Bacon zauważył, że człowiek poznając jakąś prawdę o prawach rządzących światem jest stronniczy. Jego umysł podlega pewnym deformacjom, złudzeniom. Deformacje te nazwał idolami. Są 4 rodzaje idoli: idole plemienia, idole jaskini, idole rynku, idole teatru. Idole plemienia Umysł człowieka jest jak zwierciadło. Każde jest inne: wklęsłe, wypukłe, powykrzywiane. I to jak widzi się dany przedmiot zależy od tego w jakie lustro się patrzy. Każdy człowiek postrzega dany przedmiot, zjawisko w trochę inny sposób. Nadaje im pewne cechy ludzkie (antropomorfizm). I dopóki będzie się w taki sposób postępowało niemożliwe jest prawdziwe poznanie świata. Idole jaskini. Bacon nawiązuje tutaj do platońskiej jaskini z Państwa. Każdy człowiek patrzy na świat poprzez pryzmat własnych doświadczeń. Każdy wychował się w jakiejś kulturze, czytał jakieś książki, wierzy w jakieś autorytety, normy i to wpływa na deformację świata oglądanego oczyma tego człowieka. Każdy jest kajdaniarzem i widzi swój własny obraz świata. Spostrzeżenia każdego człowieka są bardzo subiektywne i człowiek ten próbuje je narzucić innym. Człowiek powinien wyrwać się z jarzma tych doświadczeń i zacząć poznawać prawdziwy świat. Idole rynku. Człowiek jest więźniem własnego języka. Ludzie potrzebują wtłoczyć do języka nową wiedzę, nowe pojęcia. Wynalazki wymagają takich nowych pojęć. Jednak mogą być one niezrozumiałe dla innych. Brak precyzji języka jest przeszkodą w poznaniu. Jeżeli posługujemy się językiem potocznym (rynkowym) zagradzamy sobie drogę do wypowiedzenia pewnych prawd np.: o nowych wynalazkach. Wynalazki, odkrycia, nowości potrzebują nowych, precyzyjnie je opisujących pojęć, słów. Nowe pojęcia mogą być dla wszystkich niezrozumiałe a stare nie będą mogły oddać tego co chce się przekazać, nie oddają istoty rzeczy. Idole teatru. W nauce przyjmujemy pewne prawdy na mocy autorytetu. To powoduje, że przyjmujemy jakieś prawdy mimo to, że mogą być nieprawdziwe, sprzeczne, złudne. Demokryt głosił, że rzeczywistość to atomy, Platon, że idee, Arystoteles, że substancja czyli złożenie formy i materii. Czasem jest tak, że przyjmiemy dana teorię a się okaże, że była błędna.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)