doc zajmuje 4 strony i zawiera referat na temat: ćwiczenia słuchu fonematycznego
oraz analizy i syntezy sylabowej i głoskowej.
Notatka zawiera opis zagadnienia oraz przykładowe ćwiczenia.
Ćwiczenia słuchu fonematycznego oraz analizy i syntezy sylabowej i głoskowej
Mowę rozumiemy dzięki sprawnemu funkcjonowaniu słuchu fonematycznego. Wykształca się on w dzieciństwie pod wpływem odbieranych bodźców słuchowych. W przypadku opóźnionego rozwoju słuchu mownego lub gdy jest on zaburzony należy niezwłocznie rozpocząć odpowiednią stymulację.
Należy pamiętać, że dziecko z zaburzonym słuchem fonematycznym dobrze słyszy słowa (ma przecież sprawny słuch fizyczny), lecz nie potrafi różnicować pojedynczych dźwięków lub złożyć ich w całość. Dziecko musi nauczyć się z potoku słyszanej mowy wyodrębnić wyrazy, w nich sylaby, w sylabach - głoski. Aby zrozumieć sens tekstu musi uchwycić kolejność głosek w wyrazie i umieć je zróżnicować. Dziecko musi wielokrotnie usłyszeć dźwięk, którego nie umie zidentyfikować. Dla dzieci 6 - 7 letnich, oprócz ćwiczeń kształcących wrażliwość słuchową, ćwiczeń rytmicznych oraz prostych ćwiczeń w różnicowaniu dźwięków mowy, konieczne są ćwiczenia słuchu fonematycznego oraz analizy i syntezy sylabowej i głoskowej. Mają one podstawowe znaczenie w przygotowaniu dziecka do nauki czytania i pisania. Ćwiczenia te najlepiej jest prowadzić na materiale konkretno-werbalnym (obrazek lub przedmiot + nazwa /wyraz).
Bardzo ważne jest by podczas ćwiczeń zachować zasadę stopniowania trudności. Ćwiczenia analizy słuchowej rozpoczynamy więc od najłatwiejszych do rozróżnienia fonemów (najlepiej kontrastowych) jak a - p, u - m. Dzieci najłatwiej potrafią wyodrębnić: pierwszą samogłoskę w wyrazie, ostatnią spółgłoskę wyrazu, pierwszą spółgłoskę w sylabie nagłosowej, a także określić brakującą głoskę w wyrazie, ostatnią samogłoskę w wyrazie, samogłoskę w śródgłosie, spółgłoskę w grupie. A z uwagi na charakter głoski: dziecku łatwiej jest wydzielić głoskę, którą można przedłużyć, a więc samogłoskę, spółgłoskę sonorną i szczelinową niż zwarto-wybuchową.
Ćwiczenia słuchowe w odróżnianiu dwóch głosek należy powtarzać aż do mo-mentu, gdy dziecko nie będzie miało żadnych trudności w ich rozpoznawaniu. Wtedy wprowadzamy sylaby, a potem wyraz. Po upewnieniu się, że potrafi już rozróżnić oba dźwięki w sylabach i wyrazach powtarzamy je. Ćwiczenia te mogą odbywać się poprzez różnicowanie dźwięków mowy przez powtarzanie głosek, określanie ich położenia w wyrazie, wymyślanie wyrazów na określoną głoskę, szukanie do nich rymu.
Ćwiczenia słuchu fonematycznego
Małe dzieci uczymy rozróżniać dźwięki wydawane przez pojazdy, zwierzęta, stukot butów, skrzypnięcie drzwi, posługujemy się obrazkami. Następnie dzieci próbują naśladować słyszane głosy oraz rozpoznawać i różnicować dźwięki z otoczenia np. głosy ludzi, natury, zwierząt, instrumentów. Wiele ciekawych zabaw słuchowych można przeprowadzić podczas spaceru, można najpierw różnicować różne dźwięki spotykane np. w parku (szelest suchych liści, szum wiatru, zimą skrzypiący śnieg, itd.), a potem je
(…)
… za pomocą rysowania znaków graficznych. Do takich ćwiczeń można wykorzystać klocki, foremki, zabawki, guziki, materiały sypkie umie-szczone w szklanym lub plastikowym pojemniku (ryż, makaron, groch, kapsle), itp.
Ze starszymi dziećmi można przeprowadzać już ćwiczenia, które przygotują je do nauki czytania i pisania. Będą to już ćwiczenia polegające na analizie i syntezie wyrazów, np.:
wyróżnianie wyrazów…
… i wyodrębnianie spółgłosek na początku wyrazu (bez grup spółgło-skowych) np. buty, lody, dom, kot
rozpoznawanie i wyodrębnianie spółgłosek na końcu wyrazu np. nos, lok, but
rozpoznawanie i wyodrębnianie spółgłosek w środku wyrazu np. gdzie słyszysz głoskę k, np. makaron, makowiec
rozpoznawanie określonej głoski na początku wyrazów (nazw obrazków). Pokaż obrazek, w którego nazwie słyszysz na początku głoskę np…
… rozpoczynających się od danej głoski i kończących się na określoną głoskę, np.: „K” i „A” - kapusta, kanapa, kalarepa, koszula
dokonywanie analizy głoskowej wyrazów, budowanie modelu wyrazu z koloro-wych nakrywek (czerwone to samogłoski, niebieskie - spółgłoski). Liczenie gło-sek w wyrazach
Wymień, jakie kolejno głoski słyszysz w wyrazie osa (o-s-a). Dziecko buduje z na-krywek model wyrazu
dokonywanie syntezy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)