Demokratyczna legitymacja konstytucji - wstęp

17. ZASADA KONSTYTUCJONALIZMU JAKO ISTOTNA IDEA PAŃSTWA DEMOKRATYCZNEGO. DEMOKRATYCZNA LEGITYMACJA KONSTYTUCJI:
I. Istota zasady → realizacja idei konstytucji:
- jednolitej
- zwartej
- pisanej
- stanowiącej nadrzędny zespół norm
II. Historia zasady konstytucjonalizmu:
a) fale konstytucjonalizacji:
- po 1787 r. → USA, Polska, Francja, Szwecja, Hiszpania, Norwegia, Holandia
- po 1830 r. → Belgia, Rumunia, Bułgaria, Serbia, Grecja
- po I wojnie światowej → kodyfikacja, wypieranie zwyczajów
- po II wojnie światowej → związana z dekolonizacją
- po 1989 r. → związana z dekomunizacją
b) etapy rozwoju norm konstytucyjnych:
- zwyczaje konstytucyjne → normy zwyczajowe dotyczące ustroju
- konwenanse konstytucyjne → zwyczaje respektowane jako prawo
- pozytywizacja i kodyfikacja zwyczajów
c) obowiązujące konwenanse konstytucyjne:
- Wielka Brytania → utrata poparcia oznacza dymisję rządu, monarcha nominuje na premiera przywódcę zwycięskiej partii, gabinet odpowiada kolegialnie
- USA → uprawnienie sądów do badania konstytucyjności aktów prawnych
- Francja → Rada Konstytucyjna orzeka na bazie quasi-konwenansów
III. Szczególny charakter konstytucji:
a) szczególna forma stanowienia, zmian i uchylania:
- demokratyczna → ustanowienie przez parlament i suwerena
- niedemokratyczna → np. oktrojowanie, plebiscyt
b) szczególna moc obowiązywania
c) szczególna treść, minimum konstytucji politycznej:
- ogólne zasady ustroju państwa → nazwa, symbole narodowe, ustrój terytorialny
- ustrój organów państwa → podział władzy, kompetencje, powoływanie
- status jednostki → prawa i wolności człowieka i obywatela
- przepisy dotyczące obowiązywania i zmian
IV. Demokratyczna legitymacja konstytucji:
a) w zakresie stanowienia (legitymność konstytucji):
- tylko przez parlament, zgromadzenie narodowe lub konstytuantę
- przez organ przedstawicielski + zatwierdzenie w głosowaniu powszechnym (uzasadnienie → quasi-umowa społeczna, trwałość i symbolika → zwłaszcza w sytuacji istotnej zmiany ustroju)
b) w zakresie zmian (legalność konstytucji):
- przez parlament → procedura kwalifikowana
- z udziałem głosowania powszechnego
... zobacz całą notatkę