Cechy układy kapitalistycznego (5): Dominacja prywatnej własności , dotyczy środków produkcji, (które służą nie tylko zaspokojeniu potrzeb własnych, ale stanowią kapitał, bogactw naturalnych itp. sytuacja inna niż w feudalizmie i socjalizmie) - własność prywatna najwyższą świętością. Dlaczego w feudalizmie nie było własności prywatnej? Nie było takiej jak kapitalistyczna, zarządzanie tą własnością nie było możliwe. Trzy formy własności w feudalizmie: Dobra alodialne - dziedziczone (z nich zrodziły się majątki folwarczne) - znaczenie własności prywatnej takie jak w kapitalizmie. Dobra feudalne - miały inny status prawny ( Montesquie - określił system feudalny, jako ten, który utworzył prawo chłopa do rzeczy cudzej ziemi. Zgodnie z prawem feudalnym chłopi, którzy się starzeli nie musieli się wynosić z ziemi, na której gospodarowali, - więc sądzili, że ziemia jest ich. Chłop nie myślał, że w zamian za to, że przebywa na ziemi płaci czynsz (rentę feudalną), która została zamieniona na rentę odrobkową w okresie rewolucji cen. W okresie uwłaszczenia w XIX wieku dobra feudalne przeszły na własność chłopa, ale chłop musiał zapłacić odszkodowanie. Jeśli nie miał pieniędzy to 1/3 ziemi oddawał panu, a 2/3 zostawiał dla siebie. Serwituty - użytki wspólne, tereny często były zalesione. Dziedzic osadzając chłopów na ziemi pozwalał, aby chłopi mogli brać chrust z lasu, zbierać wszelkie runo leśne. Chłop również czerpał korzyści z lasów Pana. Pan pomagał chłopu w odbudowie chaty w razie zniszczeń. Chłopi wypasali bydło na polanach przy pańskich lasach. Nie mogli jedynie polować, kłusować, za to groziła kara chłosty Metody stosowane przez Ossolińskiego, żeby nabyć dzieło: kupić, pożyczyć, ukraść, jego biblioteka była darem kogoś tam dla narodu.
„Chłopi” Reymontowscy - doskonale obrazują rodzenie się własności kapitalistycznej. Nie było jasno sprecyzowane prawo własności, u nas jeszcze funkcjonowało w tych czasach prawo feudalne.
W komunizmie doszło do rozmycia własności prywatnej - wszystko należało do ludu pracującego miast i wsi. Po 1945 roku fiskus najbardziej łupił mieszkańców wsi, którzy pracowali właściwie za darmo . Do lat osiemdziesiątych chłopi nie mieli dużych praw (np. emerytalnych). Kosztem chłopów, nauczycieli, lekarzy były budowane wielkie konstrukcje. Powszechna produkcja - towary przeznaczano do sprzedaży na rynku. Wcześniej produkcja była ograniczona, produkowano jedynie na swój użytek. W kapitalizmie pieniądz można tezauryzować. Im więcej produkuje tym więcej zarabiam. Dominacja siły najemnej ludzi wolnych - jestem człowiekiem wolnym. Gospodarka polska XVI wieku była w złotym okresie, a ogromną produkcje rolną upłynniano. Chłopi i feudałowie bogacili się, czasami nawet chłopi pożyczali szlachcicom pieniądze. Wieś polska była zamożna okres dobrej koniunktury zbożowej. Chłopi przekupywali biednych szlachciców (Nekanty Trepka - Liber hamorum - Księga chamów), aby otrzymać tytuł szlachecki. Polacy do XVII wieku mieli poczucie własnej wartości (Bóg ponoć mówił do Adama i Ewy po polsku tak sądzili szlachcice, szlachta potomkowie Jafeta, chłopi potomkowie Chama). W XVI wieku chłopi angielscy uzyskali wolność, właściciele ziemi zaczęli usuwać chłopów z ziemi, bo produkcja rolna przestała się opłacać. Chłopi angielscy przestali być opłacalni właściciele ziemscy dali im wolność, bo chcieli, żeby sobie poszli.
(…)
…: likwidacja prawa składu. W Krakowie ulica nazywa się Sławkowska nazwa odnosiła się do miasta, Sławkowa, które miało 7 tysięcy mieszkańców, było polskim El dorado, wydobywano tam złoto i srebro. Bramom Sławkowską wyjeżdżało się do dużego miasta - Sławkowa. Niestety z czasem złoża surowców się wyczerpały i miasto straciło swoją pozycję.
Osłabieniu uległ monopol dotyczący cechów rzemieślniczych, kupcy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)