35. Jakie elementy filozofii Platona przejął Plotyn? Wyjaśnij znaczenie pojęcia fenomenalizm. Wskaż na odpowiednie przyklady. PLOTYN (ok. 203 -269/ 270) - Urodził się w Likpolis w Egipcie. Przeszedł przez życie obcy sprawom materialnym i doczesnym, pochłonięty całkowicie życiem duchowym; wstydził się, że posiada ciało. Pisał niesystematycznie, nie zebrał w jednym dziele podstawowych swych poglądów. Zostawił 54 rozprawy, które Porfiriusz ułożył w 6 dziewiątek, czyli Ennead. Plotyn świadomie przekształcił naukę Platona i dlatego nazywany jest już nie platończykeim, lecz neoplatończykiem.
Można wyróżnić 3 okresy w rozwoju Plotyna :
był wyznawcą Platona i rozwijał naukę jego o duszy i oczyszczeniu przeszedł do poszukiwania ogólnej teorii bytu i od platonizmu do neoplatonizmu
skupia się na sprawach etyczno- religijnych
Plotyn uważał, że człowieka konstytuuje dusza . Złączenie jej z ciałem jest złem, rozłąka zaś- dobrem. Mówi, że należy powracając do własnej istoty odciąć się od codziennego bytowania, wyzbyć się wszystkiego co indywidualne i jednostkowe. Dusza przebywa pośród rzeczy zewnętrznych niczym w więzieniu, jako że świat zmysłowy- tu Plotyn odwołuje się do Platońskiej metafory- jest tylko mroczna jaskinią. Obaj filozofowie ten świat potępiali i uważali za gorszy.
Plotyn za podstawę wolności- wewnętrznej jakości duszy, uważał oświecona wole, która ma być niezależna od tego co zewnętrzne. Prawdziwą wolność natomiast można osiągnąć posiadając wiedzę o tym co jest słuszne, a co niesłuszne. Podejmował tu Sokratejsko- Platoński motyw intelektualizmu etycznego: niewiedza przekreśla wolność a tym samym i cnotę, która jest równoznaczna z wiedzą , bowiem tylko ten, kto wie i zna prawdę, może czynić dobrze. Poglądy Plotyna :
SYSTEM EMANACYJNY - Celem Plotyna było wykazanie jedności bytu. Środkiem do realizacji tego zamierzenia stało się genetyczne ujęcie bytu : postacie bytu są etapami jednego i tego samego rozwoju; świat realny jest wprawdzie zasadniczo różny od idealnego, a świat ziemski od boskiego, ale jeden pochodzi od drugiego. Istotą bytu nie jest jego trwanie ( jak twierdził Platon) lecz stawanie się , zaś naturalną własnością bytu jest ekspansja dzięki niej wyłaniają się z bytu coraz nowe jego postaci. Wyłonione postaci są jakby promieniami bytu - lub wedle zazwyczaj używanej przenośni - jego emanacją. Plotyn zakłada, że postacie bytu są więcej lub mniej doskonałe, im doskonalsze jest byt tym większą ma moc twórczą.
Byt pierwotny - jako najdoskonalszy musi być wolny od jakiejkolwiek mnogości i jakichkolwiek przeciwieństw , on jest niezależny i bezwzględny, jest absolutem.
(…)
… ani materialną ani duchową, neutralną wobec przeciwstawienia myśli i ciał. Przy czym ewolucjonizm zastąpił przez paralelizm. Co prawda monistyczne stanowisko okazało się trudne do konsekwentnego zachowania, często monoizm Spinozy upodabniał się do materializmu.
Idealizm filozoficzny ontologiczny to każdy system filozoficzny zakładający realność świata idei i nierealność bądź wtórność świata materialnego w stosunku do idei. W skrajnych postaciach idealizm odrzuca w ogóle istnienie świata materialnego, uważając go za złudzenie. Najbardziej znanymi idealistami byli: Platon, Św. Augustyn, Plotyn, George Berkeley.
Idealizm filozoficzny poznawczy to taki system filozoficzny, który zakłada całkowitą niemożność bezpośredniego poznania rzeczywistości materialnej i twierdzący, że jedyne, co jest nam bezpośrednio…
… charakter monistyczny, przezwyciężał przeciwstawienie ducha i materii, choć nie sprowadzał ducha do materii ani materii do ducha.
Poglądy Spinozy : 1. PANTEIZM Pojmował poznanie podobnie jak Kartezjusz: racjonalistycznie. Miarą prawdy i dla niego była jasność i wyraźność, a rozum, poznający w sposób jasny i wyraźny był dla niego jedynym źródłem prawdy. Przejął również typową dla racjonalistów myśl…
… nie były jednak treścią umysłu; w dialogu Parmenides przypuszczenie to zostaje stanowczo odrzucone. Myles Burnyeat utrzymywał, że nie należy mówić o idealiźmie do czasów Descartes'a , który na plan pierwszy rozważań filozoficznych wysunął epistemologię i jej koncentrację na ludzkim umyśle. Kwestia ta wywołaąl spore dyskusje. Niezależnie od tego czy przed Descarets'em mamy do czynienia z przeświadczeniem idealistycznym…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)