WYKŁAD III i IV - Czynniki produkcji w gospodarstwie rolniczym. ROZWÓJ TEORII CZYNNIKÓW PRODUKCJI I JEJ TWÓRCY. Produkcja rolnicza - to proces wytwarzania produktów przez współdziałanie człowieka z przyrodą. W tym procesie człowiek za pomocą środków produkcji wykorzystuje siły biologiczne w celu wytwarzania produktów rolniczych. Proces ten przebiega w organizmach roślinnych i zwierzęcych. Człowiek stwarza jedynie warunki i dostarcza pożywienia. - (wykorzystanie sił biologicznych przy pomocy środków produkcji: gleby + rośliny + zwierzęta \ człowiek + środki produkcji) W przemyśle produkty wytwarzane są w oparciu o: surowce, narzędzia i pracę ludzką. W rolnictwie dochodzi jeszcze natura, na którą człowiek ma ograniczony wpływ. Dzięki poznaniu jej może się jednak lepiej do niej przystosować. Człowieka oraz środki produkcji łącznie nazywamy siłami wytwórczymi lub czynnikami produkcji. Twórcą teorii czynników produkcji był J. B. Say (XVIII - XIX w.) twierdził on, że: gospodarstwo to łącznie trzy czynniki produkcji (praca, ziemia, kapitał) w celu uzyskania produktu, a następnie dochodu. czynniki produkcyjne w procesie produkcyjnym mogą się zastępować (teoria substytucji) wielkość wytworzonej produkcji zależy od współdziałania: - ilości - jakości - proporcji Teoria ekonomii wyróżnia trzy podstawowe czynniki produkcji ( tzn.: materialne elementy procesu produkcyjnego) w rolnictwie: ziemia praca kapitał, który tworzą środki produkcji obejmujące: środki pracy - to maszyny i urządzenia, które używane są w procesie produkcji w dłuższym okresie i nie zużywają się w jednym cyklu produkcyjnym przedmioty pracy - to środki, które zostają całkowicie zużyte w procesie produkcji i przetworzone w inne produkty np.: nawozy mineralne, środki ochrony roślin, nasiona, pasze itp. W ostatnim okresie formułowane są opinie o występowaniu kolejnego czynnika produkcji, za który uważa się zarządzanie. Wymienione trzy czynniki: ziemia, praca i kapitał uznawane są za klasyczne czynniki produkcji. ZIEMIA, JEJ ROLA I CECHY SZCZEGÓLNE. Rola ziemi Ziemia jest szczególnym czynnikiem, który w procesie produkcji bierze udział nie tylko jako miejsce produkcji i pracy lecz także, w pewnej części jako przedmiot pracy. Dotyczy to składników mineralnych znajdujących się w glebie, z których korzystają rośliny. W zasadzie nie można prowadzić produkcji roślinnej bez udziału ziemi, wyjątek stanowią systemy produkcji szklarniowej (produkcja kwiatów i warzyw) bez ziemi. Mogą to być tzw. kultury hydroponiczne (uprawa na pożywkach w roztworze wodnym) lub na wełnie mineralnej.
(…)
…
IV
145
126
110
94
132
115
100
85
118
103
90
76
100
86
75
64
80
70
60
50
60
52
45
38
35
30
25
20
15
12
10
6
8
5
1
1
Klasy bonitacyjne i stawka szacunkowa za 1 ha TUZ
I
II
III
IV
V
VI
VIZ
I
II
III
IV
145
126
110
94
118
103
90
76
93
80
70
60
67
58
50
43
35
30
25
20
13
10
8
5
5
3
1
1
Wycena ziemi na podstawie renty gruntowej (wartość ziemi = renta gruntowa : oprocentowanie)
społeczny koszt ziemi…
… ziemi przylega do pola rolnika i jest to korzystne. Druga grupa to rolnicy wysiedleni (wywłaszczeni) i dostający odszkodowania. Mając dużo ziemi po wywłaszczeniu mogą być zainteresowani kupnem ziemi.
W Niemczech rolnik sam wycenia swą ziemię: jeżeli wyceniona jest niżej niż została sprzedana to od tej różnicy musi zapłacić podatek.
RENTA GRUNTOWA I JEJ RODZAJE.
Renta gruntowa - dochód rolniczy pochodzący z tytułu posiadania i wykorzystywania ziemi do produkcji rolniczej
Absolutna renta gruntowa -odzwierciedla stosunki między użytkownikiem ziemi a resztą społeczeństwa, rolnik uzyskuje wówczas czynsz dzierżawny.
Renta różniczkowa - stanowi nadwyżkę wartości produkcji ponad przeciętne koszty produkcji . Wyróżniamy tu:
rentę urodzajności - wynika z różnej urodzajności gleby. Na lepszych glebach uzyskuje się wyższe dochody.
rentę położenia - wynika z korzyści uzyskanych na skutek poniesionych nakładów.
Ziemia ma różną przydatność dla produkcji rolniczej. Wynika to z różnej naturalnej żyzności ziemi oraz jej odmiennych warunków ekonomiczno - przyrodniczych. Owo zróżnicowanie przydatności ziemi do produkcji rolniczej jest źródłem renty różniczkowej wchodzącej w skład renty gruntowej. Renta…
… do ustalania ha przeliczeniowych gruntów.
do 1984 roku
od 1985 roku
KLASA
GO
TUZ
GO
TUZ
I
1,8
1,8
1,75
1,55
II
1,6
1,6
1,6
1,3
IIIA
1,25
1,2
1,45
1,1
IIIB
1,15
1,2
1,25
1,1
IVA
1,05
1,0
1,0
0,7
IVB
0,95
1,0
0,75
0,7
V
0,8
0,8
0,45
0,35
VI
0,5
0,5
0,15
0,15
4. Ustalenie wskaźnika bonitacji gleb - pozwala określić jedną liczbą średnią jakość gleb określonej jednostki gospodarczej czy też określonego obszaru…
… wskaźnika bonitacji gleb przy przyjęciu następujących przedziałów klasowych. jakość gleb wartość WBG
gleby słabe do 0,8
średnie 0,81 - 1,20
dobre 1,21 - 1,60
b. dobre pow. 1,61
Zgodnie z podaną skalą gleby w gospodarstwie I możemy określić jako bardzo dobre, natomiast w gospodarstwie II jako słabe.
4) Wskaźnik udziału gleb dobrych - stosunek powierzchni klas I, II, IIIa, IIIb i 1/3 IV do całości…
… użytków:
Sady. Rosną w nich głównie drzewa, a czasem również krzewy owocowe. Plantacje krzewów jagodowych. Do krzewów tych zalicza się także takie byliny jak truskawki i poziomki.
Trwałe plantacje warzywne. (np.: szparagów, rabarbaru)
Lasy. Parki.
Drzewa owocowe i plantacje trwałe przechodzą w swym rozwoju kilka faz, a mianowicie: okres nieowocowania, okres zwiększającego się owocowania, okres pełnego…
…
przyczynia się do podniesienia urodzajności gleby, wytwarzając nawozy organiczne
Funkcje produkcji zwierzęcej:
przetwarzanie pasz bezwzględnych (absolutnych) produkowanych w gospodarstwie. Pasze bezwzględne - są to takie produkty, które mogą być wykorzystane wyłącznie jako pasze, przeważnie przez przeżuwaczy. Najczęściej nie można ich sprzedać, niektóre można wykorzystać jako nawóz organiczny i przyorać…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)