3. FILOZOFIA, A NAUKA. ISTOTA NAUK HUMANISTYCZNYCH I PRZYRODNICZYCH
Filozofia w dziejach często utożsamiana jest z samą wiedzą, nauką. W tym znaczeniu spotykamy ten wyraz u Sokratesa, Platona, Arystotelesa.
Arystoteles twierdzi, że filozofia oznacza różne nauki : geometrię, astronomię, historię itd. Wśród nich najważniejsza jest nauka pierwsza(filozofia pierwsza). Wiedza naukowa różni się od wiedzy potocznej tym, że podaje przyczyny, odpowiada na pytanie dlaczego?
Od IV w. p.n.e. filozofia była utożsamiana z wiedzą racjonalną, nauką w najszerszym słowa tego znaczeniu. Czym jest nauka, jakie stawia sobie zadania? :
1. Na pewno łączy się z rozumem
2. Jest wytworem metodycznego dążenia do ułożenia intersubiektywnie
sprawdzalnych i uzasadnionych zadań prawdziwych, dotyczących faktów
jakie w rzeczywistości zachodzą ale też stosunków logicznych.
8. FILOZOFIA, A RELIGIA
Od II w. n.e. chrześcijaństwo przedstawiało się jako filozofia. Musiało ono scalić pierwiastki filozofii antycznej, doprowadzić do zbieżności logosu (o którym mówi Jan w swojej ewangelii) ze stoickim pojmowaniem życia w kosmosie. W klasztorach czy zakonach znajdujemy stoickie czy też platońskie ćwiczenia uwagi skupionej na samym sobie, spokój duszy, niewzruszoność, ćwiczenie w śmierci. Stopniowo filozofia staje się służebnicą teologii.
Religia w kontekście filozofii stanowi pewne formy aktywności umysłowej człowieka oraz przekonania, które mamy o realności Boga - może to być wiara lub przekonanie. Bóg istota sprawcza świata empirycznego, ostateczny cel człowieka, odniesienie człowieka do Stwórcy.
Geneza semantyczna terminu religia :
- religare – Plantancjusz – ponownie wiązać, połączyć
1. FILOZOFIA JAKO PRZEDMIOT
philein - miłować umiłowanie mądrości
sophia - mądrość
Pitagorasowi(VI w.p.n.e) przypisuje się nazwanie tego co robił tym terminem. Cyceron pisze w 5 księdze Rozmów Tuskulańskich, że Pitagoras zapytany jaką umiejętnością dysponuje odpowiedział, że miłuje mądrość, dąży do mądrości.
Grecy uważali ,że tylko bogowie na Olimpie posiadają mądrość, ludzie mogą tylko dążyć do mądrości.
CO STANOWI PRZEDMIOT FILOZOFII
Przedmiot Filozofii jest nieokreślony. Według filozofa doby Odrodzenia Woltera, filozofowie nie chcą zakłócać spokoju świata, dokonywać zmian, ale opisywać to co jest dla nich ważne. Pitagoras porównywał życie ludzkie do Igrzysk w których uczestniczą 3 rodzaje ludzi :
- tacy którzy chcą być sławni, zdobyć laur
- tacy którzy chcą się wzbogacić handlem
- tacy którzy chcą oglądać to co się na tych igrzyskach dzieje
Filozofia stara się dać obraz świata i miejsca w którym człowiek się znajduje, dać perspektywy rozwojowe.
W komentarzach do dzieł Arystotelesa powtarza się zestaw 6-ciu definicji ułożonych w niezmiennej kolejności :
1. Filozofia jest to poznanie tego co istnieje i sposobu w jaki to istnieje.
2. Jest wiedzą o rzeczach boskich i ludzkich
3. Jest przygotowaniem się do śmierci lub ćwiczeniem się w śmierci
4. Filozofia to upodabnianie się człowieka do bogów
5. Filozofia to sztuka sztuk
6. Filozofia to miłość mądrości. -1-
5 KONCEPCJI FILOZOFII
1. Koncepcja irracjonalizująca - początki Sokrates (V w p.n.e.). Filozofia stanowi dział kultury z pogranicza sztuki oraz dział nauki. Jej istotą jest zorientowane osobowo przeżywanie świata, próba ujęcia sensu całości tego co istnieje, uchwycenia określonego sposobu istnienia człowieka w świecie.
Filozofia ujęta w kategoriach światopoglądu, sztuki
(…)
… stopniowo przezwyciężając fałsz zbliża się do prawdy o przedmiocie, prawdy o świecie.
Demokryt mówi, że przedmiotem poznania jest świat zewnętrzny, ale my ten świat musimy zrekonstruować. Podmiot poznający nie zachowuje się biernie przy poznawaniu tego świata.
Agnostycyzm stawia granicę poznani - świat jest całkowicie lub częściowo niepoznawalny. Kant twierdzi, że rzecz sama w sobie jest niedostępna…
… tyko w zakresie natury, wiedza o Bogu może być jedynie darem samego Boga. Grzech pierworodny sprawił, że człowiek zapomina o statusie poczęcia. Pelagiusz(V w.) - pelagianizm -ta doktryna odrzuca naukę o przechodzeniu skutków grzechu pierworodnego z Adama na resztę ludzi. Kierkegaard prekursor egzencjonalizmu XX w. odróżniał religię opartą na objawieniu od egzencjonalnej. Za tę pierwszą uważał…
… się poza podmiotem, czy dotyczy przeżyć podmiotu, a więc mieści się wewnątrz podmiotu. Istnieją dwa zasadnicze stanowiska teorii poznania :
Realizm teoriopoznawczy - to co poznajemy istnieje obiektywnie, realnie niezależnie od podmiotu poznającego. Nasze poznanie ma charakter obiektywny, jest odzwierciedleniem tego przedmiotu. Realizm może przybierać formę materialistyczną jak i idealistyczną. W pierwszym przypadku…
… się do wewnętrznych przeżyć człowieka, jest subiektywne. Wytłumaczenie rzeczy materialnych jest więc bardzo trudne.
-22-
17. MONIZM I JEGO TYPY
Monizm - greckie monos - jedyny
Monizm uznaje naturę wszelkiego bytu za jednorodną : materialną(monizm materialistyczny), duchową(monizm spirytualistyczny) lub materialno-duchową(panteizm). Dzieli się na następujące typy :
- monizm właściwy - teoria identyczności (Spinoza…
… - wszystko jest wyznaczone przez przyczyny i prawa. Twórcą determinizmu jest Demokryt z Abdery(V/IV w. p.n.e.). Uważał on, że natura składa się z materialnych, niepodzielnych i wiecznych cząstek(atomów), które są w nieustannym ruchu i których połączenie daje w rezultacie różnorodne ciała. Twierdzili też, że konkretny ruch atomu ma swoją konkretną przyczynę. Zjawiska przyrody mają swoją przyczynę w innych zjawiskach…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)