To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Cechy charakterystyczne prawa międzynarodowego (PM) i społeczności międzynarodowej (SM)
Zawartość każdego systemu prawnego jest w dużej mierze pochodną warunków panujących w społeczności, która ten system wytworzyła.
Przykład dotyczący prawa rzymskiego
Społeczeństwo starożytnego Rzymu było społeczeństwem wykorzystującym przymusową pracę niewolników. W związku z tym, że w społeczeństwie tym funkcjonowała liczna grupa osób wykonujących taka pracę, w rzymskim prawie prywatnym wykształcił się rozbudowany system norm opisujących sytuację prawną niewolników. Normy te odnosiły się do rozmaitych aspektów życia. Np.: jeżeli właściciel niewolnika zmarł, nawet nie pozostawiając dziedziców, niewolnik nie uzyskiwał wolności. Niewolnik nie mający właściciela był rzeczą niczyją (res nullius) i jako taki mógł być przedmiotem zawłaszczenia (occupatio). Sam niewolnik nie mógł być właścicielem, wierzycielem, nie mógł pozywać i być pozywany. Pożycie niewolnika z niewolnicą (a nawet z osobą wolną) nie było uważane za małżeństwo, ale za stan faktyczny (contubernium). Dzieci zrodzone z takiego związku były również niewolnikami i stanowiły własność tego, kto był właścicielem matki-niewolnicy.
Aby lepiej zrozumieć system PM musimy poznać najważniejsze cechy SM.
Najważniejszymi uczestnikami SM są państwa i rządowe organizacje międzynarodowe (OM), takie jak ONZ, NATO czy Rada Europy (RE). Normy prawnomiędzynarodowe są adresowane do tych podmiotów, np. normy dot. nietykalności dyplomatów czy też normy dot. dopuszczalności używania siły zbrojnej. Powyższe nie oznacza, że normy PM nie mają żadnego znaczenia dla osób fizycznych. Normy PM mogą:
W stosunkowo rzadkich przypadkach rodzić prawa i obowiązki dla osób fizycznych.
Konwencja europejska o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (1950 rok)
Art. 34 tej umowy międzynarodowej (której stroną jest 47 państw europejskich) stanowi: Trybunał [Praw Człowieka w Strasburgu] może przyjmować skargi każdej osoby […] która uważa, że stała się ofiarą naruszenia przez [państwo-stronę Konwencji] praw zawartych w Konwencji [np. prawa do wolności wypowiedzi, prawa do wolności wyznania, prawa do sprawiedliwego procesu]”.
Zauważmy, że prawo międzynarodowe (umowa międzynarodowa) rodzi po stronie osoby fizycznej konkretne uprawnienie do złożenia skargi w sądzie międzynarodowym przeciwko państwu. Niekiedy realizacja tego uprawnienia prowadzi do konsekwencji cokolwiek zabawnych. Dla przykładu przywołajmy rozstrzygnięcie Trybunału w sprawie Ramanauskas v. Litwa z dnia 5 lutego 2008 roku.
Art. 6.1 Konwencji stanowi, co następuje: „Każdy ma prawo do sprawiedliwego […] rozpatrzenia jego sprawy […] przez niezawisły i bezstronny sąd […] przy rozstrzyganiu […] o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej”.
(…)
… po kilkukrotnym powtórzeniu korupcyjnej propozycji przez AZ - wyraził zgodę. W związku z przyjęciem łapówki p. Ramanauskas został skazany na karę 19 miesięcy pozbawienia wolności. P. Ramanauskas wystąpił do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka ze skargą przeciwko Litwie zarzucając jej naruszenie art. 6 ust. 1 Konwencji (prawo do sprawiedliwego procesu) w związku ze skazaniem go w za czyn, którego dopuścił…
… Bezpieczeństwa ONZ
Rada Bezpieczeństwa ONZ jest złożonym z 15 państw organem Organizacji Narodów Zjednoczonych (a zatem organizacji, w skład której wchodzą niemal wszystkie państwa świata), na którym spoczywa odpowiedzialność za utrzymywanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego. Aby umożliwić Radzie realizację tego celu przyznano jej (w Karcie Narodów Zjednoczonych) kompetencję do wydawania uchwał…
… w praktyce nie będzie mogło na Antarktyce prowadzić np. prób z bronią jądrową. W doktrynie podkreśla się, że jakkolwiek Traktat Antarktyczny nie rodzi praw i obowiązków dla państw trzecich, to jednak jego niektóre postanowienia (np. dotyczące zakazu prób z bronią jądrową) są państwom trzecim „przeciwstawiane” (opposable); ta „przeciwstawialność” - co jeszcze raz należy podkreślić - stanowi rezultat woli…
….
W ramach SM nie ma centralnej władzy sądowniczej. Spór istniejący między państwami może być rozstrzygnięty przez sąd międzynarodowy tylko wtedy, gdy wszystkie strony sporu zgodzą się na oddanie sprawy do danego sądu. Zapoznamy się teraz z warunkami, które muszą być spełnione, aby dany spór mógł być rozstrzygnięty przez Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze (MTS), który cieszy się największym…
… na terytorium Pakistanu, ok. 2 mil od granicy z Indiami. Wkrótce po katastrofie - zdaniem Pakistanu - indyjskie śmigłowce wtargnęły w pakistańska przestrzeń powietrzną w celu zabrania części szczątków wraku. Miały one (rzekomo) być wykorzystane jako dowód, że Atlantique został zestrzelony nad terytorium Indii. Składając wniosek o wszczęcie postępowania przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości Pakistan…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)