Fragment notatki:
Prof. Eugeniusz Kwiatkowski
Makroekonomia
Wykład XI – Działanie polityki pienięznej
Działanie polityki pieniężnej
Instrumenty polityki pieniężnej:
stopa rezerw obowiązkowych
stopy procentowe Banku Centralnego
operacje otwartego rynku
emisja pieniądza
oddziaływanie na kurs walutowy
Wszystkie te instrumenty Bank Centralny stosuje do regulacji podaż pieniądza.
Cele polityki pieniężnej
oddziaływanie na wielkości realne
oddziaływanie na wielkości nominalne
Stanowisko neoklasyczne: Podstawowym celem polityki pieniężnej powinno być
oddziaływanie na wielkości nominalne, szczególnie na tempo zmian cen towarów. Polityka
pieniężna nie powinna być wykorzystywana na oddziaływanie na zmiany wielkości realnych
(bezrobocie).
Stanowisko keynesistowskie: Podaż pieniężna może być wykorzystywana do zmian wielkości
realnych, ale także nominalnych (czyli tempo zmian cen).
W okresach krótkich podaż pieniężna wpływa na wielkości realne, zaś w okresach długich na
nominalne.
Mechanizmy oddziaływania polityki fiskalnej i pieniężnej:
a) mechanizmy krótkookresowe (oparte na wykorzystywaniu efektów popytowych)
Sekwencja zdarzeń w mechanizmach krótkookresowych:
Bank Centralny zmienia jakiś instrument dając impuls pieniężny
impuls pieniężny powoduje zmianę rozmiarów popytu na towary
zmiana popytu na towary powoduje zmianę albo produkcji, zatrudnienia, bezrobocia
albo zmianę poziomu cen towarów. Te dwa rodzaje skutków zależą od gospodarki.
Jeśli gospodarka funkcjonuje w warunkach niepełnego wykorzystania czynników
produkcji to zmiany popytu wywołują zmiany produkcji, zatrudnienia bezrobocia,
jeśli pełne wykorzystanie czynników produkcji to następuje zmiana cen.
b) mechanizmy długookresowe (efekty podażowe)
Sekwencja zdarzeń:
Bank Centralny zmienia jakiś instrument dając impuls pieniężny
miana instrumentów powoduje zmiany w warunkach ekonomicznych funkcjonowania
podmiotów gospodarczych poprawiając opłacalność działania lub pogarszając =
tworzy się dla podmiotów gospodarczych pewien system bodźców w podejmowania
lub zaniechania kroków gospodarczych
decyzje gospodarcze podmiotów powodują zmiany w rozmiarach działalności
gospodarczej. Zmiany te opierają się na efektach podażowych, czyli decyzje
podmiotów zmieniają podaż.
1
Prof. Eugeniusz Kwiatkowski
Makroekonomia
Wykład XI – Działanie polityki pienięznej
Podaż pieniężna oparta na wykorzystaniu instrumentów może być:
a) restrykcyjna – takie zmiany instrumentów, że w rezultacie podaż pieniądza w gospodarce
zmniejsza się. Zakłada ona podnoszenie zro, stopa procentowa Banku Centralnego, sprzedaż
papierów wartościowych, zmniejszenie rozmiarów emisji pieniądza, działanie w kierunku wzrostu
kursu waluty krajowej.
b) ekspansywna – takie zmiany instrumentów, iż w rezultacie podaż pieniądza w gospodarce
rośnie. Obniżanie zro, stopy procentowej Banku centralnego, wykup z rynku papierów
wartościowych, zwiększanie rozmiarów emisji pieniądza, obniżka kursu waluty krajowej
*Polityka stopy rezerw obowiązkowych polega na podnoszeniu, zmniejszaniu lub
utrzymywaniu na tym samym poziomie.
Podnoszenie zro powoduje zmniejszanie możliwości udzielania kredytów i pożyczek przez
banki komercyjne. Podaż pieniądza spada = popyt na towary spada =osłabienie produkcji lub
osłabienie dynamiki wzrostu cen. Skuteczność instrumentu można mierzyć na podstawie gwarancji,
że podnoszenie zro = osłabienie produkcji lub dynamiki wzrostu cen.
