Ochrona środowiska i rodzaje przedsięwzięć ochronnych
Ochrona środowiska oznacza zespół działań mających na celu:
racjonalne kształtowanie środowiska i gospodarowanie zasobami przyrodniczymi zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju przeciwdziałanie lub zapobieganie szkodliwym wpływom na środowisko,
przywracanie środowiska lub jego poszczególnych elementów do właściwego stanu.
A więc:
rozwój gospodarczy ale przy jak najmniejszej presji na środowisko,
takie prowadzenie działalności, aby nie dopuszczać do powstawania zanieczyszczeń - ochrona środowiska poprzez zapobieganie powstawania zanieczyszczeń,
jeżeli zanieczyszczenia powstaną należy minimalizować ich negatywne skutki dla środowiska
Na kim spoczywa obowiązek ochrony środowiska ?
Obowiązek ochrony środowiska ma charakter powszechny.
Zgodnie z zasadą zanieczyszczający płaci - odpowiedzialność finansowa za korzystanie ze środowiska spoczywa na sprawczy zanieczyszczenia - poprzez opłaty i kary ekologiczne
Zgodnie z zasadą użytkownik zasobu płaci - konsumenci lub użytkownicy produktu zanieczyszczającego środowisko są obciążeni kosztami ochrony środowiska - opłaty produktowe. Jak chronić środowisko ?
Poprzez realizację różnego rodzaju przedsięwzięć ekologicznych, do których zaliczamy:
inwestycje proekologiczne,
zabiegi organizacyjno-techniczne, np. zmiany w procesach technologicznych - lepszy węgiel, bardziej kaloryczny
mówimy o inwestycjach zintegrowanych i o inwestycjach końca rury
Nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska obejmują zadania lub ich wydzielone części, które służą zmniejszeniu lub eliminacji emisji zanieczyszczeń. Często inwestycje służące ochronie środowiska są częścią przedsięwzięć inwestycyjnych produkcyjnych i nieprodukcyjnych, które mając na celu uzyskanie efektu gospodarczego w postaci budowy nowych i rozbudowy istniejących zdolności produkcyjnych czy usługowych przedsiębiorstw jednocześnie służą ochronie środowiska, dzięki realizacji w ich ramach w tym celu podejmowanych zadań inwestycyjnych. Zadania te są najczęściej realizowane jako inwestycje towarzyszące lub inwestycje wspólne.
GUS zalicza do nakładów inwestycyjnych na ochronę środowiska następujące ich grupy:
inwestycje związane z ochroną wód (np. nakłady na: instalacje urządzeń do unieszkodliwiania i oczyszczania ścieków oraz wód, budowę kanalizacji sanitarnej odprowadzającej ścieki oraz wody opadowe, urządzenia do przeróbki i zagospodarowania osadów z oczyszczalni ścieków, systemy obiegowego zasilania wodą, itp.),
inwestycje związane z ochroną powietrza (np. nakłady na: instalacje urządzeń oczyszczających i neutralizujących zanieczyszczenia gazowe, wyposażenie w aparaturę kontrolno-pomiarową, nowe techniki i technologie spalania paliw, modernizacje kotłowni i ciepłowni, niekonwencjonalne źródła energii, dostosowanie silników spalinowych do paliwa gazowego itp.),
(…)
… - surowce pierwotne, Sw - surowce wtórne, Z - zbyt
Klasyfikacja zanieczyszczeń
Ze względu na komponent środowiska ulegający zanieczyszczeniu:
zanieczyszczenia powietrza:
gazowe (NOx, SO2, CO2)
pyłowe
metale ciężkie (ołów, kadm, rtęć)
zanieczyszczenia wody:
ścieki przemysłowe (w tym wody technologiczne) i komunalne
wody opadowe (kwaśne deszcze)
zatrute wody z pól uprawnych
metale ciężkie
związki biologiczne…
…, ale ze względu na efekt globalny - cieplarniany jesteśmy zobowiązani do redukcji
SO2 i NOx (kwaśne deszcze) - problem zanieczyszczeń transgranicznych
Fosfor P - eliminacja fosforanów z różnych związków chemicznych, np. prszki do prania
Rtęć Hg
Ołów, kadm, nikiel (metale ciężkie) Ropopochodne Pestycydy - środki ochrony roślin
Dioksyny - są skutkiem ubocznym niektórych procesów spalania odpadów i ich składowania…
… w bilansie wodnym,
wzrost o 60% liczby miast mających oczyszczalnie ścieków, poprawa jakości wody
spadek powierzchni gruntów zdewastowanych,
spadek produkcji odpadów przez przemysł o 13%,
duże zaległości w zakresie gospodarki odpadami - zwłaszcza stopień ich wykorzystania, wzrost emisji zanieczyszczeń ze źródeł mobilnych,
W teorii ekonomii neoklasycznej wskazywane są następujące sposoby internalizacji kosztów zewnętrznych:
publiczne rozwiązania problemu kosztów zewnętrznych:
bodźce ekonomiczne;
koncepcja optymalnego podatku Pigou, subsydiowanie redukcji zanieczyszczeń,
regulacje bezpośrednie,
prywatne rozwiązania problemu kosztów zewnętrznych:
teoremat Coase'a, czyli rynki i prawa własności,
połączenie sprawcy i odbiorcy.
Sposobem internalizacji kosztów zewnętrznych bez uczestnictwa państwa…
… je za zjawiska incydentalne), jednakże podkreśla możliwość ich internalizacji, a więc przypisania sprawcom powstających przez nich kosztów zewnętrznych. Coase zakładał symetrię praw własności, co w odniesieniu do środowiska oznacza, że za powstawanie efektów zewnętrznych odpowiedzialny jest zarówno podmiot emitujący zanieczyszczenia powodujące koszty zewnętrzne, jak i odbiorcy kosztów zewnętrznych. Optymalny…
… natężenia hałasu i jego zmniejszania u źródła oraz u odbiorcy),
inwestycje związane z ochroną przed promieniowaniem (np. nakłady na zakup przyrządów pomiarowych oraz urządzeń zmniejszających skutki promieniowania jonizującego). Do inwestycji związanych z gospodarką wodną, wyodrębnianych z inwestycji ochronnych, zalicza się: budowę ujęć poboru wody, budowę zbiorników retencyjnych, regulację rzek i zabudowę…
… i spalarnie odpadów,
wysypiska śmieci,
przebudowa drzewostanów,
montaż okien dźwiękoszczelnych,
ekrany akustyczne,
inwestycje„zintegrowane” - prowadzą do zmniejszenia wielkości emisji zanieczyszczeń już na etapie procesu produkcyjnego, np.:
obiegowe zasilanie wodą,
technologie mało- i bezodpadowe,
niekonwencjonalne źródła energii, elektrownie wodne, wiatrowe, biogaz,
inwestycje związane z monitoringiem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)