FILOZOFIA NOWOŻYTNA - ( poł. XIX w - pocz. XX wieku - I woja światowa ) jest praktycznie tylko udziałem Europy Zachodniej i w niewielkim stopniu Hiszpanii i Polski. Czasy nowożytne wyznacza powstanie nauki i poznania opartego na doświadczeniu, poznanie metody uprawiania wiedzy w oparciu o kryteria rozumowe i powrót do zagadnień stawianych przez starożytnych. Nowożytni rozpoczęli od krytyki scholastyki ( średniowiecza ), filozofia przestaje być pisana po łacinie, zaczyna być pisana w językach narodowych. Nie podejmowano rzeczy dotyczących życia codziennego. Następuje stopniowy zwrot od społeczeństwa do jednostki, filozofia zaczyna badać praktyczne zależności pomiędzy zjawiskami. Następuje kumulacja wiedzy, w przeciwieństwie do nauk ścisłych w humanistyce postęp nie jest tak ostro zarysowany. Nowożytność charakteryzuje zwrot do człowieka i zupełnie inny paradygmat - należą do niego pozytywizm i oświecenie oraz materializm - funkcjonują one do dziś. W Filozofii nowożytnej wyróżniamy : 1. okres renesansu ( XV - XVI w ) największy bunt przeciwko średniowieczu, humanizm, nowe teorie naukowe, odkrycie systemu heliocentrycznego, brak wielkich systemów filozoficznych. 2. okres przedkantowski ( XVII i XVIII w ) - duże systemy racjonalistyczne ( Spinoza, Kartezjusz, Locke, Hume ), Anglia - nurt empirystyczny, oświecenie francuskie ( Wolter, Diderot, Rousseau ) 3. okres kantowski ( 1 poł. XIX w ) synteza filozoficzna dokonana przez Kanta - system filozofii krytycznej 4. okres pokantowski ( 2 poł. XIX wieku i początek XX wieku ) - synkretyzm, odwrót od Kanta, różnorodność poglądów : Bergson, Dilthey, Hegel. Kartezjusz - zapoczątkował filozofię nowożytną. Poprzednio filozofia zajmował się problemami ontologicznymi ( bytem ). Wywodziło się to z pytania o arche - początek wszechrzeczy. Kartezjusz zapoczątkował kwestie problemu poznania. Od niego pochodzi kategoria podmiotu. Wychodzi on z poglądu zwanego sceptycyzmem metodycznym. Dzięki metodom sceptyków zburzył dotychczasowy system wiedzy w celu zbudowania nowego systemu wiedzy pewnej. Stawia pytanie o fundament do oparcia filozoficznej wiedzy pewnej. Zmysły nas niekiedy łudzą, pojawia się problem trudności odróżnienia jawy od snu. Może się mylę, lecz myślę. Doszedł wtedy do wniosku, że jeśli tak jest to : „cogito ergo sum” - myślę więc jestem. Dla niego co jest jasne i wyraźne to jest pewne. Kartezjusz wykazał, że fundamentu wiedzy nie należy szukać w świecie zewnętrznym ale w człowieku, nie w przedmiocie ale w podmiocie, nie w materii ale w świadomym duchu. Istnienie Boga wynika z samej idei jaką mamy o Bogu. Jeśli więc posiadamy ideę Boga to istnieje Bóg, który ją w naszym umyśle wytworzył. Stworzył program sprowadzania wszelkiej wiedzy do typu matematycznego. Uważał że dotychczasowa filozofia i nauka działały po omacku, nie miały metody rozróżniania prawdy i fałszu, wiedza wtedy opierała się na autorytecie i wiedzy tych, którzy ją głosili. Metoda - narzędzie pozwalające ustalić wiedzy co jest prawdą, daje jasność i pewność tego co się zdobywa. Jeśli mamy metodę to potrafimy stworzyć naukę. Krytykował średniowiecze za przekazywanie wiedzy na zasadzie tradycji, bez skutecznego sposobu odróżniania prawdy od fałszu. Jest to sposób sprawdzania i udowodnienia nauki ( metoda ).
(…)
… dla Hobbesa, psychiczne były natury cielesnej, a cielesne były mechanizmami. Proces poznania był dla Hobbesa jak każdy inny proces natury mechanicznej : przez zetknięcie przyrządu z narządem zmysłowym ruch z przedmiotu przenosi się na narząd, potem na nerwy, wreszcie do wnętrza mózgu Konsekwencja kazała połączyć Hobbesowi połączyć racjonalizm metodologiczny z sensualizmem psychologicznym. Na metafizycznym…
… materialne nigdy nie sięgną poziomu dóbr duchowych. Nie był racjonalistą, nie zajmował się ontologią, nie stworzył systemu. Prezentuje mniejszość przejętą sprawami człowieka i widzącą irracjonalne czynniki życia i umysłu. Twórca pierwszej maszyny do liczenia, był bardzo religijny. Mówił, że człowiekowi szczęście zapewnia życie wieczne, powiedział; pantarei; ( wielkość człowieka polega na jego myśli…
… - Wolter, Diderot, Rousseau, Helwecjusz, Monteskiusz, Condilla i inni. Wiedzę, którą opisano w encyklopedii traktowano bardzo krytycznie. Historię w XVIII wieku dzielono na świętą, świecką i naturalną ( sacra, cirilis i naturalis ). 1. Święta - dzieje ludzkości jako dzieje zbawienia w Biblii 2. Świecka - kronikarska, dzieje państw jako sekwencja bitew 3. Historia naturalna - dzisiejsze przyrodoznawstwo…
… je przedmiotem wiedzy czyli uczynić je przedmiotem doświadczenia. Umysłowi się to nie udaje, konstruuje więc niby nauki : psychologię, kosmologię, teologię. Kant uważa, że one naukami nie są, ponieważ psychologia zakłada, że istnieje dusza jako cos stałego, czyli istnieje jedność podmiotu, ale dusza nie jest przedmiotem doświadczenia. Dusza nie jest fenomenem, nie można jej ująć w kategorie. Doświadczenie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)