dr hab. Marię Wędzony dla studentów III roku biologii Uniwersytetu Pedagogicznego.
Notatka zawiera odpowiedzi na pytania związane z historią genetyki oraz z zagadnieniami ogólnymi i podstawowymi wiadomościami z tej dziedziny.
W materiale znajdują się odpowiedzi na pytania problemowe, m.in.
- dlaczego dzieci nie są identyczne z żadnym z rodziców?
- co obecnie uważamy na temat "centralnego dogmatu genetyki"?
- jakie odkrycie w dziedzinie genetyki uważasz za godne uwagi?
- jakie są podobieństwa i różnice w przebiegu transkrypcji u Procaryota i Eucaryota?
Dodatkowo w materiale szczegółowo omówiona jest historia odkryć G.Mendla i T.Morgana oraz wyjaśnienie pojęć: chromosom, helikaza, polimeraza, ligaza, topoizomeraza, starter, gen, crossing-over i innych.
Mendel wiedział o świecie przyrody znacznie mniej niż my. Jakich ważnych rzeczy związanych z dziedziczeniem i genetyką (oprócz reguł dotyczących dziedziczenia cech) Mandel nie wiedział? Jakie metody badawcze i jakie inne okoliczności pomogły mu z liczenia fenotypów przejść do praw dziedziczenia? Dlaczego Mendlowi nie udały się doświadczenia na wiesiołku (Oenothera biennis)?
Grzegorz Mendel w 1866 roku opublikował pracę o dziedziczeniu niektórych cech grochu zawierającą do dziś obowiązujące fundamentalne prawa genetyki. Jak mu się udało?
znał dobrze matematykę, a w tym - statystykę, pracował z dużymi grupami osobników (po
kilka tysięcy w jednej próbie)
krzyżowania rozpoczynał dopiero wtedy, gdy był pewien, że materiał wykazuje te same cechy przez kilka pokoleń
biologia kwitnienia grochu sprzyjała doświadczeniom, łatwa hodowla, łatwe do odróżnienia cechy.
Szczęśliwym trafem Mendel wybrał do swoich badań gatunek roślin, u których każda z najbardziej charakterystycznych cech jest określona przez pojedynczą parę genów; gdyby każda badana przez niego cecha określona była przez kilka par genów, badania byłyby znacznie trudniejsze. Wybrał cechy determinowane genami leżącymi na rożnych chromosomach. Ta odrobina szczęścia niewiele by Mendlowi pomogła, gdyby nie był niezwykle dokładnym i cierpliwym eksperymentatorem i gdyby nie uświadomił sobie konieczności prowadzenia analizy statystycznej swych obserwacji. Mendel zdołał wykryć swoje prawa tylko dzięki temu, że wykonał dużą liczbę doświadczeń (zebrał wyniki obserwacji ponad 21000 okazów roślin) i przeprowadził analizę statystyczną otrzymanych wyników. A kiedy badał dziedziczenie wybranych cech nie zwracał uwagi na pozostałe cechy organizmu.
Ówcześni nie zrozumieli teorii Mendla i nie uwierzyli w jego obliczenia - biolodzy w tamtych czasach przeważnie nie znali matematyki na wystarczającym poziomie by przemówiły do nich matematyczne argumenty. Zarzucano mu ponadto, że wszystkie badania przeprowadził na jednej roślinie, więc jego prawa nie mogą mieć charakteru uniwersalnego. Z tego względu pod koniec życia Mendel zaczął badać wiesiołek Oenothera biennis. Badania te doprowadziły go do głębokiej depresji, gdyż żadne z wcześniej odkrytych praw się nie sprawdzało. Wiesiołek ma szereg translokacji w swoich chromosomach (Mendel nie znał zjawiska mutacji) i koniugują one wszystkie w kształcie pierścienia - nie ma niezależnego dziedziczenia cech (chromosomy rodzicielskie w mejozie tworzą poliwalent w kształcie pierścienia. Chromosomy każdego rodzica zawsze rozchodzą się do tego samego bieguna: brak niezależnej segregacji chromosomów, a więc i genów na nich zlokalizowanych). Mendel nie wiedział, że nie wszystkie cechy dziedziczą się osobno niezależnie
(…)
… genetycznym nadany kierunek rozwoju - męski lub żeński.
O płci człowieka decyduje para chromosomów płci X i Y. Para XX warunkuje płeć żeńską, a para XY warunkuje płeć męską. kobieta wytwarza komórki jajowe, które zawierają chromosom X (bo tylko taki posiadają). Natomiast mężczyzna produkuje 50% plemników wyposażonych w chromosom X i 50% plemników wyposażonych w chromosom Y. Płeć dziecka zależy od rodzaju plemnika, który wniknął do komórki jajowej. Jeśli wniósł on chromosom płciowy X, to urodzi się dziewczynka - analogicznie, jeśli był to plemnik z chromosomem Y, to urodzi się chłopiec. Podobnie jest u większości ssaków i u Drosophila. U drobiu odwrotnie, osobniki męskie zawierają chromosomy XX, a żeńskie XY. U Protenor chromosomy Y nie istnieją. Samica jest homozygotyczna i ma dwa chromosomy X, a samiec…
…), która koduje produkt, pełniący specyficzną funkcję w komórce.
Jak zmienia się struktura chromatyny od interfazy do mitozy? Zwróć uwagę na rolę histonów i kohezyn.
Cały cykl komórkowy można podzielić na dwie zasadnicze fazy, są to: interfaza i podział komórki (mitoza, faza M). Samą interfazę dzielimy dodatkowo na trzy fazy:
G1 - intensywne zachodzenie wszystkich procesów metabolicznych S - synteza materiału…
….
Heterochromatyna konstytutywna to heterochromatyna z bardzo ciasno upakowanym DNA, który w większości nie bierze udziału w procesie transkrypcji Ostatnią fazą cyklu komórkowego jest faza podziału (faza M- mitoza), kiedy chromatyna jest już skondensowana ( w profazie), materiał genetyczny podwojony, a sama komórka zaczyna podział.
Wyróżnia się pięć typów histonów:
-szczególnie bogate w lizynę: H1 - najbardziej…
… zazwyczaj mają oczy czerwone) zawsze towarzyszy dziedziczenie się chromosomu X, nigdy zaś Y. Allel określający biały kolor oczu jest więc położony na chromosomie X. Odkryto również inne allele dla innych cech, leżące na tym chromosomie. Okazało się, że istnieją też inne allele dziedziczone jednocześnie, grupowo, nie mające żadnego związku z tym chromosomem. W kolejnych badaniach stało się jasne, że liczba…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)