Charakterystyka struktur rynku wg rodzajów konkurencji
Cechy
Struktur rynku Konkurencja
Doskonała
Konkurencja
Monopolistyczna
Oligopol
Monopol Liczba firm
Wiele
Wiele
Kilka
Jedna
Produkt
Standaryzowany
Zróżnicowany
Zróżnicowany lub
Standardowy
Zindywidualizowany
Wpływ na
cenę
Brak
Ograniczony
średni
Duży
Bariery
wejścia
Brak
Brak
Występują
Pełne
Struktura rynku, pozycja przedsiębiorstwa czy przedsiębiorstw na danym rynku, może być kształtowana przez wiele czynników. Ważniejsze z nich to:
Po pierwsze, jest to kwestia przewagi w sferze kosztów produkcji. Przy takiej samej lub zbliżonej skali produkcji przedsiębiorstwa mogą się różnic poziomem kosztów produkcji. Przedsiębiorstwo stosując bardziej zaawansowaną technologię wytwarza przy znacząco niższym poziomie kosztów. Pozwala to kształtować ceny na niższym poziomie, umacniać pozycje przedsiębiorstwa na rynku i eliminować tych producentów, którzy nie mogą obniżyć swoich kosztów poniżej panującej ceny. Utrzymywanie się takiego stanu przez dłuższy okres prowadzi do oligopolistycznej struktury rynku z przewodnią rolą przedsiębiorstwa o niskich kosztach produkcji.
Po drugie chodzi o obniżenie kosztów związane ze skalą produkcji. Korzyści skali są przesłanką koncentracji produkcji, tworzenia struktur oligopolistycznych i wpływania przez oligopolistów lub przez przywódcę grupy na poziom cen. Stopień tych możliwości zależy od relacji, jaka zachodzi miedzy minimalną efektywną skalą produkcji a chłonnością rynku.
Minimalna efektywna skala produkcji to wielkość produkcji wyznaczona punktem, w którym krzywa kosztu krańcowego (KK) przecina krzywą przeciętnego kosztu całkowitego (PKC). Na rysunku jest to punkt A i wielkość produkcji Q1. Punkt ten wyznacza optimum technologiczne - najlepsze wykorzystanie czynników produkcji i najniższe PKC. Z punktu widzenia ewentualnego powstania oligopolistycznej struktury rynku ważny jest nie tylko poziom PKC , lecz także skala produkcji odniesienia do chłonności danego rynku. Gdy minimalna efektywna skala produkcji wynosi np. 100 jednostek określonego dobra , a chłonność rynku 500 jednostek tego dobra, powstanie struktury oligopolistycznej można uważać za pewne. Na danym rynku jest miejsce tylko dla kilku przedsiębiorstw. Te, które pierwsze wejdą na ten rynek, utworzą oligopol.
(…)
… czynników różnicujących strukturę rynku trzeba dodać fuzje tj. łączenie przedsiębiorstw. Połączenie przedsiębiorstw - dobrowolne czy przymusowe - oznacza zwiększenie poziomu koncentracji. W tym przypadku jest to wzrost poziomu koncentracji organizacyjnej, tzn. łączenie pod wspólnym zarządem wielu zakładów produkcyjnych. Otwiera to drogę do wypełnienia na poziomie cen.
Łatwo jest zauważyć, że poszczególne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)