To tylko jedna z 11 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Temat: Ewolucja ładu międzynarodowego. Stosunki międzynarodowe rozszerzają się, pogłębiają, pewne procesy przyśpieszają się. Jest to bardzo wyraźne w okresie ostatniego półwiecza. Najważniejszym w tych złożonych procesach jest proces instytucjonalizacji życia międzynarodowego . W ciągu ostatnich 50 lat kilkakrotnie wzrosła liczba uczestników i podmiotów stosunków międzynarodowych. Drugim procesem jest wzrost możliwości oddziaływania. Trzecim charakterystycznym okresem jest wzrost ilości i zakresów współzależności wszystkich uczestników stosunków międzynarodowych, a więc co raz większy wpływ środowiska międzynarodowego na życie państw.
Stąd wielu badaczy sformułowało tezę, że stosunki międzynarodowe są w stanie głębokiej anarchii i dlatego trudno je zinterpretować. Stopniowo zaczęto się doszukiwać w stosunkach międzynarodowych określonego ładu. Nawiązano do poglądów z czasów Ligi Narodów, kiedy to np. Georges Selles głosił solidarność wzajemną państw i dobrowolną instytucjonalizację.
Jednakże po II wojnie światowej koncepcja ładu międzynarodowego traciła swój sens w takiej postaci. Zaczęto więc uwzględniać złożone współzależności interesów, dążeń etc. uczestników stosunków międzynarodowych. Odrzucono koncepcję rządu światowego, ale zaczęto wyodrębniać różne koncepcje ładu międzynarodowego. Od lat `60-tych zaczęły się upowszechniać i zyskiwać aprobatę - towarzyszyło temu pojęcie „Nowego Ładu Międzynarodowego”. Uważano, że jeden ład sektorowy warunkuje inne; próbowano tworzyć różnego rodzaju łady - ekonomiczny [1974 - Karta Ekonomiczna], informacyjny [UNESCO]. Najbardziej upowszechniły się te koncepcje w latach `80-tych, kiedy zaczęto utożsamiać je z porządkiem, spójnością wewnętrzną i jakimś stanem równowagi w skali światowej. Nawiązywano do różnych koncepcji socjologicznych i psychologicznych, mówiących o ładzie społecznym (A. Comte, Osowski).
ŁAD - suma zachowań zbiorowych opartych na stosunkach akceptowania i uzgadniania oraz ochrony pewnego statusu quo.
Ład zaczęto odnosić do sumy pozytywnych współzależności - przemiany, oddziaływania i dokonania w ramach środowiska międzynarodowego. Pierwsi systematycy traktowali ład jako stan między wojnami; fazy istnienia pewnych systemów (np. powersalski).
Na pierwszym miejscu zajmowano się międzynarodowym ładem politycznym i kulturalnym jako najstarszymi rodzajami. Zaczęto rozciągać to pojęcie na inne płaszczyzny stosunków międzynarodowych - ład ekonomiczny, informacyjny, ekologiczny. Stwierdzono, że ewolucję każdego ładu można uchwycić kiedy ma za sobą jakąś historię i ujawniają się fazy oraz podstawy jego ciągłości. W przypadku ładu dojrzałego łatwiej dostrzec czynniki sprawcze owego ładu - walka o dominację systemu wartości, a także maksymalizację szans osiągnięcia tych wartości. Wiąże się to z szansami przetrwania podmiotów stosunków międzynarodowych.
(…)
….
1959 - utworzenie komitetu rozbrojeniowego (10 państw); w 1959 roku - 18 państw, z czego 8 należało do Ruchu państw niezaangażowanych.
Rozpoczęto rozmowy nad zaprzestaniem doświadczeń z bronią jądrową:
X 1962 - Kuba:
poparcie wielu państw dla Kuby; to wszystko skłoniło USA i ZSRR do poważnych rozmów;
z inicjatywy Moskwy - zaprzestanie doświadczeń z bronią jądrową
5 VIII 1963 - USA, Wielka Brytania, ZSRR; układ stwarzał przekonanie możliwości kontroli wyścigu zbrojeń, a w szczególności broni masowego rażenia;
1 VII 1968 - Deklaracja ONZ na temat zakazu użycia broni jądrowej oraz podpisanie układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej - stanowiło to pewne dokonanie w procesie kształtowania ładu międzynarodowego;
Udało się przejść do dialogu; bardzo dużą zasługa Ruchu państw niezaangażowanych - gwarancja bezpieczeństwa dla państw rezygnujących z broni jądrowej => Rezolucja Rady Bezpieczeństwa z 19 VI 1968 roku.
Podjęto wzajemne rokowania, aby kontrolować ład strategiczno-wojskowy, który najbardziej zagrażał ładowi międzynarodowemu. Zrezygnowano z najbardziej drastycznych strategii i postanowiono rozwinąć dialog między supermocarstwami - potwierdzono to 3 wydarzeniami:
1969 - Komitet Rozbrojeniowy…
… Gaulle był pierwszym, który chciał znieść podziały zimnowojenne, gdyż był zdania, że inne państwa (oprócz USA i ZSRR) cierpią na tym jedynie [=> wizyty: 1966 - ZSRR; 1967 - Polska; 1968 - Rumunia]. Wyrazem zabiegów o to ażeby odchodzić od wyścigu zbrojeń i najgroźniejszych ich aspektów były narodziny idei dialogu - starania polskie, które zostały przyjęte przez Układ Warszawski i gremia Paktu…
… dla inicjatorów wojny;
osłabienie europejskich metropolii kolonialnych oraz kruszenie się systemu kolonialnego pod wpływem wzrostu ruchów narodowowyzwoleńczych;
zarysowanie się 2 biegunów wojskowych, wzmocnionych technologią broni jądrowej => ukształtowanie się dwóch stref: euroamerykańskiej i euroazjatyckiej.
Czynniki te sprawiły, że szybko następowała erozja Wielkiej Koalicji, ujawniło się stronnicze…
…; spośród bezpośrednich inwestycji zagranicznych ponad 85% skierowanych zostało do zaledwie 20 krajów (głównie Chiny).
W ciągu 16 ostatnich lat jedynie 33 kraje osiągnęły 3% wzrost dochodów na 1 mieszkańca; natomiast 59 krajów (głownie z Afryki subsaharyjskiej oraz kraje postradzieckie) zmniejszyły go. Nowe zasady globalizacji i ci którzy je tworzą pomijają potrzeby ludzkie, których rynek nie jest w stanie…
… Północnoatlantyckiego [przesłanki rozmów międzyblokowych].
Wnioski z działań:
1958-61 - kryzys berliński => jednoznaczna decyzja bloku wschodniego, że Ulbricht i NRD mają wznieść mur berliński (sierpień 1961)
1956 - interwencja na Węgrzech interwencje wewnętrzne w ramach sojuszu!! 1968 - Czechosłowacja
De Gaulle - idea dialogu między państwami a nie blokami => lepsze możliwości poprawy klimatu. Natomiast blok wschodni…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)