38. FASZYZM
Jest formą dyktatury nacjonalistycznej, która opiera się na kilku zasadach. Najważniejszym dobrem w państwie faszystowskim jest wspólnota, to znaczy naród (rozumiany jako ogół obywateli państwa) lub grupa etniczna rozumiana jako tożsama z narodem. Prawa jednostki są podporządkowane prawom narodu, który zyskuje tym samym realną osobowość, nie tylko jako pojęcie abstrakcyjne. Każde działanie dla jej dobra i na jej korzyść jest działaniem moralnie usprawiedliwionym. Jest to przede wszystkim zasada wodzostwa. Charyzmatyczny wódz, który "ma zawsze rację", jak głosiły włoskie plakaty na cześć Benito Mussoliniego, to osoba, która doskonale umie zdobywać sobie posłuch wśród ludzi. W stosunku do państwa faszyści wyznają etatyzm i statolatrię. Historyczne przypadki faszyzmu wiazały wspólnotę z grupa etniczną, i nie miały charakteru "obywatelskiego" a ściśle narodowy.
Faszyzm, jak większość totalitaryzmów, zrodził się z frustracji i niezadowolenia społecznego, np. szeregi SA w Niemczech zasilane były przez rosnące rzesze bezrobotnych.
Faszyzm panował tylko we Włoszech. Niemiecka forma faszyzmu to nazizm. Niektórzy błędnie wiążą z faszyzmem także hiszpański frankizm.
Powstanie i rozwój. Doktryna faszystowska została ogłoszona przez Benito Mussoliniego, który w roku w 1919 założył organizację znaną jako Fasci di Combattimento (Związek Kombatantów), przekształconą w roku 1921 w Narodową Partię Faszystowską (Partito Nazionale Fascista). W wydaniu włoskim faszyzm w założeniu miał być doktryną totalitarną, jednak w praktyce nigdy nie wyszedł poza stadium autorytarne.
Następnie został rozwinięty przez Adolfa Hitlera w Niemczech, przy czym niemiecki faszyzm znany jest lepiej pod nazwą narodowy socjalizm lub hitleryzm.
Podstawowe cechy i założenia faszyzmu
- szowinizm, niekiedy wręcz rasizm, sugerujący, że własna wspólnota narodowa jest lepsza od innych, jest predestynowana do odegrania misji dziejowej, ekspansji, podboju (chorobliwy mistycyzm); dobre jest to, co zgodne i nie stoi w sprzeczności z interesami tej wspólnoty, człowiek kształtuje się w pełni tylko w ramach narodu - "własnej rasy" . wodzostwo, czyli ślepe posłuszeństwo przywódcy narodu a zarazem - partii: "fuhrerowi", "duce" czy "caudillo"; - odrzucenie pacyfizmu, przeświadczenie, że wojna jest czymś normalnym, a nawet naturalnym sprawdzianem wartości człowieka i narodu, zawód wojskowego jest tym, który najbardziej przystoi mężczyźnie; w konfliktach wygrywali oczywiście "lepsi" czyli silniejsi; militaryzm życia publicznego i rozbudowa armii; gloryfikacja ekspansji w celu rozszerzenia "przestrzeni życiowej"; . odrzucenie demokracji i wszystkich założeń tkwiących u jej podstaw ("zgniły liberalizm"), uniwersalizmu chrześcijańskiego oraz socjalizmu i komunistycznej walki klas; . wskazywanie wroga, wręcz jego czasem kreowanie, aby znaleźć kozła ofiarnego i obwinić o wszystko co możliwe, tłumacząc wszelkie porażki jego działalnością, bliżej go nie precyzując, np. plutokracja (bliżej nie określona grupa posiadaczy) bądź jeszcze inni w zależności od potrzeby; . pełna kontrola, dyktatura partii nad całością życia społecznego; . zorganizowanie społeczeństwa w różnego rodzaju zuniformizowanych tworach organizacyjnych od partii po różne branżowe czy środowiskowe, co w jakiejś mierze stało się wejściem w sferę prywatności; . z przeświadczenia, iż naród jest wielką rodziną i negacji marksistowskiej walki klas wynikało tworzenie tzw. korporacji, czyli instytucji zrzeszających zarówno pracowników jak i pracodawców (mogły posiadać różne nazwy, np. Niemiecki Front Pracy);
(…)
… nadludzi z żadną konkretną rasą.
C. ANTYSEMITYZM
Ideologia uznająca Żydów za odrębną, gorszą rasę.
D. DARWINIZM SPOŁECZNY
Pod koniec XIXw. na stosunki społeczne dokonano przeniesienia darwinowską teorię o doborze naturalnym.
Spencer
Jako pierwszy zaadoptował darwinizm na potrzeby socjologii.
Twierdził, że życie społeczne to walka jednostek i narodów.
Twierdził, że nie należy pomagać jednostkom słabszym.
Ludwik Gumplowicz
U podstaw socjologii Gumplowicza tkwiła darwinowska teoria walki o byt - tzw. darwinizm społeczny. Podkreślał że wynik walk w społeczeństwie nie zależy od biologicznych cech walczących jednostek, lecz od organizacji walczących grup.
Gumplowicz utożsamiał walkę pierwotnie różnych pod względem etnograficznym grup z walką ras.
Nie ujmował rasy jako zbioru ludzi o jednakowych…
… konkurencji i z wielkimi koncernami, reformę rolną, a także rozwój świadczeń socjalnych. Oczywiście, program ten nie był realizowany po dojściu do władzy. Nie chcieli znosić własności - wręcz przeciwnie każdemu obiecywali drobną własność lub współwłasność.
Teoria Państwa.
Wódz stał się uosobieniem narodu i państwa. Stosunki narodowe opierały się o zasadę wodza i drużyny narodowej - legitymizm charyzmatyczny…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)