To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Federalizm i regionalizm we współczesnym świecie (geneza, modele, wpływ na funkcjonowanie systemu politycznego). Federalizm może być rozumiany jako zjawiska, proces lub forma ustrojowa. Przez niektórych jest traktowany jako stan równowagi między jednością a różnorodnością, między integracją a rozdrobnieniem, między całością a częściami. Inni taktują federalizm jako proces organizowania struktur państwowych inną metodą niż imperialna ekspansja. Federalizm polega na centralizacji tylko tych dziedzin życia społecznego, które są konieczne. Są to przede wszystkim: polityka zewnętrzna, obronna oraz polityka gospodarcza. Zadania, które nie muszą być kompetencją rządu centralnego, są przekazywane regionom . Federalizm polega na rozdziale suwerenności między federację oraz jej części składowe, noszące różne nazwy w zależności od kraju. Są to stany (w dawnej polszczyźnie: „państwa") w USA , Australii i federacjach latynoamerykańskich ( Argentyna , Brazylia , Meksyk , Wenezuela ), prowincje w Kanadzie , kantony w Szwajcarii , kraje związkowe w RFN i Austrii . Stolice są często wyjęte spod ustroju federalnego i stanowią dystrykt federalny podległy bezpośrednio władzy centralnej.
Geneza:
Wczesne formy federacji państw - rozmaite formy wiązania się państw (sojusze, ligi, unie), jednak były to bardziej konfederacje niż federacje (nie powstawało jedno państwo).
Konstytucja USA (1787) - uchwalenie federalnej formy państwa; wzór federacji.
Modele:
Republika federalna - ustrój polityczny państwa złożonego, w którym poszczególne części składowe posiadają znaczny zakres swobody pod względem prawnym, gospodarczym, administracyjnym i innym, lecz bez prawa secesji . Organy władzy są wybierane przez ogół lub grupy obywateli w wyborach. Republikami federalnymi są np. Republika Federalna Niemiec i Brazylia .
Monarchia federalna - typ monarchii , obejmującej więcej niż jedno państwo . Państwa te mają wspólnego monarchę, wspólne niektóre instytucje i prowadzą wspólną politykę zagraniczną. Natomiast posiadają autonomię. Przykładami monarchii federalnych są: Austro-Węgry , Rzeczpospolita Obojga Narodów , Federacja Ugandy .
Unia federac yjna - związek państw z rozbudowanymi władzami centralnymi.
U źródeł koncepcji federalizmu znajdują się pierwotne, a nie delegowane prawa członków federacji. W klasycznym przykładzie Stanów Zjednoczonych to stany tworzą federację, delegując pewne uprawnienia władzy centralnej, zastrzegając jednak, że wszystkie inne decyzje zapadać muszą na poziomie stanu. Rząd centralny zostaje w federalizmie ściśle ograniczony, a uprawnienia władz stanowych nie zależą od jego dobrej woli (jak w przypadku regionalizmu). Federacja jest więc w pewnej mierze związkiem suwerennych państw, które zrzekają się części swoich uprawnień. Tego stanu rzeczy nie może zmienić żaden układ partyjny, ani żadne głosowanie ogólnopaństwowego parlamentu. Główną podporą federalizmu jest konstytucja (w Republice Federalnej Niemiec istnieje zastrzeżenie, że system federalny jest nienaruszalny) i choć istnieje możliwość jej zmiany, to jednak jest to niezwykle trudne. Zwykle bowiem w państwach federacyjnych zmiany w konstytucji muszą być nie tylko uchwalone przez parlament, ale i zaakceptowane przez poszczególnych członków federacji.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)