Im większy stopień finansowania transakcji przez podmioty ze środków własnych (a nie
cudzych – pochodzących z kredytu) tym mniejsza skuteczność polityki stopy rezerw.
*Polityka stóp prac Banku Centralnego:
Bank Centralny obniża swoje własne stopy procentowe, np. redyskontową, lombardową,
kredytu refiniowanego
Banki komercyjne poprawiają swoje ekonomiczne warunki działania, gdyż za pożyczki
zaciągane w Banku Centralnym płacą niższe odsetki, dlatego też banki komercyjne są
zainteresowane obniżkom stopy procentowej.
Obniżki stopy procentowej banki komercyjne zachęcają podmioty do zaciągania kredytów i
pożyczek w bankach komercyjnych.
Rośnie popyt na towary, w rezultacie tego, iż część zakupów, towarów podmioty finansują z
pożyczek i kredytów zaciąganych w większych rozmiarach niż wcześniej.
Wzrost popytu na towary podnosi rozmiary produkcji i zatrudnienia bądź też stymuluje
wzrost cen.
Mechanizm nie musi być skuteczny, bo np. mimo że Bank centralny obniża stopy procentowe
to banki komercyjne nie muszą obniżać swoich stóp procentowych lub podmioty gospodarcze nie
muszą zwiększać zaciąganych kredytów.
*Operacje otwartego rynku – zakupy lub sprzedaż papierów wartościowych, np. obligacji.
Wzrost sprzedaży papierów wartościowych – podmioty gospodarcze kupując papiery
pozbywają się na jakiś czas pieniędzy, zatem popyt na towary spadnie, co może ograniczać
produkcję lub osłabiać wzrost cen.
*Emisja pieniądza
Bank Centralny dostosowuje rozmiary emisji pieniądza do dynamiki produkcji w gospodarce
oraz rozmiarów transakcji w gospodarce.
Zwiększenie emisji różnymi kanałami dociera do podmiotów gospodarczych = wzrost
popytu na towary = wzrost produkcji lub cen
Ograniczenie emisji = spadek popytu = spadek produkcji lub cen
2
Prof. Eugeniusz Kwiatkowski
Makroekonomia
Wykład XI – Działanie polityki pienięznej
*Kurs walutowy – cena jednej jednostki pieniężnej waluty krajowej wyrażone w jednostce
pieniężnej waluty zagranicznej.
Rodzaje kursów walutowych:
Kurs sztywny – wysokość kursu jest niezmienna przez pewien dłuższy okres, w trakcie
którego Bank Centralny jest zobowiązany do podejmowania działań i interwencji na rynku
walutowym w celu utrzymywania kursu walutowego. Kursy mogą być zmieniane, z tym, że zmiany
są inicjowane przez Bank Centralny, zwykle stały kurs przez pewien czas.
Dewaluacja – obniżenie kursu waluty krajowej
Rewaluacja – podnoszenie kursu waluty krajowej
Kurs płynny – wysokość kursu walutowego kształtuje się swobodnie pod wpływem sił
rynkowych. Kursy zmieniają się bardzo często (codziennie) na ogół są to duże zmiany.
Deprecjacja – spadek kursu waluty krajowej
Aprecjacja – wzrost kursu waluty krajowej
Najlepszy system to system kursów płynnych pod warunkiem, że kurs jest stabilny (nie
zmienia się znacznie)
Determinanty kursu walutowego:
podaż waluty
popyt na walutę
Gdy podaż jest większa od popytu cena spada.
Gdy popyt jest większy od podaży cena rośnie.
Podaż (np. $ w Polsce) zależy od:
eksportu (im większy – tym większa podaż)
kapitału zagranicznego w Polsce (im większy rozkład – tym większa podaż)
ilość turystów zagranicznych w Polsce (im większa – tym większa podaż)
cena 1 $ w zł (im wyższa – tym wyższa podaż)
Popyt (np. $ w Polsce) zależy od:
importu (im większy – tym większy popyt)
kapitału polskiego za granicą (im więcej – tym większy popyt)
ilość turystów polskich za granicą (im więcej – tym większy popyt)
cena 1 $ w zł
3
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)