To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
HESZEN-SĘK
Rozdział 2
Psychologia zdrowia ma najkrótszą historię i największą popularność. Określenie to pojawiło się pod koniec lat 70tych XX wieku, jedno z najważniejszych wydarzeń w psychologii w ostatnich 50 latach (Taylor, 1990). Związany z PZ ruch zdrowia behawioralnego wyodrębnia się i nabiera znaczenia jako dziedzina profesjonalna (Ford, 1985)
2.1 Pojęcie psychologii zdrowia i jej ogólna charakterystyka
Powstanie - Stany Zjednoczone, najważniejsza postać- psycholog Joseph Matarazzo:
“PZ to całokształt specyficznego oświatowego, naukowego o profesjonalnego wkładu psychologii jako dyscypliny do promocji i utrzymywania zdrowia, zapobiegania chorobom i leczenia ich, rozpoznawania etiologicznych i diagnostycznych korelatów zdrowia, choroby i zbliżonych dysfunkcji” (1980) dwa lata później uzupełnienie :
“…a także do analizy i ulepszania systemu opieki zdrowotnej oraz kształtowania polityki zdrowotnej”.
Na pierwszym planie zdrowie a nie choroba. PZ dotyczy nie tylko jednostek czy grup, ale także systemu opieki zdrowotnej i poprawy jego funkcjonowania.
Shelley Taylor:
“PZ jest działem psychologii zajmującym się poznaniem wpływu czynników psychologicznych na to, że człowiek pozostaje zdrowy, określeniem ich znaczenia w powstawaniu chorób oraz ich roli w kształtowaniu zachowania ludzi, kiedy zachorują” (1986)
PZ obejmuje nie tylko medycynę ale i rodzinę, szkołę, zakład pracy itd. (Martelu i Johnston, 1987). Szeroki zakres PZ odróżnia ją od psychologii medycznej, medycyny psychosomatycznej i med. behawioralnej.
Podobieństwo - koncentracja na problematyce zdrowia fizycznego i choroby somatycznej.
Matarazzo traktuje PZ jako jeden z obszarów zastosowań jednej, podstawowej dyscypliny, natomiast Taylor wręcz przedstawia PZ jako odrębną dziedzinę nauki (włączenie do tego obszaru wiedzy interdyscyplinarnej).
W latach 80 XX w czołowi przedstawiciele PZ krytykowali podejście wyłącznie opisowe i wskazywali na stosowanie w badaniach empirycznych teoretycznych modeli wyjaśniających - konieczny warunek prawidłowego rozwoju PZ.
2.2. Psychologia zdrowia jako dziedzina badań
Przyczyny tego, że badania prowadzone metodą laboratoryjną nie nadają się do wykorzystania w obszarze zdrowia i choroby:
- niemożność odtworzenia w lab zdarzeń życiowych ważnych ze zdrowotnego punktu widzenia
- ograniczenia zakresu eksperymentowania, wynikające z zasad etycznych
- czynnik czasu, niemożność prowadzenia badań do wystąpienia oczekiwanych skutków zdrowotnych
- czynnik kontroli, obecność w warunkach naturalnych zmiennych zakłócających (eliminowanych w laboratorium) powoduję, ze trafność zewnętrzna może być mała (West, 2004)
(…)
… na chorego).
Psycholog może również podejmować zadania na poziomie placówki zatrudniającej go, pomóc w rozwiązywaniu jej problemów, nowoczesne oddziały położnicze, akcje typu “Rodzić po ludzku”, zapobieganie AIDS itd.
Działania adresowane do ludności zdrowej - promocja zdrowia; interdyscyplinarne przedsięwzięcie, jednak wkład psychologii bardzo ważny. Coraz więcej osób zainteresowanych pomocą…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)