Georg Wilhelm Friedrich Hegel - „Fenomenologia Ducha” Duch jako przezwyciężenie dualizmu logiki i fizyki; wolność Ducha Najkonkretniejszym, najwyższym i najtrudniejszym ze wszystkich aktów poznania jest poznanie Ducha. Duch jest „wszystkim”, ale nie z perspektywy dokonanej, ale „wszystkim, które musi się rozwinąć. Z jednej strony Duch jest prawdą przyrody, nadaniem jej sensu. Z drugiej - jest absolutną negacją pojęcia; przeciwstawiając się formalnej jego stronie, prowadzi do zjednoczenia bytu i pojęcia. Można więc powiedzieć, że Duch przezwycięża dualizm pojęć (logiki) i przyrody (fizyki).
Stanem Ducha, który umożliwia mu dokonywanie wszelkich abstrakcji jest wolność. Bez wolności Duch nie mógłby przejść swojej drogi, bo nie byłoby miejsca na żadne rozróżnienia.
„aspekty” Ducha W obrębie Ducha można wyróżnić trzy jego „aspekty”: ducha obiektywnego, ducha subiektywnego i ducha absolutnego. Duch obiektywny jest formą przejścia Ducha ku realności. Duch wytwarza świat, w którym wolność może się rozwijać jako to, co konieczne i manifestować w sferze państwa. Duch subiektywny jest formą odnoszenia się Ducha do samego siebie, na jego drodze ku wolności. O tej właśnie sferze Ducha traktuje „Fenomenologia”. Trzecią formą jest Duch absolutny, w którym byt równy jest pojęciu. Mamy to do czynienia z wolnością nie tylko przejawianą, ale i uświadamianą sobie.
Duch absolutny jest syntezą Ducha obiektywnego i Ducha subiektywnego. Z niego wyprowadza Hegel z kolei sztukę i religię, które odnajdują wspólny kres w filozofii. Jej przedmiotem jest pojęcie, ale inne niż pojęcie logiczne.
stadia Ducha subiektywnego Duch subiektywny nie jest duchem jednostkowym - u Hegla sfera ogólna jest pierwotna względem sfery indywidualnej. Duch subiektywny istnieje w trzech stadiach. Pierwszą z nich stanowi nierozwinięty Duch sam w sobie (bezpośrednio). Drugą - Duch sam dla siebie. Mamy tu do czynienia z zapośredniczeniem - przeciwstawieniem wobec fazy pierwszej, wzmocnionym refleksyjnym skierowaniem wzroku ku sobie, jako przeciwstawionemu czemuś innemu. Mamy więc przeciwstawienie: Duch - rzecz określona. Należy pamiętać, że zniesienie i przeciwstawienie nie oznaczają unicestwienia. Oba człony przeciwstawienia koegzystują.
Dzięki przeciwstawieniu uzyskujemy wiedzę o tym, co jest nam przeciwstawione, ale także wiedzę o sobie i wiedzę dla siebie. Bezpośredniość jest tylko punktem wyjścia. Wszystko, co dzieje się potem, ma charakter zapośredniczony. Wyszliśmy od siebie, przeszliśmy ku temu, co sobie przeciwstawiamy, by w rezultacie wrócić do siebie, jako do podmiotu samego.
fenomenologia Ducha
(…)
… naszego poznania. Jest to sfera rozsądku. Okazuje się, że zjawiska nie są dane po prostu, ale że są dla podmiotu i przez ten podmiot uwarunkowane. Świadomość poznaje, że to, co poznawała jako przedmiot, w rzeczywistości jest nią samą. Dzięki temu wnioskowi wznosimy się z poziomu świadomości zmysłowej na poziom samowiedzy.
samowiedza
Z początku mamy wiedzę o sobie jako pozbawionym treści (bezpośrednia, abstrakcyjna wolność). Samowiedza, chcąc uzyskać treść, chce uwolnić się od zmysłowości, a jednocześnie zobiektywizować siebie samą. Sfera świadomości i zmysłowości została już przezwyciężona i to, co było przedmiotem poznania świadomości, okazało się po prostu zjawiskiem podmiotu. Na etapie świadomości podmiot osiągnął jedynie wiedzę o sobie samym. Skoro więc Ja chce stać się podmiotem, przedmiot swojego…
… się wolność, a więc i postęp świadomości. Rozdwojenie Ducha na pana i niewolnika może być wreszcie przezwyciężone - obydwaj są wolni, choć w nieco inny sposób. Dzięki zniesieniu opozycji pomiędzy jednostkowymi samowiedzami, natomiast, Duch może się uogólnić.
Hegel przechodzi teraz do wymienienia przejawów wolności samowiedzy w dziejach. Wymienia więc trzy fazy, Stoicyzm polegał na uznaniu siebie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)