DUMA - liczne epitety, dialogi, opisy; memento mori - nawiązanie, groza, kara za grzech, forma oczyszczenia, groteska, świat nadprzyrodzony, tajemnica, północna pora; narracyjność.
Duma - gatunek epicko-liryczny o tematyce historyczno-bohaterskiej lub obyczajowej, występujący np. w literaturze ukraińskiej. Dumy wywodzą się z tradycji ludowej. Mają charakter recytatywny, układ wierszowy zbliżony jest do rosyjskich bylin, wykonywane są przeważnie przy wtórze bandury, liry lub kobz. Tematyka to najczęściej opis walk Kozaków z Tatarami, Turkami, Polakami i Rosjanami oraz czyny historycznych i legendarnych bohaterów. Dumy ukraińskie powstawały między XV a XVII w. Przekazywane były w tradycji ustnej, co spowodowało że występują one w wielu wariantach. Zapis dum przypada na wiek XIX. http://pl.wikipedia.org/wiki/Duma_(literatura_ukrai%C5%84ska ) Cechy gatunku - duma: - kara za grzech i forma oczyszczenia (katharsis),
- groteskowe ujęcia,
- występowanie świata nadprzyrodzonego,
- tajemnica jako kategoria,
- narracyjność, zdarzenia w centrum uwagi,
- kategoria czasu.
Spotkanie dumy i sielanki pod piórem Mickiewicza stworzyło ballady . Należy ona do epiki - narracyjność, liryki - uczuciowość, i dramatu - dialog, sceniczność (utwór trójwymiarowy). Mickiewicz tworzy nową rzeczywistość. Udowadnia, że w tworzeniu chodzi o ewolucyjny rozwój literatury (pierwsza koncepcja przełomu), który opiera się na tradycji.
Z wydarzeń historycznych możemy wnioskować o rewolucyjności tej epoki. Jednak rozpatrując budowę dzieł literackich dochodzimy do wniosku, że jest to proces ewolucyjny.
Szekspir odwołuje się do Platona, bo oko duszy pozwala widzieć ideę bezpośrednio. Szekspir był bardzo ważny dla romantyzmu. Mickiewicz sięga do Szekspira, ale również odwołuje się do Platona w swojej twórczości (platońskie oko duszy).
Mickiewicz znakomicie znał tradycję, która pozwoliła mu ukształtować nową formę, jaką jest ballada.
A. Mickiewicz To lubię Mickiewicz świadomie posługuje się konwencją. Jest on znawcą literatury i historii literatury.
POEMAT OPISOWY
Poemat opisowy, utwór dydaktyczno-filozoficzny, którego istotą jest opis wybranych zjawisk przyrody, życia wiejskiego, zabytków kultury itp., bliski poematowi dydaktycznemu. Reprezentatywnym przykładem w Polsce jest Sofiówka S. Trembeckiego i Ziemiaństwo polskie K. Koźmiana.
IDYLLA
Sielanka (bukolika, idylla, ekloga, skotopaska) - gatunek literacki. Utwór poetycki, przedstawiający w sposób wyidealizowany uroki życia wiejskiego. Wysnuta z piosnek pasterskich stała się świadomie kreowanym obrazem utęsknionej, szczęśliwej natury - zdaniem badaczy gatunek jest specyficznym wytworem kultury miasta i ujawnia znużenie światem cywilizacji. Idylla odsłania beztroskie, spokojne i pogodne życie, spełnione przez miłość. Sielanka ma najczęściej kształt lirycznego monologu, poprzedzonego lub przeplecionego opisem bądź dialogiem. Gatunek często ukazuje świat mitologiczny. Nierzadko też ujawnia się w utworach sielankowych temat śmierci, zwłaszcza w formie słynnego toposu "Et in Arcadia ego". ("I ja w Arkadii" to napis na grobowcu.)
(…)
…) i muzyce (opera Claudia Monteverdiego Orfeusz).
W literaturze polskiej uprawiana w renesansie (Jan Kochanowski i zwłaszcza Szymon Szymonowic, który uprawiał sielankę realistyczną - sceneria i same wydarzenia przedstawione były realistycznie, dał dojrzałą postać gatunku i nadał mu polską nazwę), baroku (Szymon Zimorowic, Józef Bartłomiej Zimorowic, Samuel Twardowski) i oświeceniu ( klasycysta Adam Naruszewicz; poeci sentymentalizmu: Franciszek Karpiński i Franciszek Dionizy Kniaźnin). Ton idylliczny ujawnia się w utworach, które nie podejmują modelu gatunkowego sielanki, wielu innych autorów - jak Mikołaj Rej (pisany prozą Żywot człowieka poczciwego), barokowa poezja ziemiańska (i tworzące osobny gatunek poematy tytułowane Votum, np. Zbigniewa Morsztyna), Elżbieta Drużbacka (i Pochwała lasów…
… i jej późny zbiór rękopiśmienny Xięga poezji idyllicznej, Czesław Miłosz i Świat. Poema naiwne, wiersze Józefa Czechowicza oraz wielu innych autorów).
http://pl.wikipedia.org/wiki/Idylla
Mickiewicz ma złożony stosunek do sentymentalizmu. Rola tradycji sentymentalnej ma duży udział w budowaniu tradycji romantycznej.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)