I. GERONTOLOGIA JAKO NAUKA . 1. Przedmiot badań, miejsce wśród innych nauk, podstawowe pojęcia. Gerontologia jest nauką o starości i o wszystkich związanych z nią zjawiskach i problemach. Jej nazwa utworzona została ze słów pochodzenia greckiego: geras - starość, geron - starzec lub mędrzec, logos - nauka. Zagadnienia te są obszerne i różnorodne, dlatego gerontologiem może być nie tylko lekarz, lecz i biolog badający zjawiska starzenia się w świecie roślin i zwierząt, a także socjolog zajmujący się społecznymi problemami starości ludzkiej oraz psycholog badający związane ze starzeniem zjawiska i zmiany psychiczne. Gerontologia jest nauką międzydyscyplinarną, tzn. wchodzi w zakres wielu nauk (dyscyplin), skupiając specjalistów kilku dziedzin. Jednym z jej działów jest gerontologia społeczna (socjo-gerontologia) , która zajmuje się badaniem warunków życia oraz potrzeb ludzi starszych, dążąc do zaspokojenia tych potrzeb, a także analizując rolę i zadania starszego pokolenia - tak w rodzinie, jak i w społeczeństwie. W krajach Europy często używa się terminu gerontologia kliniczna . Nie jest on równoznaczny z geriatrią przede wszystkim, dlatego, że klinika zajmuje się tylko chorobami i nie obejmuje profilaktyki. Geriatria to dział medycyny wieku starszego. Nauka ta zajmuje się głównie chorobami ludzi starzejących się i starych oraz zapobieganiem chorobom i niedołęstwu wieku starczego. Z geriatria i profilaktyką ściśle łączy się postępowanie rewitalizacyjne. Rewitalizacja to odzyskiwanie i utrzymywanie szeregu podstawowych funkcji starego organizmu za pomocą psychoterapii, leków, diety i fizykoterapii. Prawidłową adaptacje do starości wspomaga geragogika (gerontopedagogika) . Analizuje ona ostatnią fazę rozwojową życia ludzkiego, diagnozuje sytuację życiową ludzi starych, określa główne czynniki warunkujące proces starzenia się. Prowadzi badania nad przedłużeniem i optymalizacją warunków aktywnego życia osób w wieku poprodukcyjnym. Psychogerontologia zajmuje się zagadnieniami dotyczącymi adaptacji psychiki ludzi starzejących się do nieuniknionego okresu starości. Jednym z fundamentalnych elementów tej adaptacji jest zgoda na własną starość, uświadomienie sobie, że jest to taki sam etap życia jak inne, posiadający swoje radości i problemy. Akceptacja własnej starości jest połową sukcesu w walce o szczęśliwą, satysfakcjonującą starość. NAUKI GERONTOLOGICZNE GERONTOLOGIA
(w ujęciu interdyscyplinarnym)
GERIATRIA
PSYCHO-GERONTOLOGIA
SOCJO- GERONTOLOGIA
GERAGOGIKA
2. Charakterystyka procesu starzenia się. Starzenie się jako proces zachodzący w organizmie żywym można analizować w kilku aspektach jako proces pierwotny, naturalnie występujący, czyli
(…)
… się w sposób harmonijny.
Biorąc pod uwagę uzasadnione, acz rozbieżne stanowiska badaczy problemów starości, związanych z wyznaczeniem dolnej granicy starości, przyjmuję ustalenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 60 r.ż. Jest to, bowiem stosunkowo łatwy do ustalenia, podlegający obiektywnemu pomiarowi (w jednostkach czasu) wiek metrykalny, chronologiczny, kalendarzowy. Uwzględniany jest w stosunkach prawnych…
… powstające w procesie normalnego metabolizmu. Wolne rodniki posiadają pewną liczbę elektronów, a ich struktura i zdolność do oddawania elektronu powoduje, że szczególnie łatwo wchodzą w reakcje z wieloma związkami. Często reagują z DNA i z fosfolipidami błon komórkowych, zmieniając antygenowość błon komórkowych. Ponadto hamują syntezę prostaglandyn i przez to ułatwiają rozwój miażdżycy. Powodują powstawanie dystrofii barwnikowej komórek. Zauważono, że w mózgu chorych na chorobę Parkinsona czy Alzheimera gromadzi się w neuromelanina, która powstaje w wyniku działania wolnych rodników. Gromadzenie się w skórze tzw. starczego barwnika - lipofuscyny jest także wynikiem działania wolnych rodników. Ze względu na zanieczyszczenie środowiska i promieniowanie jonizujące organizm ludzki coraz bardziej narażony…
… się także funkcjonowanie psychiczne i intelektualne człowieka. Nie istnieją konkretne objawy psychicznego starzenia się organizmu. Są choroby i patologie mózgu, których częstość występowania w sposób istotny związana jest z wiekiem i z zaburzeniami funkcji psychicznych. Są to choroby neurodegeneracyjne, choroba Alzheimera czy choroba Parkinsona. Nie występują one jednak u wszystkich ludzi starych a ich patogeneza…
…. Stopniowo pojawiają się trudności w koncentracji uwagi, zaburzenia pamięci krótkotrwałej, zawężenie zainteresowań. Typowa dla pacjentów z demencją naczyniową jest chwiejność uczuciowa, częste są okresy depresyjnego nastroju przechodzące w drażliwość, stany podniecenia i dezorientacji. U chorych z demencją wielozawałową nie obserwuje się zazwyczaj zmian osobowości, chociaż dochodzi czasami do nasilenia…
… w obfitej w kolagen tkance łącznej. Wiązania krzyżowe w kolagenie prowadzą do zmniejszenia elastyczności tkanki. Tkanka łączna natomiast jest tkanką skóry i naczyń i w myśl tej teorii one głównie starzeją się.
PSYCHICZNE OZNAKI STARZENIA SIĘ - ZABURZENIA PAMIĘCI
Oczywiste są zewnętrzne oznaki starzenia się. Wizualnie starzeje się cały organizm. Niemniej w procesie starzenia się zmienia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)