ustalenie dziedziny i problematyki badawczej, krytyka i interpretacja materiału źródłowego, metody badawcze, funkcje dydaktyki historii. historia jako przekaz wartości, metody nauczania, niepowodzenia szkolne uczniów. metody ich przezwyciężania.
WYKŁAD 12.10.2011
Prowadzący: dr Lech Kacprzak Egzamin - cztery pytania końcowe (pisemny)
WYKŁAD 1 26.10.2011
METODOLOGICZNE ASPEKTY POSTĘPOWANIA BADAWCZEGO W NAUKACHSPOŁECZNO - HISTORYCZNYCH
*Jerzy Maternicki, Czesław Majorek, Adam Suchoński. Dydaktyka historii.
WSPÓŁCZESNA DYDAKTYKA HISTORII. PROBLEMY TERMINOLOGICZNE ORAZ POJĘCIEDYDAKTYKI - METODYKI NAUCZANIA HISTORII W POLSKIEJ MYŚLI DYDAKTYCZNO - HISTORYCZNEJ XX I XXI WIEKU
Nauka w najogólniejszym ujęciu rozumiana jest jako społeczna działalność ludzi mająca na celu obiektywne poznanie rzeczywistości, wynikające z potrzeb jej opanowania i przekształcania przez człowieka.
Nauka jest zatem historycznie ukształtowaną i stale rozwijającą się formą świadomości społecznej, która odzwierciedla prawdziwie, w sposób zamierzony i metodyczny, obiektywne cechy i prawidłowości rzeczywistości przyrodniczej i społecznej.
Nauka jako wytwór działalności badawczej zawiera:
zespoły zdań prawdziwych o rzeczywistości, jej cechach i rządzących nią prawach,
zbudowane na tej podstawie teorie naukowe poszczególnych dziedzin rzeczywistości,
wypracowane przez poszczególne dyscypliny metody i techniki uzyskiwania wiedzy o rzeczywistości oraz sprawdzanie dociekań naukowych,
określony, społeczny system organizacji badań naukowych, gromadzenia, przekazywania i wdrażania ich wyników do praktyki społecznej (Andrzej Chodubski. Wstęp do badań politologicznych, 1998, 2008 r.).
W naukach społeczno - historycznych postępowanie badawcze przebiega w trzech etapach, które są od siebie zależne:
ustalenie dziedziny i problematyki badawczej,
krytyka i interpretacja materiału źródłowego,
wykład lub synteza dziejów, czyli ustalenie i wyjaśnienie faktów społeczno - historycznych, a w końcu rekonstrukcja procesu dziejowego.
Ustalenie dziedziny i problematyki badawczej:
W pierwszym etapie prowadzący badania w naukach społeczno - historycznych wybiera dziedzinę zainteresowań, następnie ustala problematykę badawczą i formułuje temat pracy;
Chcąc te założenia metodologiczne wykonać winien sformułować pytanie dotyczące teraźniejszości lub przeszłości, by w dalszej analizie pracy szukać na nie odpowiedzi;
Pytanie to może być ogólne lub szczegółowe.Daje więc ono możliwości na sformułowanie tematu pracy.Etap ten wymaga od badacza znajomości określonej dziedziny naukowej, orientacji co dotąd zostało już przez innych opracowane i w jakim stopniu. Nazywa się to wiedzą pozaźródłową. Chroni ona przed podejmowaniem spraw już zbadanych.
Ze stawianiem pytań wiąże się ściśle postępowanie hipotetyczne.Hipoteza oznacza przypuszczenie naukowe, które wysuwamy dla wyjaśnienia określonego zdarzenia lub procesu społeczno - historycznego. Postępowanie badawcze zaś, polega więc na formułowaniu hipotez, a następnie ich uzasadnianiu i weryfikowaniu (sprawdzaniu).
(…)
…;
numizmatyka - nauka o pieniądzu; nauka o wartości pieniądza, o sposobach jego wykonania, materiale, napisach;
heraldyka - nauka o herbach, badająca ich powstanie, rozwój i znaczenie, technikę wykonania herbów;
genealogia - nauka o pokrewieństwach między jednostkami i grupami społecznymi, ustala rodowody osób, rodzin, dynastii; efektem jej prac są tablice genealogiczne;
metrologia - zajmuje się jednostkami miar i wag, bada nazewnictwo, genezę i rozwój, metody mierzenia i ważenia, ustala jednostki;
geografia historyczna - zajmuje się badaniem środowiska geograficznego ludzi i sposobu oddziaływania człowieka na przyrodę, środowiska naturalnego;
nauka o archiwach - odtwarza powstawanie akt;
bibliotekoznawstwo wraz z informacją naukową - ustalają rolę biblioteki w życiu społeczeństwa;
prasoznawstwo…
… DYDAKTYKI
HISTORIA A ARCHEOLOGIA
w niedalekiej przeszłości prahistoria zwana dziś archeologią, była uznawana za naukę pomocniczą historii. W postępie badań wykopaliskowych mnożących bazę źródłową tej dyscypliny, archeologia stała się samodzielną dyscypliną naukową.
Archeologia jest rozwiniętą nauką społeczną. Przedmiot jej badań obejmuje najdawniejsze dzieje społeczeństw, co wskazuje na zbieżność zakresu i celów z nauką historii. Jednakże istnieją pomiędzy nimi znaczne różnice:
odmienność materiału badawczego w postaci wykopalisk,
odmienne w porównaniu z historycznymi metody badawcze,
zakres zdobyczy wydobywanych drogą wykopaliskową.
Dość istotne są różnice w metodach badawczych pomiędzy historią a archeologią:
archeologia zajmuje się coraz częściej źródłami pisanymi, odtwarza je na podstawie zabytków…
… - bada całokształt piśmiennictwa oraz jego rolę w dziejach kultury, bada wartości artystyczne danego utworu literackiego.
HISTORIA SZTUKI - bada całokształt twórczości artystycznej społeczeństwa.
HSTORIA WOJSKOWA - koncentruje się na odtwarzaniu dziejów organizacji wojskowej z całym jej wyposażeniem.
Pojęcia metodyczne (lub inaczej dydaktyki szczegółowej):
wychowanie,
osobowość,
samowychowanie…
…
dyskusja, metody programowane/komputerowe
pogadanka,
mikronauczanie, *Metody poszukujące nazywane są inaczej
praca z podręcznikiem metodami problemowo - aktywizującymi.
METODA - oznacza drogę do czegoś; najczęściej przyjmuje się, że metoda to sposób osiągania zamierzonego celu; (sposób przekazywania wiedzy).
METODA NAUCZANIA - to racjonalny i zarazem systematyczny sposób opanowania umysłowej i praktycznej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)