To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Przestrzeganie prawa
POJĘCIE PRZESTRZEGANIA PRAWA
Przestrzeganie prawa jest zachowaniem adresata normy prawnej zgodnym z treścią dyspozycji tej normy w warunkach określonych przez hipotezę. Istotne jest świadome dostosowanie się adresatów do obowiązujących norm. Przesłanki, które ich do tego skłoniły (strach przez karą) są brane pod uwagę w przypadku prawa karnego - przy ustalaniu intencji, stopnia winy etc.
Realizowanie prawa należy do pojęć empirycznych i dotyczy zachowania zgodnego z normą, ale niepołączonego z wyraźną intencją jej przestrzegania.
Posłuch wobec prawa może wynikać z:
Postawy legalistycznej - szacunku dla prawa jako takiego. Legalizm nie może być bezkrytyczny, gdyż hamowałby zmiany w prawie. Najbardziej pożądany jest więc legalizm krytyczny.
Postawy oportunistycznej - chęci uzyskania korzyści, tudzież uniknięcia kary,
Postawy konformistycznej - chęci dostosowania się do innych.
POJĘCIE NIEPRZESTRZEGANIA PRAWA
Nieprzestrzeganie prawa może polegać na:
Zachowaniu contra legem (przeciw prawu) - zachowanie niezgodne z normą ius cogens
Obywatelskie nieposłuszeństwo
Nadużycie prawa - działanie zgodne z literalnym brzmieniem przepisu, ale niezgodne z zasadami współżycia społecznego
Obejście prawa - osiągnięcie celu zabronionego przez jedną normę, w taki sposób, że adresat podejmuje zachowanie, które pozornie stanowi przypadek zastosowania innej normy, a nie normy obchodzonej. Przy obchodzeniu prawa często wykorzystuje się luki w prawie, stosuje rozszerzającą lub zawężającą wykładnię przepisów. Obejście prawa stanowi naruszenie prawa, chociaż adresat wykazuje, że jego zachowanie zgodne jest z literą przepisów. Sprzeczność ta wynika jednak z normy sankcjonującej takie zachowanie etc.
Zachowaniu praeter legem (obok prawa) - podjęcie zachowań w przypadku luki w prawie bez wyraźnego sformułowania normy prawnej w drodze analogii w prawie lub innych rozumowań prawniczych. FIKCJA POWSZECHNEJ ZNAJOMOŚCI PRAWA
Fikcja powszechnej znajomości prawa musi być przyjęta, bo inaczej wszyscy mogliby się uchylać od kary i nie przestrzegać prawa. Wyrażają ją dwie rzymskie paremie:
Ignorantia iuris nocet
Nieznajomość prawa szkodzi
Ignorantia iuris non exculpat, Ignorantia iuris neminem excusat
Nieznajomość prawa nie usprawiedliwia, Nie można tłumaczyć się nieznajomością prawa
Owo założenie jest kontrfaktyczne, dlatego, aby uniknąć niesprawiedliwości, współcześnie przyjmuje się pewną ograniczoną możliwość uznania czynu zabronionego za niebędący przestępstwem, jeśli został on popełniony w sytuacji, gdy nieświadomość jego bezprawności była usprawiedliwiona.
(…)
…, tak aby dotarły do każdego adresata
Promulgacja
Zapewnienie vacatio legis, aby adresaci mogli się zapoznać i przygotować do nowych norm
Powszechny szacunek dla władzy i prawa
Wysoka świadomość polityczna obywateli
Dlaczego powszechna znajomość prawa jest tak niska?:
Ogromna ilość aktów prawnych
Bezustanne modyfikacje
Brak tekstów jednolitych
Specjalizacja prawa, operowanie trudnym językiem
Trudnodostępne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)