Zestaw 2 Pyatnie 6. Przedstaw główne założenia empiryzmu Johna Locke'a. Wyjaśnij znaczenie pojęcia epistemologia, podaj konkretne przykłady odnośnie kierunków występujących w epistemologii. Empiryzm był zasadniczym stanowiskiem filozoficznym epoki Oświecenia. Podstawy jego stworzył jeszcze w końcu XVII stulecia Locke. Empiryzm, jak może się mylnie wydawać, nie był bynajmniej prądem nowym. Już od czasów średniowiecza miał swój główny ośrodek w Anglii, jednakże trudno nazwać go filozofią dominującą w wyspiarskim światopoglądzie.
Termin „empiryzm” wiążę się nierozerwalnie z nazwiskiem właśnie Locke'a oraz Bacona. Prąd ten utożsamia wiedzę z doświadczeniem, z faktami, krótkimi słowy mówi, że „nie ma wiedzy bez doświadczenia”.
Pomijając kwestię rozbieżności zdań Locke'a i Bacona na temat empiryzmu, należy zauważyć, że dla Locke'a wszelka wiedza, wszelkie wyobrażenia i wszelkie sądy, błędne czy prawdziwe, wytwarzają się na drodze doświadczenia. Innej drogi po prostu nie ma, umysł jest niezapisaną kartą, którą jedynie doświadczenie może zapisać ( Locke wprowadził słynne pojęcie tabula rasa -biała karta. Zgodnie z tym poglądem, umysł każdego człowieka jest początkowo podobny do niezapisanej karty. Dopiero wszystko to, co składa się na życie ludzkie, a więc wychowanie, wiedza, doświadczenie, zostaje utrwalone w umyśle i składa się na indywidualność każdego człowieka. Wynika stąd, że rozum ludzki można dowolnie kształtować, formować. Empiryści twierdzili, że wszelka wiedza ma więc źródło w doświadczeniu zewnętrznym- zmysły i wewnętrznym- refleksja).
O teorii Locke'a mówi się, iż była opisowa, genetyczna, miała charakter psychologiczny, gdyż nie mówi ( w przeciwieństwie np. do Bacona ) jak kierować umysłem, ale skupia się na tym, jak umysł ten się rozwijał, zanim to mogliśmy nim pokierować. Ponadto Locke pomijając w swych badaniach istnienie faktów obiektywnych ( typu „ to ciało jest ciepłe” itp. ), przekładał cały ciężar zainteresowań na kwestię zagadnień psychologicznych tzn. jak wiedza zbiera się w naszej świadomości, dla niego podstawowe były np. fakt „ja czuję ciepło”. Biorąc to pod uwagę, można stwierdzić, że empiryzm Locke posiadał charakter subiektywny, a nie obiektywny.
„Uczeni specjaliści, przyrodnicy czy historycy, a także niektórzy filozofowie na doświadczeniu opierają swe badania. O nich mówimy, że są „empirykami”. Natomiast być „empirystą”, oznacza nie tylko, opieranie się w nauce na doświadczeniu, lecz także wytwarzanie teorii, że trzeba lub że należy się na nim opierać. Empiryzm jest więc skrajną teorią, uwydatniającą wyłącznie rolę doświadczenia.
Locke był też autorem nowego programu filozofii, programu epistemologicznego ( który zastąpił nurt metafizyczny ). Locke zadanie filozofii widział w poznaniu nie bytu, ale naszych pojęć o bycie. Doszedł do przekonania, że umysł ludzki nie może rozwiązać zagadnień metafizyki i przesunął przedmiot zainteresowań filozofii z bytu na poznanie. Odtąd filozofia przestała być poglądem na świat i stała się raczej poglądem na człowieka.
(…)
…: Heraklit- koncepcja aktywistyczna Anaksymander - koncepcja statyczna Demokryt i Epikur - koncepcja materializmu atomistycznego Platon i Plotyn i Augstyn - czyli idealizm platoniczny Arystoteles i Tomasz z Akwinu - czyli idealizm racjonalny Kartezjusz- czyli nowożytny idealizm racjonalny Baruch Spinoza - idealizm obiektywny George Berkeley - idealizm subiektywny Thomas Hobbes- pierwsza, pełna wersja materializmu mechanicystycznego Leibniz - monadologia Hegel - idealizm obiektywny Karol Marks - materializm dialektyczny Edmund Husserl - Fenomenologia
Bertrand Russel - nowożytna wersja materializmu atomistycznego, zwana atomizmem logicznym Alfred North Whitehead - nowożytny materializm holistyczny Obecnie całościowe systemy ontologiczne już praktycznie nie powstają, gdyż z jednej strony większość filozofów zgodziła z argumentami, że takiego systemu nie da się zbudować na skutek trudność wykrytych przez teorię poznania, a z drugiej złożoność i obfitość danych dostarczanych przez nauki przyrodnicze uniemożliwia ich ogarnięcie przez nawet najbardziej genialnego filozofa. Do najbardziej znanych krytyków możliwości zbudowania spójnego i przekonującego systemu metafizycznego należą: David Hume Immanuel Kant…
… źródło rzeczy. Ale tworzywo to jest czymś ulotnym, podlegającym deformacji i rozkładowi. Dlatego rzeczy nigdy nie mogą osiągnąć pełni doskonałości swojego pierwowzoru; zawsze pozostają czymś ograniczonym, niedostatecznym, złym, godnym pogardy”. Stanowisko Platona określane jest, jako idealizm obiektywny. Idealizm, bo rzeczywistość jest czymś duchowym, a nie materialnym, obiektywny, gdyż byt duchowy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)