycji ustnej, która brała początek z katechezy apostolskiej. Tradycja ta była przekazywana przez dziesiątki lat na pamięć bez więk­szych zmian, podobnie jak inne dzieła starożytne. Każdy z ewangelistów znał ją i spisywał w zależności od pot­rzeb swoich adresatów, zmieniając niektóre opisy i wyrażenia według własnego uznania. To tłumaczyłoby podobieństwa i różnice, jakie spotykamy w Ew. synopt.
2. Hipoteza Ewangelii pierwotnej Zaproponował ją G.E. Lessing. Twierdzi on, że na początku została napisana Ew. Mt po aramejsku - o czym wspo­mina Papiasz i św. Hieronim. Byłaby to Ewangelia „Mów Pańskich”. Wszyscy trzej znani nam ewan­geliści, piszący po grecku, mieli do niej dostęp i z niej korzystali, dodając do niej uzyskane z innych źródeł informacje. Według tej hipotezy Ewangelie powstawały w kole­jności: Mt - Mk - Łk.
Cała ta hipoteza opiera się na zdaniu Papiasza: „Mateusz spisał słowa Pańskie w języku hebrajskim , a każdy (Mt, Mk i Łk) tłumaczył je tak, jak potrafił”. (przypomina się xSeweryniak!)
Jednakże w ostatnim czasie egzegeci zwracają uwagę na to, że jest to niewła­ściwy przekład tekstu podanego przez Euzebiusza. Podaje się inny prze­kład, o wiele bardziej przeko­nujący: „Ma­teusz spisał słowa Pań­skie według hebrajskiego sposobu przed­sta­wia­nia. Każdy, bowiem przedsta­wiał je tak, jak potrafił”.
W takim przekładzie nic nie wskazuje na to, by pozostali ewan­geliści korzy­stali z Mt.aram., lecz że każdy pisał na podsta­wie własnych źródeł. Zatem również ta teoria, która zresztą jest bardzo skomplikowana, nie rozwiązuje problemu synoptycznego.

(…)

… niemożliwą, by Mt i Łk znali swe dzieła i od siebie korzystali, gdyż mają zupełnie inne Ewangelie Dzieciństwa, inne opisy objawień Jezusa zmar­twych­wstałego, są też różnice w Kazaniu na Górze i innych mowach (Łk = Kazanie na Równinie).
4. Hipoteza fragmentów spisanych
Zaproponował ją D.F. Schleiermacher. Według tej hipotezy, Ewangelie synoptyczne kształtowały się bardzo długo. W Kościele pierwotnym powoli spisywano słowa i czyny Jezusa, najpierw po aramej­sku, a następnie po gr. Opisy te służyły jako pomoc dla kaznodziejów i kate­chetów. Z bie­giem czasu rozwijały się one, były zbierane i łączone ze sobą często w sztuczny sposób, o czym świadczyłyby stwie­rdzenia w obec­nych Ewangeliach takie jak: „W owym czasie”, „potem”. Na koniec poszcze­gólni ewangeliści na podstawie tych fragm. ułożyli swoje Ewange­lie…
... zobacz całą notatkę