To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Gatunki synkretyczne, mieszane i pograniczne (np. ballada, esej, felieton, powiastka filozoficzna, reportaż. Słowo dialogowe a dialog jako forma kompozycyjna.
Ballada Termin pochodzi od słowa ballare (tańczyć). Początkowo oznaczał pieśń taneczną. Pieśń ta zapoczątkowana na terenach średniowiecznej Prowansji jako pieśń ludowa rozszerza się później we Włochach i Francji. W XIV - XV krystalizuje się jako gatunek literacki o ściśle ustalonej formie metrycznej. Według definicji J. Kleinera - „jest to krótki wierszowany utwór na temat niezwykłego zdarzenia o zabarwieniu lirycznym i o tendencji do dramatycznego, dialogowego ujęcia”. Podstawą ballady jest czynnik epicki. On albo wyznacza rodzaj ballady (ballada epicka), albo stwarza teren, na którym pojawiają się czynniki liryczne lub dramatyczne. Bez znaczenia jest jak bardzo obecne w balladzie są czynniki liryczne i dramatyczne. Czynnik epicki jest obecny w podstawowych elementach fabuły epickiej: w postaciach, w zdarzeniach oraz w tle. Epicka konstrukcja ballady podlega ograniczeniom w ramach struktury rodzajowej. Ograniczenia są takie, że muszą pojawić się pozostałe czynniki (liryczne lub dramatyczne). Dlatego ballada jest utworem stosunkowo krótkim, korespondującym w ramach rodzaju epickiego z poetyką skrótu, poetyką noweli. Sprawia to, że ballada skłania się ku regułom „trzech jedności”, a jej odległość od tych reguł decyduje o zachowaniu się podstawowych elementów fabuły epickiej. Wprowadzanie postaci wiąże się z ograniczeniami. Ze względu na budowę ballady najczęściej wydarzenia rozgrywają się pomiędzy dwojgiem trojgiem bohaterów (Świtezianka). Czasem zdarza się, że autor wprowadza całą galerię postaci drugoplanowych (Pani Twardowska Mickiewicza). Jednak wiąże się to z budową postaci. Bohaterowie pierwszoplanowi są zazwyczaj bogato opisane, natomiast drugoplanowe osoby są często wymieniani tylko z imienia lub nawet anonimowe, pozbawione własnych przeżyć. Często zlewają się w tłum. Akcja jest klasycznie jednolita i jednowierzchołkowy, dążąca do ukazania w najbardziej pełny sposób konfliktu. Ta tendencja maksymalnie pełnego łańcucha wydarzeń kłóci się z tendencją do skrótowości. Aby rozwiązać ten problem ballada szuka wyjścia poprzez zastosowanie kilku sposobów. I. Konstruowanie konfliktów krótkotrwałych (mała ilość zdarzeń, wyraziści bohaterowie, którzy działają zdecydowanie, stanowczo, konflikty wybuchają gwałtownie i równie szybko są rozstrzygnięte). II. Liczna grupa ballad traktuje o konflikcie długotrwałym i bardziej skomplikowanym. Jednym ze sposobów poradzenia sobie z tym problemem jest rozbicie akcji na kilka planów (najczęściej dwa) - plan teraźniejszy, aktualnych wydarzeń oraz plan retrospekcji. Ballada obejmuje wówczas wycinek akcji wokół punktu kulminacyjnego, natomiast reszta historii jest wprowadzana w wypowiedziach postaci. Przykładem jest
(…)
… dysponuje środkami epickiego opowiadania, które umożliwia jest skrócenie odcinków czasowych poprzez streszczenie wydarzeń. Czynniki liryczne w balladzie O pojawieniu się liryki w balladzie decyduje balladowe usytuowanie narratora jako widza zaangażowanego. Liryka oddziałuje na balladę w różnych płaszczyznach (ukształtowanie rozwoju wątku, kompozycji stroficznej, konstrukcji składniowej wypowiedzeń postaci…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)