WYKŁAD 6 Desygnaty nazwy indywidualne - ściśle oznaczony obiekt (jeden desygnat), np. u ludzi imię i nazwisko; nazwy szczytów, rzek, miast itp., itd. nazwy generalne - wiele desygnatów; przypisujemy każdemu obiektowi, który posiada określoną cechę, np. stolarz, poseł; odnosi się do każdego obiektu, który ma tą cechę nazwy ogólne - więcej niż jeden desygnat; zazwyczaj nazwy generalne nazwy jednostkowe - indywidualne, ale i generalne nazwy puste - nie mają desygnatów, np. jednorożec, twory bajkowe, wytwory ludzkiego umysłu inny podział a) - nazwy ostre
- nazwy nieostre
b) - nazwy otwarte
- nazwy zamknięte
Ad. a Nazwy ostre Gry potrafimy rozstrzygnąć o każdym dowolnym obiekcie; zakres ma 2 sfery: pewności pozytywnej (obiekt podpada pod nazwę) i pewności negatywnej (obiekt nie podpada pod nazwę), np. pełnoletni, czyli każdy kto ma 18 lat (będzie to sfera pewności pozytywnej)
Nazwy nieostre Im sfera cienia semantycznego (czyli niepewności) jest większa, tym pojęcie jest bardziej nieostre, np. młodzieniec
↑ cień semantyczny
Ad. b Nazwy zamknięte Gdy znamy wszystkie kryteria stosowalności, warunki od których spełnienia zleży, czy coś należy do tego pojęcia, czy też nie, np. sędzia (wymogi dotyczące bycia sędzią na gruncie polskiego prawa)
Nazwy otwarte Nie są do końca sprecyzowane, np. inteligencja
Pojęcia typologiczne i klasyfikacyjne - Max Weber Pojęcia klasyfikacyjne Fakt, czy rzecz posiada cechę wyróżnioną przez to pojęcie, czy też jej nie posiada, np. stolarz, prawnik, ekonomista, drzewo; albo coś ma cechę, albo jej nie ma; decyduje fakt posiadania lub nieposiadania cechy (albo… albo…)
Pojęcia typologiczne Nie sam fakt, czy rzecz posiada cechę, ale musi ja posiadać w określonym natężeniu lub stopniu (mniej lub bardziej), np. zabytki (style w jakich zostały zbudowane), zbudowane w stylach przejściowych, jakie cechy przeważają
Podział logiczny (zakres) 2 warunki:
1. podział wyczerpujący
2. podział rozłączny (żaden desygnat określonego pojęcia nie może podpadać pod dwa człony)
Jak dokonywać podziału logicznego? - podział wedle cech kontradyktorycznych (posiadają cechę lub jej nie posiadają), np. palący i niepalący, itp. Jest to banalny podział
- wyróżniamy cechę podstawową (główną i jej odmiany; nie jest to ani wyczerpujący ani rozłączny podział
- kategoria i inne
(…)
… faktów prawnych
Fakty
↓ ↓
Zdarzenia działania
↓ ↓
Akty czyny
↓ ↓ ↓ ↓ ↓
tworzenia stosowania czynności zgodne z niezgodne z
prawa prawa prawne prawem prawem
zakresy nazw (stosunek) a) zbiór w sensie dystrybutywnym
zespół obiektów wyróżnionych ze względu na fakt posiadania pewnej cechy lub zespołu cech, np. różne samochody
b) zbiór w sensie kolektywnym
przedmioty będące częściami pewnej całości, np. części samochodu
zbiory w sensie dystrybutywnym
koła Eulera I mogą pozostawać w stosunku zamienności
II, III zakres nazwy S może być podrzędny w stosunku do zakresu nazwy P (stosunek podrzędności)
IV S ma własność P, ale istnieją i takie S, które nie mają własności P; P ma własność S, ale istnieją i takie P, które nie mają wartości S; krzyżują się jeśli mają część wspólną (stosunek krzyżowania się)
V…
… stosunek wykluczania się -> np. nazwy sprzeczne, palący i niepalący; zwierzę i roślina Homonim ->nazwa wieloznaczna, np. zamek, pracownik
Synonim -> różnokształtne, ale mające to samo znaczenie wyrazy, np. samochód, auto
Błąd ekwiwokacji -> to samo wyrażenie użyte w różnych znaczeniach, np. młodociany
Amfibolia -> wieloznaczność, ale nie semantyczna, tylko gramatyczna, składniowa, np. to jest syn…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)