Heurystyka dost ę pno ś ci Nieformalna reguła wnioskowania została nazwana heurystyk ą dost ę pno ś ci . Odnosi się ona do
wydawania sądów na podstawie tego, jak łatwo jest nam coś przywołać do świadomości
(Schwartz i in., 1991; Tversky, Kahneman, 1973).
W wielu sytuacjach heurystyką dostępności jest dobrą strategią. Przypuśćmy, że
poprosiliśmy cię o oszacowanie, jaki procent lekarzy w Stanach Zjednoczonych stanowią
kobiety. Mógłbyś uzyskać z Amerykańskiego Stowarzyszenia Medycznego listę wszystkich
lekarzy albo zgadywać na chybił trafił. Inne rozwiązanie to posłużenie się heurystyką
dostępności: mógłbyś pomyśleć o lekarzach, których spotkałeś, określić, jak wielu z nich to
kobiety, i na podstawie tej próby dokonać umotywowanego oszacowania. Tego rodzaju strategia
przypuszczalnie prowadziłaby do całkiem dobrej odpowiedzi.
Problem z heurystyką dostępności polega na tym, że niekiedy to, co jest dostępne w naszej
pamięci, ma charakter nietypowy i prowadzi do błędnych ocen. Jeżeli przypadkowo wśród
pięciu spotkanych przez ciebie ostatnio lekarzy były cztery kobiety, mógłbyś znacznie zawyżyć
procent lekarzy-kobiet w Stanach Zjednoczonych, ponieważ tak wiele przykładów lekarzy tej
płci jest dostępnych w twojej pamięci.
heurystyka dost ę pno ś ci : nieformalna regu ł a umys ł owa, na mocy której ludzie wydaj ą s ą dy kieruj ą c si ę tym, jak ł atwo mog ą co ś przywo ł a ć do ś wiadomo ś ci Z kolei zastanów się nad pytaniem: Czy więcej jest w języku angielskim wyrazów, które
zaczynają się na literę „r", czy też takich, w których pojawia się ona na trzeciej pozycji?
Większość ludzi ocenia, że więcej jest wyrazów rozpoczynających się na „r", chociaż
w rzeczywistości znacznie więcej jest wyrazów, w których „r" występuje jako trzecia litera.
Słowa, które zaczynają się od „r", są bardziej dostępne w pamięci, a zatem łatwiej jest je sobie
przypomnieć niż słowa z „r" na trzeciej pozycji.
Tversky i Kahneman (1973), a także inni, przedstawili kilka interesujących przykładów
pokazujących okoliczności, w których heurystyką dostępności może prowadzić do nietrafnych
wniosków. Wiele z tych badań dotyczyło sądów i zachowań, które są ważniejsze dla ludzi niż
to, ile słów zaczyna się na „T".
Na przykład, częste jest przekonanie, że więcej osób traci życie w płomieniach niż
wskutek utonięcia. Ta ocena bierze się stąd, że wypadki śmierci w wyniku pożaru mają większe
szansę znalezienia się w relacjach środków przekazu i tym samym są bardziej dostępne
(…)
…, jak ważne są okresowe badania lekarskie, wielu ludzi nie odwiedza lekarza tak często,
jak by należało. Na przykład liczba śmiertelnych ofiar raka piersi byłaby mniejsza, gdyby więcej
kobiet regularnie poddawało się badaniom mammograficznym. Jednym ze sposobów poprawy
sytuacji byłoby szersze rozpowszechnienie danych statystycznych dotyczących
prawdopodobieństwa zachorowania na raka piersi…
…
w pamięci ludzi (Slovic, Fischhoff, Lichtenstein, 1976). W rzeczywistości ludzie znacznie
częściej toną niż giną w pożarach. Podobnie, gdybyś prosił ludzi o oszacowanie liczby
popełnianych każdego roku w Stanach Zjednoczonych przestępstw z użyciem przemocy,
uzyskałbyś bardzo różne odpowiedzi w zależności od tego, ile czasu spędzają przed telewizorem
w porze największej oglądalności. Ci, którzy poświęcają…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)