To tylko jedna z 14 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
WPROWADZENIE DO PSYCHOLOGII - „Psychologia Rozwojowa w zarysie - od niemowlęctwa do dorosłości”
– Ann Birch, Tony Malim
6.2.
Rozwój przez całe życie: badanie dorosłości
Jeszcze do niedawna niewielu psychologów rozwojowych zwracało uwagę na proces rozwoju w dorosłości.
Po części było to spowodowane tym, że dwaj najwięksi teoretycy rozwoju, Piaget i Freud, nie zajmowali się
dorosłością. Okres dorastania był traktowany jako ostatni zasadniczy okres rozwojowy. Jednak ostatnio
przeprowadzono wiele badań, których przedmiotem była natura i specyfika dorosłości, a szczególnie
starości. W badaniach tych ujmowano dorosłe lata w kategoriach następujących po sobie „faz”, związanych
zarówno z wiekiem, jak i z rozmaitymi kamieniami milowymi w życiu, czy też z „krytycznymi wydarzeniami
życiowymi”, takimi jak małżeństwo, wychowanie dzieci, rozwód, utrata pracy, odejście na emeryturę, żałoba
i śmierć. Sformułowano bardzo mało teorii rozwoju człowieka dorosłego. Główną teorią, która objęła pełny
cykl życia człowieka od narodzin do starości jest teoria Erika Eriksona (1963). Erikson pisał w sposób
wyczerpujący nie tylko na temat dzieciństwa czy dorastania, ale również na temat zmian rozwojowych, które
zachodzą w okresie dorosłości.
Eriksona teoria rozwoju psychospołecznego
Teoria Eriksona stanowi próbę określenia ram pojęciowych, w które można ująć rozwój na przestrzeni całego
życia ludzkiego. Erikson, praktykujący psychoanalityk, był pod silnym wpływem myśli Zygmunta Freuda.
Jednak podczas gdy Freud opisywał stadia w rozwoju psychoseksualnym, Erikson zwracał uwagę na
społeczne czynniki rozwoju. Opisał on sekwencję stadiów w rozwoju psychospołecznym, którą uważał za
uniwersalną i wspólną dla ludzi pochodzących z różnych kultur i społeczeństw.
Erikson traktuje każde stadium jako związane z jakimś kryzysem lub też konfliktem, któremu jednostka musi
stawić czoło i który musi rozwiązać. Stopień powodzenia w rozwiązaniu kryzysu określa ogólne
samopoczucie jednostki w danym czasie. Osoba, która nie jest w stanie w sposób satysfakcjonujący
rozwiązać kryzysu będzie w dalszym ciągu w późniejszych latach przeżywać problemy z nim związane, a w
związku z tym jej rozwój będzie ograniczony. Schematycznie teoria Eriksona jest przedstawiona w tabeli 6.1.,
zawierającej orientacyjne granice wieku poszczególnych stadiów.
Twierdzenie Eriksona, iż osiem stadiów rozwoju psychospołecznego ma charakter uniwersalny i wspólny dla
ludzi należących do różnych społeczeństw może wzbudzać pewne wątpliwości. Trafność kryzysów opisanych
dla każdego stadium oraz zgoda co do tego, na czym polega ich pomyślne rozwiązanie może w istotnym
stopniu zależeć od norm i wartości właściwych danej kulturze. Na przykład, stadium 4: przedsiębiorczość a
poczucie niższości może być właściwe tylko takim kulturom jak nasza, które kładą szczególny nacisk na
umiejętność rywalizacji oraz nie akceptują dzieci, nie osiągających określonych sprawności w przewidzianym
czasie.
Omówienie poglądów Eriksona na temat
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)