Fenomenologia
Fenomenologia (greckie phainomenon - to, co się jawi) - odrzucanie czysto pojęciowych spekulacji przez powrót do rzeczy , czyli do uzyskania bezpośredniego doświadczenia tego co dane. Fenomenologia postuluje, że istnieje wiele różnych podstawowych odmian bezpośredniego doświadczenia zależnych od rodzaju przedmiotu poznawanego. Obok spostrzeżenia zewn. i wewn. dane są wartości, wytwory kultury (np. dzieła sztuki), a także istota przedmiotu i idee. Głównym zabiegiem metodycznym fenomenologii jest redukcja fenomenologiczna mająca na celu zawieszenie żywionego przez nas w naturalnej postawie przeświadczenia o istnieniu świata realnego. Redukcja fenomenologiczna pozwala na dostęp poznawczy do tzw. czystej świadomości. Zadaniem fenomenologii jest analiza przeżyć świadomości i wierne ich opisanie w postawie ejdetycznej, co zarazem udostępnia nam poznawczo istoty przedmiotów danych jako korelaty aktów czystej świadomości .
2. Biogramy naukowe, środowisko 2.1. Edmund Husserl (1859 - 1938) Husserl urodził się w żydowskiej rodzinie w Prossnitz (Prostějov) na Morawach. W latach 1876 - 1878 studiował w Lipsku matematykę, fizykę, filozofię i astronomię. Następnie kształcił się na Uniwersytecie Berlińskim, studiując filozofię i matematykę. W Wiedniu, w 1881 roku poznał Franza Brentanę i został jego uczniem. W 1883 roku Husserl obronił doktorat dotyczący rachunku wariacyjnego. Po odbyciu służby wojskowej studiował u Brentana w Wiedniu, gdzie poznał Karla Stumpfa, pod kierunkiem którego napisał pracę habilitacyjną. W 1887 roku Husserl objął katedrę na Uniwersytecie w Halle. W tym samym czasie nawrócił się na chrześcijaństwo i przyłączył do kościoła luterańskiego. Dzięki poparciu Wilhelma Diltheya otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. Od 1901 r. osiadł w Getyndze, gdzie w 1912 wspólnie z Schelerem, Reinachem i Geigerem założył rocznik Jahrbuch für Philosophie und phänomenologische Forschung, W ten sposób Getynga stała się głównym ośrodkiem rozwoju myśli fenomenologicznej. W roku 1916 Husserl przejął katedrę filozofii we Fryburgu Bryzgowijskim, gdzie pracował aż do roku 1928. W roku 1928 przeszedł na emeryturę, nie przeszkodziło mu to jednak prowadzić wykładów aż do roku 1933, kiedy to władze hitlerowskie zakazały Husserlowi prowadzenia działalności naukowej.
W dorobku naukowym Edmunda Husserla Badania logiczne (wyd. niem. T.1 - 1900, t.2 - 1901) miały znaczenie szczególne. To w nich została zawarta, z jednej strony obszerna krytyka psychologizmu, scjentyzmu i metody badań empirycznych, z drugiej zaś opisywały one wstępny projekt nowej nauki, która według autora miała stać się fundamentem wszystkich nauk szczegółowych. W 1911 roku w czasopiśmie Logos ukazał się artykuł Filozofia jako ścisła nauka
(…)
… transcendentalnego, podejmuje się krytyki rozwoju nauki, prowadzącego do kryzysu kultury europejskiej.
O zasięgu oddziaływania fenomenologii Edmunda Husserla najlepiej świadczy dorobek naukowy jego bezpośrednich uczniów. Do najważniejszych kontynuatorów jego myśli należeli m. in. Edyta Stein, Roman Ingarden i Max Scheler. Pod wpływem koncepcji twórcy fenomenologii znaleźli się również między innymi Jean-Paul Sartre…
… Schelera w Polsce, co zaowocowało przetłumaczeniem tekstów autora Istoty i form sympatii na język polski przez Adama Węgrzeckiego. Za Janem Galarowiczem można powiedzieć, że fenomenologiczna etyka Schelera miała znaczący wpływ na rozwój polskiej etyki chrześcijańskiej, której wybitnym przedstawicielem był między innymi Józef Tischner.
2.3. Roman Ingarden (1893 - 1970) Urodził się w Krakowie…
…, Maria Gołaszewska, Andrzej Półtawski, Ewa Sowa, Władysław Stróżewski, Anita Szczepańska, Jan Szewczyk, Józef Tischner, Anna Teresa Tymieniecka, Adam Węgrzecki. W duchu myśli Ingardena samodzielną działalność badawczą prowadzą już uczniowie uczniów Ingardena w różnych gałęziach wiedzy, często odwołując się do poglądów i dzieł najwybitniejszego polskiego fenomenologa. Por. PWN Leksykon. Filozofia…
… napisane podczas wojny i wydane w 1947 i 1948 roku, trzecia zaś została opublikowana w Polsce 11 lat po śmierci autora, czyli w 1981 roku. Dzieło dotyczy sporu między realizmem a idealizmem, który dotyczy istnienia świata realnego. Spór badany jest z perspektywy ontologicznej i dotyczy między innymi relacji świadomości z przedmiotami jej poznania, wyróżnienia sposobów istnienia przedmiotów oraz krytyki Husserlowskiej redukcji transcendentalnej. Spór o istnienie świata ukazuje przede wszystkim oryginalny opis ontologii i jej przedmiotu, jakim są idee.
Wiele prac Ingardena dotyczy estetyki i teorii dzieła literackiego. Warto jednak pamiętać, ze charakter dzieł takich jak Studia z estetyki (t.1 wydany w 1957 r. t.2 w 1958) czy O dziele literackim. Badania z pogranicza antologii, teorii języka i filozofii…
… świadomości.
Warto dodać, że Husserl zajmował się także semantyką logiczną, wprowadzając ideę kategorii semantycznych, opartych na pojęciu intencjonalności. Koncepcja ta była przedmiotem badań m. in. polskich filozofów Kazimierza Ajdukiewicza i Stanisława Leśniewskiego.
2.2.Max Scheler (1874 - 1928)
Urodzony w Monachium. Jako kilkunastoletni chłopiec przyjął chrześcijaństwo. W swoim życiu kilkakrotnie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)