Hellenistyczny okres filozofii starożytnej: stoicy, Epikur i sceptycy W starożytności było aż ośmiu Zenonów filozofów. Jeden z nich, Zenon z Kition (IV/III w. przed Chr.), uczeń m.in. cynika Kratesa , prowadził swoje wykłady przechadzając się po Malowanym Portyku (gr. stoa poikile ) i stąd pochodzi nazwa szkoły stoickiej . Zenon wprowadził do etyki pojęcie obowiązku moralnego (powinności) i pojęcie logiki do nauki w ogóle. Powinność moralną definiował następująco: 1) co, gdy jest wykonywane da się racjonalnie usprawiedliwić (np. życie zgodne z naturą człowieka, czyn zgodny z tą naturą), 2) to, co rozum każe czynić ( vs to, czego rozum zakazuje, jak np. zaniedbywać rodziców, kłócić się z przyjaciółmi, pogardzać ojczyzną, nie troszczyć się o rodzeństwo).
Stoicy (tj. Zenon i jego uczniowie) podzielili filozofię na: logikę, fizykę (tj. filozofię przyrody) oraz etykę. Tę ostatnią uważali za naukę m.in. o popędach, o tym, co dobre/złe, o cnotach , o postępowaniu i o powinnościach. Zwrócili uwagę na istnienie rzeczy (lub wartości) obojętnych moralnie. Nie przynoszą one ani moralnej korzyści, ani moralnej szkody (np. życie, zdrowie, przyjemność, piękno fizyczne, siła, bogactwo, sława). Ich zdaniem życie moralnie godziwe, to życie zgodnie z rozumną naturą człowieka i boską naturą świata . Uważali jednocześnie, że mędrzec nie może popadać w przygnębienie z żadnego powodu (smutek to coś niezgodnego z rozumem), nie powinien nikogo krzywdzić, ale też wobec nikogo nie powinien być miłosierny, litościwy (wtedy jest podobny bogom).
Oprócz etyki zajmowali się estetyką, rozwinęli też semiotykę (teorię znaków ) i teorię języka. Wyróżnili 24 głoski (w języku greckim), jako 1) elementarne dźwięki, 2) znaki pisane i 3) „nazwy” czegoś (np. „Alfa”). Wskazali więc na to, że znaki, jakimi się posługujemy, możemy wykorzystywać w różnych funkcjach .
Epikur Twórca epikureizmu (IV/III w. przed Chr.) podzielił filozofię dość podobnie jak stoicy: na tzw. kanonikę (tj. naukę o kryteriach , np. kryterium prawdy), fizykę (filozofię przyrody) oraz etykę (naukę o tym, co wybierać, a czego unikać; jak żyć). W epistemologii stał na stanowisku radykalnego sensualizmu . Wrażenia zmysłowe stanowią kryterium prawdy w naszym poznaniu świata - nic ich nie może obalić. Wrażenia te upewniają nas o istnieniu rzeczy fizycznych i są źródłem wszelkiej wiedzy. Skrajność stanowiska Epikura wyrażała się w tym, że uważał iż nawet przywidzenia ludzi chorych psychicznie lub też marzenia senne są rzeczywiste , posiadają bowiem siłę oddziaływania, a to, co nie istnieje - takiej siły nie posiada. Te epistemologiczne poglądy były konsekwencją przyjęcia radykalnie pluralistycznego stanowiska w metafizyce, uznającego istnienie nieskończenie wielu
(…)
…) natchnął kontakt z indyjskimi magami i ascetami, głoszącymi obojętność wobec życia i cierpienia. Sceptycy początkowo głosili tylko, że nie wiemy, jakie są własności realnych rzeczy, nie powinniśmy zatem wypowiadać o nich żadnych twierdzeń - wstrzymując się zaś od sądu uzyskamy spokój i szczęście. Z czasem jednak zaczęli formułować radykalniejsze tezy. Wszelkie twierdzenia naukowe uznali za niepewne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)