Fazy formowania się Ewangelii nasuwają wnioski:
Ewangelie nie są biografiami.
Nie należą do ściśle historycznego rodzaju literackiego.
Są to dzieła teologiczne, historia skerygmatyzowana.
Zostały napisane by być fundamentem wiary.
Interpretacja faktów nie oznacza ich przekreślenia. Kerygmat zakłada historię.
Badacz Ewangelii nie może mieć podejścia kronikarskiego lecz teologiczne.
Ewangelie otwierają drogę do poznania Jezusa historycznego.
Elementy uzasadniające wiarygodność Ewangelii:
A) Autorstwo
Czy Ewangelie są tworem bezpośrednich zapisów uczniów MT i J oraz Łk i Mk?
Odwołanie się do świadectw zewnętrznych oraz wewnętrznych.
Świadectwa zewnętrzne o autorstwie Ewangelii:
Hieronim - poświadcza autorstwo wszystkich czterech Ewangelii,
Euzebiusz z Cezarei - stwierdza autorstwo Ewangelii w dziele „Historia Eclesiastica”,
Orygenes - komentarze do Ewangelii Mt Łk i J,
Ireneusz w „Adversus heresus”: „Mateusz wśród Żydów napisał Ewangelię … Marek przekazał… Łukasz, uczeń Pawła, napisał Ewangelię… Również Jan.
Justyn (poł. II w.) - powołuje się często na tzw. „pamiętniki apostolskie” zwane Ewangeliami.
Papiasz - „Wykład mów Pana” (130 r. AD) Mówi, że Marek spisał starannie mowy i czyny Pana, ale nie w kolejności… Mateusz uporządkował słowa Pana.
Didache, List Barnaby, Klemensa, Polikarpa (koniec I w. Pocz. II w.) - stanowią literaturę chrześcijańska pozabiblijną stanowiąc znak, że są dziełami apostolskimi i poświadczają, że Ewangelie powstały wcześniej i są dziełami konkretnych ludzi.
b) Świadectwa wewnętrzne:
Św. Mateusza - Pierwsza Ewangelia została napisana przez św. Mateusza do Żydów ok. 80 r. Analiza treści:
Ewangelia ta posiada typowo żydowski charakter. Musiał ją pisać Żyd lub ktoś na potrzeby Żydów.
Rodowód Jezusa,
Publiczna działalność Jezusa jako wypełnienie proroctw,
Sposób cytowania jest judaistyczny,
Opisy walki słownej Jezusa z faryzeuszami - typowo żydowski odcień.
Świadectwo o osobie:
Wspomnienie datku na Świątynię,
Opisy Kafarnaum - tam był urząd celny. Mateusz musiał dobrze znać tę miejscowość.
Siedem przypowieści pochodzi z Kafarnaum,
Dobrze opisuje domu znajdujące się w Kafarnaum.
Z innymi Ewangeliami można czynić podobnie. Świadectwa zewn. nie są sprzeczne z wew.
B) Integralność.
Badając integralność można dojść do uzasadnienia wiarygodności. Odpisy Ewangelii nie są z sobą sprzeczne. Odległość między autografem a odpisem nie jest wielka (patrz tabela z introdukcji).
Cytaty w literaturze chrześcijańskiej stałyby się przyczyną różnic między tekstami
(…)
… - tak nie jest,
Także treść - przekazywanie, że Apostołowie wątpią (zaparcie Piotra). Gdyby to nie były fakty historyczne to Apostołowie nie ujęli by tych opisów.
Tło społeczności podkreśla sytuację polityczną Jerozolimy przed rokiem 70 - tym.
Starożytność chrześcijańska nie zna żadnego faktu sprzeciwu wobec Ewangelii, jej prawdziwości. Powyższe kryteria autorstwa, integralności, historyczności treści potwierdzają wiarygodność Ewangelii. Istnieją też świadectwa poza chrześcijańskie historyczności Jezusa.
Świadectwa poza chrześcijańskie. Chrześcijaństwo szerzyło się przez ustne nauczanie, inaczej niż systemy filozoficzne. Historycy starożytni nie zwracali uwagi na ten sposób nauczania. Wędrowny Jezus występował bardzo często i nie było w tym nic nadzwyczajnego. Stąd należy podkreślić, że jakiekolwiek wzmianki w źródłach…
… Fryderyk Strauss zastosował tę filozofię do krytyki Ewangelii. Sądzi, że Ewangelie opisują Jezusa w formie mitycznej. Są to dzieje idei religijnej, która zachodzi między Bogiem a ludźmi. Uważa zatem powstanie Ewangelii na drugi wiek - tyle czasu potrzeba by wykształcił się mit. Metodyczne błędy tej hipotezy:
Metodologia nauk nie pozwala by do historii wprowadzać założenia innych nauk.
Dawniejsze…
…).
Cytaty w literaturze chrześcijańskiej stałyby się przyczyną różnic między tekstami
Tekst krytyczny:
Katolicki - Berk
Protestancki - Nestle
Historyczność treści Ewangelii a wiarygodność.
Im bliżej od spisania faktu do samego faktu tym to świadectwo jest bardziej wiarygodne. Ewangeliści spisali wszystko w 20, 30 lat po Triduum Paschalnym, gdy żyli jeszcze świadkowie tamtych wydarzeń…
… i kult Jezusa jako Boga. List ten nie jest świadectwem bezpośrednim, ale pośrednim, historycznym, wskazującym na istnienie grupy chrześcijan. Określenie „modlą się do Chrystusa jako Boga” wskazuje na to, że Chrystus dla nich był równię człowiekiem.
Swetoniusz napisał życiorys cesarza Klaudiusza (120 r.) „…Władca wygnał z Rzymu chrześcijan, którzy podnieceni przez jakiegoś Chrestosa robili…
…. „Jezus czynił cuda, zwodził lud, wyśmiewał mędrców, został ukrzyżowany w przeddzień święta Paschy”. Świadectwo z przed 70 roku - negatywne.
Celsus „Logos alethes” - „Słowo prawdy”. W tym dziele Celsus przeprowadza atak na chrześcijaństwo ze wszystkich stron: moralnej, filozoficznej, teologicznej, ale nie historycznej. Podważa wszystko, oprócz istnienia fundamentu - Jezusa Chrystusa.
Te świadectwa…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)