Biologiczny wymiar starzenia się i starości.
Biologiczny wymiar starzenia się i starości
Biologiczne zmiany w późnej dorosłości mają charakter zmian wstecznych, ich podstawą jest zanik zdolności reprodukcyjnych komórek oraz ich stopniowa degeneracja. Zasadniczo więc, starzenie się przebiega na poziomie komórkowym. Kumulacja zmian organicznych sprawia, że stają się one uchwytne i widoczne około 60.r.ż. Z medycznego punktu widzenia rozróżnia się dwa zasadnicze typy zmian: obniżenie sprawności fizycznej oraz tzw. mnogą patologię (Krzymiński, ).
Obniżenie sprawności fizycznej
Przejawia się ono w ograniczeniu zdolności do wysiłku, zwiększonej męczliwości i, tym samym, w ograniczeniu aktywności oraz ogólnym spadku wigoru. Wynika to bezpośrednio z deterioracji czynności organizmu, tzn. stopniowego słabnięcia funkcji niemal wszystkich narządów ciała. W większości przypadków wymierne obniżenie sprawności fizycznej jest następstwem chorób, a nie samego procesu starzenia się. Wyniki testów laboratoryjnych uzyskiwane przez ludzi starych i zarazem zdrowych porównywalne są z wynikami ludzi młodych. Nie stwierdzono też u ludzi starych istotnych ubytków mózgu, natomiast zaobserwowano, że nieznacznemu zanikowi istoty szarej nie towarzyszą zmiany czynnościowe. Te optymistyczne dane świadczą o tym, że w fizjologicznym starzeniu się wydolność wielu narządów, ważnych dla sprawnego funkcjonowania, pozostaje na takim samym poziomie, jaki obserwuje się u osób młodszych. Problem w tym, że jest niewielu ludzi starych, którzy są całkowicie zdrowi.
Mnoga patologia
Jest to drugi istotny wyróżnik starości biologicznej. Terminem „mnogiej patologii" określa się występowanie kilku dolegliwości równocześnie u tej samej osoby, spowodowane przewagą procesów katabolicznych nad metabolicznymi (Krzymiński, ). Wpływa ona ograniczająco na sprawność narządów ciała, a ponadto w znacznym stopniu utrudnia rozpoznanie starości per se. Krzymiński podaje, że u 80-85% ludzi po 60.r.ż. występuje co najmniej jedna choroba (z reguły przewlekła), u 30% stwierdza się znaczne pogorszenie słuchu (częściej u kobiet niż u mężczyzn), u 20% -upośledzenie wzroku, a defekty te z natury rzeczy wpływają na codzienną aktywność. Wśród najczęściej występujących chorób somatycznych w starości wymienia się choroby infekcyjne związane z obniżeniem odporności organizmu, choroby układu krążenia, oddechowego i pokarmowego, choroby narządu ruchu oraz układu hormonalnego (głównie cukrzycę). Po 65. r.ż. wzrasta prawdopodobieństwo występowania chorób psychicznych. Osłabienie czynności biologicznych organizmu stanowi podstawę zmian w zakresie funkcjonowania społecznego i psychologicznego. Jego skutki są tak znaczące, że porównuje się je ze skutkami dojrzewania w okresie młodzieńczym.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)