Bajka - krótki, epicki utwór literacki, zawierający morał (pouczenie), może być wierszowany i żartobliwy. Morał może znajdować się na początku lub na końcu utworu albo wynikać z jego treści. Istotną cechą bajki jest alegoryczność . Bohaterami bajek mogą być ludzie, a także zwierzęta, przedmioty i zjawiska, które uosabiają typy ludzkie, cechy charakteru lub przeciwstawne poglądy i stanowiska. Gatunek powstał w starożytnej Grecji - motywy zwierzęce pojawiały się tam już w VIII/VII w. p.n.e. w twórczości Hezjoda i Stesichora . Jednak powstanie i rozwój gatunku wiąże się przede wszystkim z żyjącym w VI w. p.n.e. niewolnikiem Ezopem , który miał skomponować zbiór pisanych prozą bajek zwierzęcych. W V w. p.n.e. pojawiło się określenie "bajki ezopowe ", obejmujące zarówno zbiór bajek pisanych przez Ezopa, jak i utwory autorów wcześniejszych i późniejszych. W starożytności powstawały także zbiory bajek Babriosa , Fedrusa i Avianusa . Popularny był też anonimowy zbiór 98 bajek, nazywany bajkami Romulusa. Bajki były też włączane do utworów m.in. Enniusza i Horacego . W średniowieczu tworzono początkowo łacińskie przeróbki bajek starożytnych; w językach narodowych pisano bajki dopiero od XII wieku (we Francji pojawił się wtedy przekład bajek Marie de France ). Popularność bajki wzrosła w okresie renesansu, tworzyli wtedy m.in. Rimicjusz , Erazm z Rotterdamu . W czasach późniejszych bajki pisali m.in. Jean de La Fontaine , Gotthold Ephraim Lessing oraz Iwan Kryłow . W Polsce pierwsze bajki pojawiały się jako część większych utworów: kazań, kronik i listów. Pierwszy większy zbiór bajek zamieścił Biernat z Lublina w Żywocie Ezopa Fryga . Rozróżnia się dwa rodzaje bajek: bajki narracyjne i bajki epigramatyczne . Bajka narracyjna jest zbliżona do noweli , posiada krótką, łatwą do przyswojenia fabułę . Starożytnym twórcą bajek narracyjnych jest np. Babrios , nowożytnym La Fontaine . Bajka epigramatyczna jest natomiast zbliżona do epigramatu , krótsza, pozbawiona fabuły i wszelkich cech epickich. Teoretyczne uzasadnienie dał bajce epigramatycznej Gotthold Ephraim Lessing , nawiązując do starożytnej tradycji Fedrusa .
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)