To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Temat: Działalność wulkanów.
W głębi Ziemi znajdują się ogniska skał w stanie płynnym o rożnym składzie, czyli tzw. ogniska magmatyczne. W magmie zawarte są różne gazy, które mają bardzo dużą prężność, i wskutek tego, gdy w skałach otaczających ognisko magmatyczne powstaną szczeliny, magma wciska się do nich i wznosi ku górze. Wznosząca się ku górze magma może zastygnąć w głębi ziemi albo też wydostać się na powierzchnię, powodując zjawiska wulkaniczne.
Kanał, przez który lawa wydostaje się na powierzchnię, jest zakończony u góry tzw. kraterem. Krater tworzy zwykle lejkowate zagłębienie, znajdujące się na wierzchołku stożka utworzonego z okruchów skał wyrzuconych przez wybuchy. Stożek taki zwie się wulkanem (rys. 20). Niektóre wulkany mają kilka kraterów.
Wulkany mają różną wielkość, od niewielkich stożków aż do olbrzymich gór, jak np. Etna na Sycylii, której wysokość wynosi 3313 m. Jednym z najsłynniejszych wulkanów w Europie jest Wezuwiusz. Wulkan ten, uważany w starożytności za wygasły, wybuchnął w roku 79 n.e. i zniszczył trzy miasta: Herkulanum, Pompeję i Stabię. Wybuchy Wezuwiusza, powtarzają się aż do czasów obecnych.
W czasie wybuchu wulkanu wydobywająca się na powierzchnię magma szybko się oziębia, dając trzy rodzaje, produktów - ciekłe, stałe i gazowe.
Produktem ciekłym jest lawa, tj., masa o rożnym stopniu płynności (zależnie od składu), która wylewa się z krateru i spływa w dół po stokach wulkanu, niszcząc wszystko na swej drodze. Produktem stałym są popioły wulkaniczne złożone z ziaren różnej wielkości, od drobnego pyłu do dużych brył. Popioły wulkaniczne osadzone na powierzchni i zlepione w jednolitą masę tworzą tzw. tufy wulkaniczne.
Produkty gazowe wybuchu wulkanu zawierają głównie parę wodną, która skrapla się w postaci deszczu, oraz niewielkiej ilości dwutlenku węgla i bezwodnika kwasu siarkowego.
Objawem działalności wulkanicznej są również gorące źródła, czyli cieplice. Źródła, z których gorąca woda jest wyrzucana okresowo na znaczną wysokość, zwą się gejzerami. Najsłynniejsze gejzery są w Nowej Zelandii oraz Islandii.
Obecnie czynnych jest na ziemi około 450 wulkanów. Oprócz wulkanów czynnych znane są również wulkany wygasłe, które nie przejawiają żadnej działalności wulkanicznej. Ślady dawnej działalności wulkanicznej w postaci skał wybuchowych znajdują się w Polsce w okolicy Krakowa (Małkinia i Poręba) oraz w okolicy Szczawnicy.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)