Diagnoza autyzmu Ewa Pisula Uniwersytet Warszawski Wydział Psychologii Organizacja procesu diagnostycznego 1. Zespół przeprowadzający diagnozę 2. Organizacja procesu Badanie psychologiczne: - wywiad z rodzicami (+ ewent. nagrania) - cd. wywiadu z rodzicami + badanie dziecka - analiza wyników – diagnoza - przekazanie diagnozy rodzicom - spotkanie z rodzicami w celu zaplanowania terapii Złoty standard diagnostyczny: ADI-R i ADOS (inf. nt. SCQ) Wybrane metody diagnostyczne 1. Wywiad z rodzicami – informacje na temat rodziny, – informacje dotyczące obciążenia genetycznego, przebiegu ciąży, porodu, ogólnego stanu zdrowia dziecka (padaczka, alergie, infekcje itd), – informacje na temat wczesnego rozwoju dziecka, – informacje o rozwoju społecznym, emocjonalnym, językowym, poznawczym, motorycznym, – informacje o odbiorze bodźców sensorycznych, – spostrzeżenia rodziców dotyczące „dziwnych”, nietypowych zachowań dziecka, jego zainteresowań, ulubionych form aktywności, – dodatkowe informacje (np. dot. diety, specyficznych problemów zdrowotnych). 2. Obserwacja dziecka: – podczas swobodnej zabawy, – w kontakcie z najbliższymi osobami, – w relacji z rówieśnikami (np. w grupie przedszkolnej), – podczas nawiązywania kontaktu przez diagnostę, – w środowisku naturalnym (lub na podstawie mat. video). Skale obserwacji 1. Skala Ocen Autyzmu Dziecięcego ( Childhood Autism Rating Scale − CARS ) (Schopler, Reichler, Renner, 1988). Do oceny zachowania dzieci od urodzenia do 16 r.ż. (użyteczność większa w przypadku dzieci powyżej 2 r.ż .). Obejmuje 15 obszarów (m.in. relacje z ludźmi, naśladowanie, adaptację do zmiany i komunikację niewerbalną). Obserwator ocenia zachowanie dziecka na 4-stopniowej skali , określającej stopień ciężkości zaburzeń w danym obszarze. Informacje mogą pochodzić z bezpośredniej obserwacji, od rodziców albo innych osób dobrze znających dziecko. Wynik interpretowany jest w kategoriach: brak autyzmu, lekkie / umiarkowane lub znaczne natężenie autyzmu . Ograniczone możliwości efektywnego wykorzystania CARS do analizy zachowań dzieci: - poniżej drugiego roku życia, - starszych, które nie mówią, - o wieku umysłowym poniżej 18 miesięcy (DiLavore, Lord, Rutter, 1995). Ocena potrzeb edukacyjnych dzieci z autyzmem Profil Psychoedukacyjny w wersji poprawionej (PEP-R) od 6 mies. do 7 lat (Schopler i in., 1995) Składa się z dwóch części: skali rozwoju oraz skali zachowań Skala rozwoju - pomiar umiejętności dziecka w następujących obszarach: 1. Naśladowanie – naśladowanie dźwięków i gestów (np. pa pa).
(…)
… Aspergera
–
jakościowe zaburzenia zdolności uczestniczenia
w interakcjach społecznych,
–
ograniczone i sztywne wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywności (APA, 1994).
Brak zaburzeń:
–
prawidłowy rozwój mowy (słowa - 2 lata, zdania - 3 lata),
–
brak opóźnień w rozwoju poznawczym,
–
rozwinięte zdolności samoobsługowe,
–
zainteresowanie środowiskiem (oprócz interakcji społecznych).
Komunikacja niewerbalna…
… stereotypowych (np.
„je specyficzne pokarmy i odmawia jedzenia tego, co zazwyczaj jedzą inne
osoby”; „kręci przedmiotami nieprzeznaczonymi do kręcenia”), komunikacji
(np. „powtarza słowa w oderwaniu od kontekstu”, „unika proszenia o rzeczy,
które chciałby otrzymać”) oraz interakcji społeczne (np. „unika kontaktu
wzrokowego”; „nie naśladuje innych osób podczas zabawy”).
Kwestionariusz E-2 Rimlanda; Skala CLAC…
… w całość
i porządkowaniem własnej aktywności.
Różnicowanie
Rozwój mowy
H. Asperger: brak opóźnienia
Badania Wing (1981) i Gillberga (1989): u dużej grupy osób z ZA
rozwój mowy znacznie opóźniony
Rozwój poznawczy
H. Asperger: wybitna inteligencja; szczególne talenty
i umiejętności, np. niezwykły zasób słów.
Badania późniejsze: ogólny poziom inteligencji w normie - dobra
pamięć, ale zdolności rozumowania…
… i uogólniania słabsze.
Profil zdolności intelektualnych – u osób z autyzmem lepiej
rozwinięte zdolności niewerbalne niż werbalne. U osób z ZA
– brak dysproporcji.
Inne różnice:
„Niezgrabność” w ruchach
Większe nasilenie problemów emocjonalnych i problemów
w zachowaniu u osób z ZA
Brak różnic w zdolnościach wzrokowo-przestrzennych, historii życia,
deficytach w zakresie teorii umysłu oraz ograniczonych wzorcach…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)