9.10.2012 (10.10.2012) Podstawowe nurty dwudziestowiecznej filozofii: fenomenologia, hermeneutyka, strukturalizm, filozofia analityczna Fenomenologia, Pomiędzy strukturą a historią, Historia i jej rozumienie, Gottlob Frege i Początki filozofii analitycznej, [w:] Emerich Coreth, Peter Ehlen, Gerd Haeffner, Friedo Ricken, Filozofia XX wieku, przekład Marian L. Kalinowski Wydawnictwo Antyk, Kęty 2004, s. 7-30, 49-53, 65-68, 77-81, s. 127-147. 1.fenomenologia Edmund Husserl (1859- 1938) - niemiecki matematyk i filozof, jeden z głównych twórców fenomenologii.
Największą sławę przyniosło mu dzieło Badania Logiczne (1900-1901). Dążył do przezwyciężenia sprzeczności między obiektywizmem (unicestwienie podmiotu) a subiektywizmem (unicestwienie rzeczywistości).
Logika stanowi zbiór norm odnoszących się do każdego prawidłowego myślenia, tak jak inżynieria jest zbiorem reguł przydatnych (na przykład) do prawidłowego budowania; podczas gdy ta ostatni opiera się na fizyce, podstawę dla tej pierwszej stanowi psychologia. Krytykuje przy tym psychologizm w logice. Husserla interesowała wolna od zafałszowań refleksja.
Przedmiot jawi się podmiotowi na wiele sposobów. Redukcja ejdetyczna: dotarcie do eidos (istoty) doświadczenia Redukcja transcendentalna: zwróćmy się ku samym rzeczom! Zewnętrzna rzeczywistość staje się horyzontem poznania.
Husserl zadał pytanie o obiektywność i intersubiektywność. Intuicyjnie przyjmujemy istnienie świata. Nie jest ono jednak takie oczywiste, wiele „przedmiotów” ze świata kultury zostało skonstruowanych przez ludzi. Martin Heidegger (1889-1976), asystent Husserla. Zwraca się od „bytu” do „bycia”. Bycie i czas. Poprzez niewłaściwy sposób pojmowania człowiek uprzedmiotawia siebie, uprzedmiotawia również innych, tymczasem w doświadczeniu bycia cofa się ku doświadczeniu osobistej prawdy, która się odsłania. Heidegger interpretował historię europejskiej myśli jako „metafizykę” i ogłosił „kres metafizyki”, poszukując źródeł inspiracji we wcześniejszej filozofii pre-sokratyków. Krytykuje emancypację nauk szczegółowych za to, że jako służebne technice, a więc panowaniu nad bytem, są w istocie przejawem metafizycznego myślenia. Tymczasem prawdę stanowi to, co pomijają konstrukcje naukowe, w doświadczeniu wewnętrznym, doświadczeniu sacrum. Doświadczenie takie pokonuje rozróżnienie na zmysłowość i duchowość. Max Scheller (1874-1928) Scheller uznaje, że człowiek obok pierwiastka biologicznego ma także duchowy. Jemu zawdzięcza swój „głód sensu” i dzięki niemu pragnienie osadzić życie na nierelatywnej i trwałej podstawie. Taką trwałą podstawą nie może być samo życie - przemijające i względne, skierowane ku śmierci; może nią być jedynie ogólny duch, źródło wiecznego sensu i poczucia prawdziwej wspólnoty. Zdaniem Schellera bowiem tylko dzięki duchowi, który wznosi się ponad granicę ludzkich stanów cielesnych, z konieczności prowadzących ku subiektywności, rodzi się prawdziwe wspólne odczuwanie tego samego uczucia w obliczu tej samej wartości. Podobne stanowisko zajmuje w filozofii polskiej Roman Ingarden. Pozwolę sobie przywołać charakterystyczny zapis z jego Książeczki o człowieku:
(…)
… szczególnej istocie musi przekroczyć jej granice, ale nigdy nie może w pełni zaspokoić swej wewnętrznej potrzeby bycia człowiekiem. (Ingarden, 1987, s. 17) 2.egzystencjalizm Ezystencjalizmem nazywane są bardzo różne zjawiska nie mające z tą filozofią nic wspólnego. Sprawę komplikuje dodatkowo fakt, że egzystencjalizm występuje w dwóch formach: chrześcijańsko-katolickiej, do których zalicza Jaspersa Jean-Paul Sartre. Wspólnie jednak uznają, że istnienie poprzedza esencję. Jean-Paul Sartre (1905-1980) Człowiek jest tym, co sam z siebie uczyni - jest to pierwsza zasada egzystencjalizmu. Jest zatem projektem, tym co stanowi realizacje jego woli. Wola zaś jest już świadomą decyzją, następstwem tylko niektórych pragnień. Pragnienie to wybór spontaniczny, wola i jej decyzje zaś określają nasze działanie…
… domaga się ich powszechnego uznania. Wybierając życie pozagrobowe uznaje, że taka forma życia, której treść i sens określony jest poza tym światem jest wyższa niż aktywne tworzenie ziemskiej rzeczywistości. 3.strukturalizm Claude Lėvi-Strauss (1908-2009) Etnolog, prowadził badania terenowe w Ameryce Łacińskiej. W swych badaniach koncentrował się na strukturach społeczeństw, sztuce, mitach i systemach…
…, rodzice wytoczyli mu jednak proces o stosowanie zbyt dotkliwych kar cielesnych. Sam odszedł od nauczania i pracował przez kilka miesięcy w klasztorze, jako ogrodnik, następnie zajął się architekturą i ze swoim przyjacielem Paulem Engelmannem zaprojektował w Wiedniu dom swojej siostry, który przetrwał do dziś, jako ambasada Bułgarii. W 1929 roku na podstawie Traktatu uzyskał doktorat w Cambridge. Opinia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)