To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Budowa jądra komórkowego
Ścieżki przekazywania informacji w komórce:
ścieżka Ras (środowisko-komórka-jądro) - patrz wykład IV. Każde jej zakłócenia może spowodować nowotwór, gdyż wpływa ona na regulacje podziałów i różnicowania komórki. Prawidłowe komórki mają wyłączoną ścieżkę Ras (chyba, że w środowisku znajduje się czynnik wzrostu). ścieżka Ran (cytoplazma-jądro) - zasada działania podobna do ścieżki Ras uwarunkowania historyczne - zależne od historii komórki, np. jej różnicowania (np. w kolejnych stadiach rozwojowych erytrocytów zawęża się program rozwoju linii komórkowej). Budowa DNA:
Genom - zestaw całej informacji genetycznej. Zespół cząsteczek DNA (1 cząsteczka = 1 chromosom). Każda komórka diploidalna (większość organizmów zaawansowanych ewolucyjnie) ma 2 kopie każdego chromosomu: od ojca i od matki (chromosomy homologiczne).
Cząsteczka składa się z 2 komplementarnych łańcuchów polipeptydowych. Są one spolimeryzowane - mają koniec 3' i 5', co umożliwia kierunkowość odczytu informacji. Polimeraza DNA odczytuje nić w kierunku od 5' do 3'. Podwójna helisa jest stabilna dzięki wiązaniom wodorowym między komplementarnymi zasadami (A-T i C-G). Nukleotydy połączone są przez cukry (dezoksyrybozę w DNA lub rybozę w RNA) i fosforany - cukry i fosrorany tworzą rdzeń cząsteczki, a zasady "sterczą" do środka i tworza wiązania między nićmi.
Wyspecjalizowane sekwencje DNA:
miejsce inicjacji replikacji OR (origin of replication) - miejsca rozpoznawane przez t-antygen (wrażliwe na kinazy związane z regulacją cyklu wzrostu), przyłącza szereg białek (fosfataz białkowych) zapobiegających niekontrolowanej replikacji. W genomie bakterii jest tylko 1 OR, u eukariotów - wiele (człowiek - 10000).
centromer - zawiera sekwencje mające powinowactwo do białek akceptorowych łączących się z białkmi kinetochoru (umożliwia przyłączanie mikrotubul podczas podziału komórki).
telomer - końce chromosomów zawierają powtarzające się sekwencje - umożliwiają prawidłowe funcjonowanie komórki po kilku cyklach replikacyjnych (w których końcówki są "niedorabiane") i chronią przed strawieniem.
Na końcu nici nie ma miejsca na OR, kawałek nie zostaje zreplikowany. Enzym telomeraza ma część informacyjną o charakterze RNA, podłącza się do niedoreplikowanego końca i przepisuje informacje z RNA na DNA (wiele kopii tej samej sekwencji). Na tak przedłużonej nici może powstać starter i niedoreplikowany zostaje tylko kawałek sekwecji powtarzalnej. telomeraza ma ograniczona aktywność - np. u ssaków działa tylko podaczas rozwoju zarodkowego, potem replikacje skracaja telomery (przyczyna starzenia się komórek) - wyjątek stanowią nowotwory, w których telomeraza ulega wtórnej aktywacji). Jedyny przypadek, gdzie RNA stanowi matrycę dla DNA (telomeraza jest odwrotną transkryptazą)!
(…)
…, że może zachodzić transkrypja.
Upakowanie DNA:
nić nawinięta jest na rdzenie z histonów - małych białek z dodatnio naładowanymi aminokwasami wiążącymi się ze szkieletem cukrowcowo-fosforanowym (oktamer tworzą po 2 histony H2A, H2B, H3 i H4). Na każdym nukleosomie znajduje się 146 par zasad (nić nawinięta 1,75 razy), w DNA łącznikowym około 50 par zasad. Nukleosomy sa fazowane, tzn. poszczególne sekwencje genu musza być nawinięte w określonym miejscu nukleosomu (regulowane jest to przez system białek przesuwających ISWI).
soleniod (coiled coil) - włókna o średnicy ok. 30 nm, DNA zwinięte jest w spiralę, w której wnętrzu znajdują się histony H1 linkery).
solenoid uporządkowany jest w pętle (supercoil) - składniki włókien chromatydowych. U podstawy znajduje sie rdzeń białkowy (scaffold), do którego DNA…
… jąderkowe (rDNA) - miejsca kodujące rRNA. Widoczne, bo wokół nich gromadzi sie wyprodukowane rRNA. Podjednostki rybosomów "składane" sa w jądrze (do rRNA dołączane są białka) i dopiero wtedy transportowane do cytoplazmy przez pory jądrowe. W jąderku znajduje sie fosfataza cdc14 potrzebna do funkcjonowania wrzeciona podziałowego (podczas mitozy przechodzi do kinetochorów, a zawartość jąderka rozprasza…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)