To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Kuropatwa Arkadiusz
Europeistyka, WDiNP, niestacjonarne, grupa I
POJĘCIE AUTORYTARYZMU I TOTALITARYZMU. CECHY CHARAKTERYSTYCZNE, PRZYKŁADY, RÓŻNICE.
Autorytaryzm - system rządów bezpartyjnych, opartych na autorytecie charyzmatycznego przywódcy, a często także na armii. Szczególnie rozpowszechniony w Europie w pierwszej połowie XX wieku, powstawał najczęściej wskutek nieefektywnego funkcjonowania systemów demokratycznych. W przeciwieństwie do systemów totalitarnych, nie opiera się na uniwersalnej ideologii, ani na masowym terrorze, a ogranicza się do represjonowania tych, którzy otwarcie go krytykują i dążą do jego obalenia.
Geneza słowa autorytaryzm nie pochodzi od auto- (samemu-, osobiście-, samodzielnie-), ale od słowa autorytet.
Autorytarny system rządów często posiada pewne cechy i instytucje demokracji jak na przykład wybory, które jednak - podobnie jak w totalitaryzmie - nie mają większego znaczenia prawnego i politycznego. Z drugiej strony brak tu charakterystycznej dla totalitaryzmu ścisłej kontroli państwa nad wszystkimi aspektami życia społecznego, kulturalnego i gospodarczego obywateli - władza istnieje niejako "obok" społeczeństwa, realizując swoje cele.
Cechy charakterystyczne :
Władza autorytarna koncentruje się w ręku przywódcy i jego najbliższego otoczenia. To oni podejmują decyzje, co ma miejsce z lekceważeniem podstaw prawnych lub ich pomijaniem. Dla pozorów demokracji (demokracja fasadowa) decyzje zatwierdzane są przez bezwolny lub zdominowany stronnictwem prorządowym parlament. Przywódca posiada szereg osobistych prerogatyw, które dają mu realny wpływ na politykę państwa. Uwidacznia się to w rządzeniu wykonywanym za pomocą rozkazów, nakazów, sankcji karnych. Podstawą władzy jest często rozbudowany aparat przymusu w postaci armii, policji i służb bezpieczeństwa. Podtrzymują one władzę, co wiąże się z częstym stosowaniem lub grożeniem przymusem państwowym. W przeciwieństwie do totalitaryzmu ta dowolność posługiwania się przymusem ogranicza się tylko do jawnych przeciwników systemu. Jest to wybiórcze stosowanie przymusu, a nie powszechne i przejawia się w policyjnej inwigilacji czy represjonowaniu aktywniejszych krytyków przywódcy autorytarnego i jego rządów (np. proces brzeski).
Przykłady :
Przykładami reżimów autorytarnych były rządy Kemala Paszy (Atatürka) w Turcji, Józefa Piłsudskiego i jego następców w Polsce w latach 1926-39, Antonio Salazara w Portugalii, Juana Perona w Argentynie, gen. Francisco Franco w Hiszpanii, gen. Augusto Pinocheta w Chile, "rządy pułkowników" w Grecji i Saparmyrata Nyýazowa w Turkmenistanie w latach 1991-2006.
Totalitaryzm (dawniej też: totalizm)
(…)
… monopolowych i masowej monopartii. Termin został utworzony przez włoskiego filozofa Giovanniego Gentile, ideologa Włoch faszystowskich - samych faszystowskich Włoch nie uważa się jednak przeważnie za państwo totalitarne. Głównymi teoretykami genezy totalitaryzmu są, np.: Hannah Arendt i Karl Popper. Totalitaryzm charakteryzuje państwa, w których ambicje modernizacyjne i mocarstwowe idą w parze z brakiem tradycji demokratycznej lub - jak w przypadku Niemiec - rozczarowania demokracją, jej kryzysem lub niedostatkiem. Wódz w Niemczech to Führer (Adolf Hitler), a we Włoszech to Duce (Benito Mussolini).
Cechy charakterystyczne :
Charakterystycznymi cechami państw totalitarnych są autokratyzm (w szczególności zasada wodzostwa), kontrolowanie przez aparat władzy wszystkich dziedzin życia i ingerencja…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)