Etyka w kontekście nauk filozoficznych

3.03.2011
Etyka w kontekście nauk filozoficznych.
Ogólna nauka o wszystkim co istnieje - byt, ogólna nauka o bycie, metafizyka, ontologia
Byty materialne i nie materialne. Byty fizyczne (więcej niematerialnych) i nie fizyczne. Byty realne i idealne.
Ogólna nauka o poznaniu - epistemologia
Ogólna nauka o wartościach - aksjologia
Na pytanie czy wartości istnieją odpowiedź negatywna jest poglądem tzw. nihilizmu aksjologicznego. Gdy się odpowie twierdząco pojawia się kolejne pytanie jak istnieją wartości, czy obiektywnie, czy subiektywnie? Czy istnieją absolutnie czy względnie? Czy istnieją realnie czy idealnie? Czy wartości tworzą hierarchię, a jeśli tak to jaką? Mogą być:
Biologiczne
Hedoniczne czyli związane z zaspokojeniem przyjemności
Estetyczne (trudno ustalić kolejność następnych wartości)
Etyczne
Poznawcze
Religijne Na podstawie dyscyplin ogólnych są budowane szczegółowe nauki filozoficzne.
Ontologia:
Kosmologia
Teologia
Antropologia
Psychologia
Aksjologia:
O wartościach związanych z pięknem - estetyka
O wartościach związanych z dobrem - etyka
O wartością związanych z działaniem - prakseologia
Na podstawie dyscyplin ogólnych są budowane szczegółowe nauki filozoficzne.
Etyka tak usytuowana czerpie założenia z wielu innych nauk filozoficznych.
Etyka - to nauka o tym co dobre a co złe ze względów moralnych. O czym orzekamy dobro, zło? ludzie działania
Podstawowe dziedziny orzekania dobra/zła to szeroko rozumiane ludzkie działania, sprawcy działań, oraz postawy. W szeroko rozumianych działaniach mieszczą się czyny, jak również zaniechania. Działania obejmują również akcje decyzyjne. Sprawcy szeroko rozumiani to najczęściej podmioty indywidualne czyli osoby fizyczne oraz podmioty zbiorowe.
17.03.2011
Szeroko rozumiane postawy zwie się również dyspozycjami do działania. Obejmują one zarówno dyspozycje sytuacyjne jak i dyspozycje trwałe (postawy w sensie ścisłym), a nawet tak zwane wzorce osobowe: czyn, sprawca, postawa. Podstawową dziedziną orzekania dobra/zła moralnego jest dziedzina czynów. Orzekanie dobra/zła o czynach jest utrudnione w skutek wewnętrznej złożoności każdego działania. W każdym opisie wyróżnia się trzy składowe czynu:
Intencje - zamiar, cel podmiotowy, Skutki - cel przedmiotowy, konsekwencjalizm
Okoliczności - sposób spełnienia Metaetyka - określa się w niej koncepcje etyki oraz nie pojęć w etyce używanych. Etykę (normatywną) można określić jako naukę o powinności ludzkiego działania ze względu na ludzkie dobro. Celem tak rozumianej etyki jest sformułowanie wspólnego zespołu norm, nakazów, zakazów i dozwoleń regulujących ludzkie działania pod tym względem. Definicja ta jest konkretyzowana zależnie od tego jaką przyjmie się koncepcję dobra oraz ostatecznego celu ludzkich działań.

(…)

… bezpieczeństwa, bez którego nie da się żyć przyjemnie. Moralizm jest podporządkowany hedonizmowi. Nie ma zatem przeszkód na drodze do szczęścia. To są nasze obawy bezpodstawne - epikureizm. Należy rozpoznać i uznać konieczności przyrody, jak również niezbędne dla życia społecznego ograniczenia. „wolność jest oparta o zrozumienie konieczności” tzw. koncepcja „wolności do”, czyli do skutecznych działań.
Stoicy - Zenon z Kition 336-264, Seneka, Marek Aureliusz - w punkcie wyjścia swojej etyki przyjęli założenie, że nie może być szczęśliwy kto uzależnia swoje szczęście od zmiennych okoliczności życia. A ponieważ nie mamy większego wpływu na to co się zdarza, czyli na świat zewnętrzny. Pozostaje jej jedynie opanować swoje Wnętrze, wykształcić w sobie właściwy sposób reagowania na to co się zdarza, na tym polega…
… koncepcji cnoty. Cnota polega bowiem na obojętności wobec pozornych dóbr i niezależności od tego co niesie los. Z czasem styl życia zgodny z tą koncepcją został oddzielony od poglądów cyników, czyli od koncepcji etycznej wywodzącej się z nauki Sokratesa. Dlatego odróżnia się Cynizm jako postawę negacji od Cynicyzmu - koncepcji etycznej.
Epikur 341-270 (bliżej Protagorasa, hedonizm umiarkowany, epikureizm…
…, przeszkadzające ludziom w życiu szczęśliwym. Lęk przed Bogiem, śmiercią, nieosiągalnością szczęścia i cierpieniem. Dwie pierwsze przeszkody pozwala odsunąć trafna koncepcja przyrody, czyli fizyka. Z dwiema kolejnymi radzi sobie etyka. Bogowie o ile istnieją, są jak wszystko co istnieje zbudowani z materialnych atomów (atomizm). Lęk przed bogami jest bezpodstawny, nie ma się również co obawiać śmierci…
… rzeczywiście postępują i jakie cele sobie stawiają, dlatego Arystoteles odrzucił zarówno Platona teorię miłości jak i jego teorię cnót. Cele ludzkie są różnorodne, każdy ma swoją hierarchię celów. Jednakże, w każdej takiej hierarchii cele niższe służą wyższym. Zasadne jest więc pytanie o cel najwyższy, którym powinna być eudajmonia szczęścia. Eudajmonia jest to pewien stan optymalny, osiągalny przez jednostkę…
... zobacz całą notatkę