1. Funkcje oświetlenia
Światło umożliwia człowiekowi widzenie otaczających go przedmiotów, a wiec umożliwia mu również pracę. Oświetlenie pomieszczenia pracy pozwala nam na pracę w dzień lub w nocy, lecz musi być odpowiednio dobrane.
Funkcje oświetlenia to :
zapewnienie bezpieczeństwa ludziom przebywającym w danym wnętrzu,
zapewnienie odpowiednich warunków do wykonywania zadań wzrokowych
pomoc w kreowaniu właściwego otoczenia świetlnego.
Właściwie dobrane oświetlenie pomieszczeń pracy przynosi wiele korzyści:
zmniejsza ryzyko wypadku
zmniejsza procent braków w produktach
zapobiega potrzebie wytężania wzroku i zmęczenia wzroku, a co powoduje lepsze samopoczucie i zadowolenie z wykonywanej pracy
sprzyja utrzymaniu czystości i porządku w pomieszczeniach pracy
ułatwia uzyskanie najwyższego pod względem ilości jak i jakości poziomu pracy
ułatwia eksploatacje i konserwacje maszyn
ułatwia właściwe rozróżnianie barw w otoczeniu
zapewnia komfort pracy
2. Światło i proces widzenia
2.1 Definicja światła
Oświetlenie jest to stosowanie światła w celu widzenia miejsca, obiektów i otoczenia. Oświetlenie decyduje o tym jak widzimy i jak czujemy się w miejscu, w którym się znajdujemy. Ważne jest, żeby w miejscu pracy było takie oświetlenie, które umożliwia efektywną i bezpieczną pracę przy jednoczesnej naszej wygodzie. Człowiek dysponuje pięcioma podstawowymi narządami zmysłów, dzięki którym poznaje otoczenie i zdobywa o nim wiedzę. Największe znaczenie ma wzrok. Jego udział w postrzeganiu wynosi aż 83%, podczas gdy udział pozostałych: słuchu, węchu, dotyku oraz smaku jest wiele razy mniejszy. By narząd wzroku spełniał swoją funkcję, potrzebne jest światło. Światłem nazywamy promieniowanie widzialne zdolne do wywołania bezpośredniego wrażenia wzrokowego. Promieniowanie widzialne obejmuje fale elektromagnetyczne o długości od 380nm do 780nm. Fale z tego zakresu wywołują wrażenia wzrokowe, a różnym długościom fali odpowiadają różne barwy. Poniżej zamieszczony jest rysunek, przedstawiający widmo promieniowania elektromagnetycznego. W procesie widzenia biorą udział: -narząd wzroku
-światło
-przedmiot oglądany. 2.2 Budowa oka
Oko jest podstawowym narządem wzroku zbudowanym z: rogówki, tęczówki, siatkówki i mięśni. Obraz zarejestrowany przez siatkówkę oka jest przez nią wstępnie przetworzony i nerwem wzrokowym skierowany do mózgu. Tam przez odpowiednie ośrodki jest rejestrowany, przetwarzany i interpretowany.
(…)
… wpływające na zmęczenie wzroku to: zbyt niskie lub zbyt wysokie natężenie oświetlenia
olśnienie
nierównomierne oświetlenia płaszczyzny pracy wzrokowej
tętnienie światła. Czynniki wewnętrzne to choroby oczu (zaburzenia widzenia obuocznego, krótkowzroczność, dalekowzroczność, niemiarowość oczu) jak również ogólne osłabienie. 3. Parametry oświetlenia
3.1 Wielkości oświetlenia
strumień świetlny Φ wyrażany w lumenach [lm],
światłość I wyrażana w kandelach [cd],
natężenie oświetlenia E wyrażane w luksach [lx],
luminancja L wyrażana w [cd/m2].
Poniższy rysunek w uproszczony sposób obrazuje zależności między nimi.
3.2 Natężenie oświetlenia
Natężenie oświetlenia jest to gęstości powierzchniowa strumienia świetlnego padającego na daną powierzchnię wyrażona w luksach [lx]. Poziom natężenia oświetlenia potrzebny do wykonywania określonej pracy wzrokowej dobiera się w zależności od: stopnia trudności pracy wzrokowej,
wielkości pozornej szczegółu pracy wzrokowej. Najmniejsza wartość natężenia oświetlenia dla pomieszczeń nieprzeznaczonych do pracy wynosi 20lx. Natomiast natężenie oświetlenia na poziomej płaszczyźnie roboczej, które można zaakceptować w pomieszczeniach, w których ludzie przebywają przez długi okres czasu, niezależnie od tego, jakie jest wykonywane zadanie wzrokowe powinno wynosić nie mniej niż 200 lx. Oto przykładowe eksploatacyjne natężenie oświetlenia w niektórych pomieszczeniach i przy niektórych urządzeniach oraz czynnościach (w lx):
szatnie, umywalnie, łazienki i toalety - 200,
schody, ruchome schody i chodniki - 150,
warsztaty elektroniczne, sprawdzanie i regulacja - 1500,
spawanie - 300,
zgrubna…
… wzrasta, gdy:
praca wzrokowa jest krytyczna
naprawa błędów jest kosztowna
dokładność i wysoka wydajność ma duże znaczenie
zdolność wzrokowa pracownika jest poniżej normy
szczegóły zadania maja bardzo małe wymiary
zadanie wykonywane jest w długim czasie
3.3 Luminancja
Luminacją nazywamy miarę jasności. Zależy ona od natężenia oświetlenia na obserwowanym obiekcie, właściwości odbiciowych powierzchni…
… i średnia obróbka skrawaniem - 300,
precyzyjna obróbka skrawaniem i szlifowanie - 500,
wykonywanie narzędzi - 750,
typowe prace introligatorskie - 500,
grawerowanie w stali i w miedzi - 2000,
obróbka drewna (pilarki trakowe) - 300,
praca przy maszynach do obróbki drewna - 500,
strefy sprzedaży w sklepie - 300,
strefa kasy w sklepie - 500
sala operacyjna w szpitalu - 1 000.
Wartość wymaganego natężenia…
…, gdy stosujemy lampy wyładowcze, przede wszystkim świetlówki. Działania ograniczające lub eliminujące występowanie tego efektu oraz tętnienia światła polegają między innymi na: zasilaniu sąsiednich opraw z różnych faz, stosowaniu układu antystroboskopowego w oprawach oświetleniowych lub elektronicznego układu stabilizująco-zapłonowego (podwyższającego częstotliwość zasilania samych źródeł światła…
… świetlnego do dostarczonej mocy elektrycznej. Jednostką skuteczności świetlnej jest lm/W (lumen/wat). Wartość tego parametru decyduje o zużyciu energii elektrycznej, przez co w sposób pośredni wpływa na koszt utrzymania całej instalacji oświetleniowej
Przykładowe skuteczności świetlne różnych źródeł światła:
żarówka: 8-10 lm/W; lampa halogenowa: 16 lm/W; lampa fluorescencyjna: 45-104 lm/W
5.2 Barwa światła…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (1)
biznespraca napisał(a):
2020-11-25 20:45:54
Super Dzięki