To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ESEISTYKA KRAJOWA I EMIGRACYJNA ESEJ łączy problematykę intelektualną - społeczną, filozoficzną, moralną, naukową lub literacką z elementami kunsztu literackiego (niekiedy nawet fikcji literackiej), z dbałością o piękny i oryginalny sposób przekazu;
jego istotą jest próba nowego rozumowania, nowego ujęcia znanego tematu;
sięga do różnych dziedzin myśli, stając się jakby próbą ekspertyzy danego zagadnienia z wielu punktów widzenia, stąd os autora wymaga się dużej erudycji, pomysłowości, szerokich horyzontów myślowych i talentu pisarskiego;
dopuszcza elementy autobiografii;
dygresyjny tok wywodu.
W latach sześćdziesiątych nie brakowało ważnych rzeczy w dziedzinie eseju, ale nie przyznawano im jednak znaczącego bytu, nie doceniano ich zdobyczy i oddziaływania na literaturę. Od lat siedemdziesiątych zaczęto wyolbrzymiać znaczenie eseju i rozszerzać nadmiernie jego granice. Pojmowano kategorię eseju w sposób mglisty i hurtowy. Wszystko co w zakresie publicystyki i krytyki literackiej było obszerniejsze i „piękniej” napisane, a w prozie literackiej bardziej intelektualnego brano za eseistykę. Dopiero od niedawna badacze i teoretycy bliżej zainteresowali się tą kategorią. Głównymi wątkami tych esejów są podróże, ucieczki i wygnania. Pod względem myślowym ich prototyp stanowią przedwojenne Podróże do piekieł Bolesława Micińskiego. Traktują o wstrząsach i katastrofach, ale nie są to eseje katastroficzne. Broni je przed tym optyka długiego trwania i pamięć historyczna. Węzłowym problemem jest kryzys świadomości europejskiej.
TWÓRCY ESEJU W DWUDZIESTOLECIU MIĘDZYWOJENNYM: Bolesław Miciński - Podróże do piekieł Tadeusz Boy-Żeleński
Wacław Borowy
Jan Parandowski
Jerzy Stempowski
Wacław Berent CZESŁAW MIŁOSZ 1911 - 2004 1980 LITERACKA NAGRODA NOBLA ZA CAŁOKSZTAŁT TWÓRCZOŚCI ZNIEWOLONY UMYSŁ (1953) FRANCJA Zbiór esejów, w których autor stara się przedstawić świadomość wschodnioeuropejską czasów totalitarnych. Obszerny wstęp jest próbą dotarcia do mechanizmów działania systemu, który starał się ubezwłasnowolnić jednostkę.
Miłosz posłużył się parabolą i alegorią. Chcąc zilustrować wpływ mechanizmów totalitaryzmu na intelektualistę, pisarz sięgnął do biografii czterech uwikłanych w
rzeczywistość pisarzy. Są to: Alfa - Jerzy Andrzejewski („ladacznica z zasadami”),
Beta - Tadeusz Borowski (nihilista),
Gamma - Jerzy Putrament („przedwojenny stalinowiec”),
Delta - Konstanty Idelfons Gałczyński (błazen, alkoholik).
(…)
…, odczytywanym w rozległym kontekście poezji i myśli europejskiej XIX w., o Dziadach - „olbrzymim moralitecie” i niezwykłej „wizji przestrzeni teatralnej”, o Panu Tadeuszu, włączonym w tradycję religijnej literatury polskiej jako „pieśń o błogosławieństwach ziemi”. W polu uwagi pojawiają się również pisarze współcześni - W. Gombrowicz, S.I. Witkiewicz, J. Przyboś. Ziemia Urlo jest osobistą konfrontacją poety…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)