Czesław Miłosz „Rodzinna Europa”, Poezje wybrane.; Julian Stryjkowski „Austeria”; A. Chciuk „Atlantyda”, W. Odojewski „Zasypie wszystko, zawieje”. Julian Stryjkowski , właściwie Pesach Stark (ur. 1905 w Stryju , zm. 1996 w Warszawie ) - polski prozaik. Po śmierci pisarza, w sierpniu 1996 roku, w jednym z czasopism napisano znamienne słowa: „Przydarzyło mu się wszystko, co najgorsze w naszym stuleciu. Był Żydem, komunistą i homoseksualistą”. Dla czytelników pozostał przede wszystkim wielkim pisarzem, piewcą utraconej kultury . W literaturze polskiej należał do twórców, którzy przywoływali po mistrzowsku światy odległe, należące do przeszłości. Paradoksalnie, było to także pytanie o tożsamość - o to, czy można zachować kulturową odrębność w rzeczywistości kultury masowej. Najbardziej cenione książki tego pisarza, takie jak „Głosy w ciemności”(1956) „Austeria” (wyd. 1966) i „Sen Azrila” (wyd. 1975) dotyczą tematyki żydowskiej. Pochodził z ortodoksyjnej rodziny żydowskiej. Mimo, że jego ojciec był mełamedem (nauczycielem) w żydowskiej szkole, swego syna posłał do szkoły polskiej. Pisarz wspominał, że początki polszczyzny zawdzięczał siostrze, która uczyła go pierwszych słów w języku „odświętnym” - w środowisku, gdzie mówiono po żydowsku i hebrajsku (pierwsze próby pisarskie młodego Pesaha Starka to wiersze pisane po hebrajsku, w czasach jego przynależności do syjonistycznej organizacji młodzieżowej Szomer). Ale przynależność do języka polskiego stała się już faktem. Przykładem na to stały się studia polonistyczne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Jego wykładowcą był m.in. Juliusz Kleiner - to jemu zawdzięczał pisarz fascynacje romantyzmem. W 1932 roku J. Stryjkowski otrzymał tytuł doktora nauk humanistycznych. Temat jego pracy brzmiał: „Kobieta-zbrodniarka w literaturze romantyzmu” W latach 1932 - 1933 był nauczycielem gimnazjalnym w Płocku . Przed wojną sympatyk i członek Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy . W latach 1935 - 1936 więziony za przynależność do niej. W latach 1937 -1939 mieszkał w Warszawie . W czasie pierwszej okupacji radzieckiej (1939- 1941 ) przebywał we Lwowie, gdzie redagował kolaboracyjny dziennik Czerwony Sztandar . W latach 1943 - 1946 był redaktorem tygodnika Wolna Polska w Moskwie . Od 1946 redaktor Polskiej Agencji Prasowej (od 1949 w Katowicach, następnie do 1952 w Rzymie ). W latach 1954 - 1978 w redakcji miesięcznika Twórczość . W 1982 jego powieść Austeria została sfilmowana przez Jerzego Kawalerowicza . W 1993 został laureatem Nagrody im. J. Parandowskiego przyznawanej przez Polski PEN Club . Powieści Juliana Stryjkowskiego: Bieg do Fragalà (1951),
(…)
… pogranicza, ukraińskiej kresowej ziemi, skazanej na powolne umieranie, gdzie szalejący żywioł wzajemnej nienawiści niszczy narody, a okrucieństwo przybiera obłędne formy. Literacka wizja zbrodni katyńskiej, pojawiająca się w najważniejszej powieści Odojewskiego “Zasypie wszystko, zawieje...” (1973), była już wolna od aluzji, sprawcy zaś zostali nazwani po imieniu. Niemożność wydania w Polsce tego utworu…
… staje się bardziej uniwersalne. (Jan Słodowski, „Leksykon Polskich Filmów Fabularnych”, Warszawa 1997, wypowiedź J. Kawalerowicza z roku 1983).
Czesław Miłosz „Rodzinna Europa”
WYDANIA ZBIOROWE utworów poety: Dzieła zbiorowe, Instytut Literacki, Paryż 1980-1981, (Biblioteka "Kultury", t. 325-331, 336, 339): t. l. i 2.Poezje(Cz. l i 2), 1981; t. 3.Zniewolony umysł, wyd. 2, 1980; t. 4.Zdobycie władzy…
… (Warszawa 1962). W innych utworach - m.in. Miejsca nawiedzone (Łódź 1959), Kwarantanna (Warszawa 1960), Czas odwrócony (Warszawa 1965) - dominuje wątek wspomnień i przemijania.
Włodzimierz Odojewski „Zasypie wszystko, zawieje” pierwsze wydanie Paryż, Biblioteka Kultury, 1973. Pierwsze polskie wydanie 1990. Obecne wydanie: Wydawnictwo Świat Książki , 2006 , powieść trzytomowa , stron ponad 600.
Najbardziej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)