EKONOMICZNA ROLA RZĄDU W GOSPODARCE Ważniejsze argumenty za ekonomiczną rolą państwa wiążą się zwykle z czynnikami t.j.: o Konieczność zabezpieczenia systemu gospodarczego od strony instytucjonalno-prawnej. W gospodarce rynkowej chodzi przede wszystkim o tworzenie przez państwo pewnych norm prawnych i instytucji chroniących prawa własności, regulujących funkcjonowanie systemu prywatnej przedsiębiorczości oraz obsługujących rynek. o Niedoskonałości rynku i konkurencji w praktyce, związane z monopolizacją gospodarki i innymi czynnikami (niedoskonała informacja, ograniczona mobilność czynników produkcji), prowadzące do nieprawidłowej alokacji zasobów gospodarczych oraz obniżania poziomu dobrobytu społeczeństwa. Rząd może te straty ograniczyć podtrzymując konkurencję, wzmacniając system obiegu informacji, usuwając bariery wejścia na rynek, przeciwdziałając praktykom monopolistycznym itp. o Występowanie negatywnych efektów zewnętrznych w zakresie produkcji i konsumpcji. Państwo może nakłonić podmioty gospodarcze do pokrywania całości lub części kosztów związanych z ograniczaniem negatywnych skutków ubocznych ich działalności w sferze produkcji lub konsumpcji (np. kosztów instalowania urządzeń zmniejszających zatruwanie środowiska naturalnego lub natężenie hałasu), może te koszty wziąć w całości na siebie, a w ostateczności nakazać ograniczenie tej działalności lub wprowadzić jej całkowity zakaz. o Istnienie dóbr publicznych, takich np. jak: latarnie morskie, chodniki i oświetlenie ulic oraz usługi dostarczane przez armię, policję czy straż pożarną. Ze względu na trudności z egzekwowaniem opłat za korzystanie z tego typu dóbr oraz związane z tym wysokie koszty są one mało opłacalne dla sektora prywatnego i bez odpowiedniego zaangażowania się państwa mogłyby całkowicie zaniknąć. o Istnienie dóbr szczególnie niekorzystnych lub korzystnych społecznie, których konsumpcja ze względów społecznych jest szczególnie niepożądana (np. narkotyki, alkohol, tytoń) lub szczególnie pożądana (np. niektóre szczepionki czy książki). Państwo mające najlepszy dostęp do informacji i instytucji je rozpowszechniających, może próbować te różnice w ocenach zmniejszać, tworzyć antybodźce lub bodźce do konsumpcji tego typu dóbr (np. wysokie ceny alkoholu i utrudnienia w dostępie do niego lub niskie ceny podręczników szkolnych i dotacje do nich), a w krańcowych sytuacjach może nawet narzucić jednostkom swoją wolę przez zmiany odpowiednich przepisów i ustaw. o Występowanie takich zjawisk, jak duże wahania aktywności gospodarczej, bezrobocie,
(…)
…, która jest prezentowana nieco dokładniej
w rozdziale czternastym, sugeruje, że istnieje pozytywny związek przyczynowo-skutkowy
między politycznym cyklem wyborczym a cyklem gospodarczym.
•
Koncepcja społecznej gospodarki rynkowej
Koncepcja społecznej gospodarki rynkowej (w skrócie SGR) jest koncepcją modelu
gospodarki wolnorynkowej z nowoczesnym, realistycznie pomyślanym systemem
zabezpieczeń społecznych. W kwestiach…
… równowagi na rynkach
poszczególnych produktów i czynników produkcji (równowaga cząstkowa) oraz równowagi na
wszystkich rynkach równocześnie (równowaga ogólna), która — przy założeniu, że ludzie
zachowują się w sposób ekonomicznie racjonalny i nie występują, efekty zewnętrzne oraz dobra
publiczne – oznacza optymalne wykorzystanie zasobów gospodarczych, a także maksymalnie
możliwy w danych warunkach poziom…
… i szeregowych
pracowników aparatu oraz sektora państwowego.
Teoretyczne koncepcje roli rządu w gospodarce:
•
Klasyczny liberalizm i koncepcja „państwa-minimum"
Punktem odniesienia większości współczesnych koncepcji roli państwa w gospodarce jest
sformułowana jeszcze przez ekonomię klasyczną koncepcja „państwa-minimum".
Ekonomiści klasyczni, w szczególności A. Smith oraz D. Ricardo, eksponowali prywatną…
… powinna być nastawiona głównie na zapewnienie minimum
płynności i elastyczności w gospodarce.
Nowa ekonomia klasyczna, określana też czasami mianem skrajnego monetaryzmu,
poddaje krytyce nie tylko keynesistów, lecz także „umiarkowanych" monetarystów. Stoi
ona na stanowisku, że aktywna polityka stabilizacyjna jest nieskuteczna w okresie zarówno
długim, jak i krótkim, gdyż państwo nie jest w stanie trwale oddziaływać…
…
Ekonomia podaży traktuje ingerencję państwa jako jeden z najważniejszych czynników
zewnętrznych zakłócających działanie mechanizmu rynkowego. Gospodarka nie rozwija
się sama przez się czy też wskutek oddziaływania państwa, ale dzięki ludzkiej
przedsiębiorczości. Dlatego też, twierdzą przedstawiciele ekonomii podaży, trzeba uwolnić
gospodarkę od swoistego ograniczenia, jakie nakłada na nią państwo…
… polityki, inaczej teoria wyboru publicznego, której istotą jest
zastosowanie metod analizy ekonomicznej do badań nad podejmowaniem decyzji
politycznych, przynosi nowe spojrzenie na takie instytucje jak państwo, rząd, partie
polityczne i związki zawodowe oraz wzmacnia na ogół argumentację neoliberałów.
Zdaniem przedstawicieli tej teorii, instytucje tego typu mogą być „niesprawne", tak samo
jak rynek…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)