Autonomia Galicji-opracowanie

30. AUTONOMIA GALICJI
Przyczyny nadania autonomii: Pośrednie:
Osłabienie monarchii austriackiej - przegrane wojny: z Francją i Piemontem (1859) i z Prusami (1866)
Ewoluujący rozpad Świętego Przymierza (Rosja + Prusy + Austria) - osłabienie wszystkich stron umowy Federalistyczne dążenia w samej Galicji, postawy ziemian i konserwatystów galicyjskich
Bezpośrednie:
Dwa akty wydane przez cesarza austriackiego reformujące Austrię: dyplom październikowy (1860) i patent lutowy (1861). Na podstawie tego drugiego ogłoszono potem statut krajowy i ordynację wyborczą w Galicji. Instytucje autonomiczne
a) Sejm Krajowy - organ ustawodawczy, wybory do niego oparto na zasadzie systemu kurialnego, który preferował warstwy zamożniejsze (zwłaszcza ziemiaństwo). Do uprawnień Sejmu należało: ustawodawstwo w zakresie tzw. kultury krajowej, układanie budżetu dla Galicji, wybór Wydziału Krajowego, ograniczona kontrola nad administracją rządową i samorządową. b) Wydział Krajowy - organ przygotowawczy i wykonawczy Sejmu Krajowego, wybierany przez sejm na 6 lat. Wydziałowi przewodniczył marszałek krajowy, który kierował także obradami sejmu (marszałek pochodził z nominacji carskiej). Do uprawnień Wydziału należało: reprezentowanie kraju na zewnątrz, nadzór nad samorządem terytorialnym. c) Rada Szkolna Krajowa - powstała 1867, na jej czele stał namiestnik. Podlegały jej rady szkolne okręgowe i gminne. Do uprawnień Rady należało: zarządzanie szkolnictwem ludowym i średnim oraz przygotowywanie budżetu szkolnictwa krajowego. Administracja samorządowa Samorząd galicyjski ukształtował się na szczeblu powiatów i gmin. Samorząd powiatowy: wprowadzono w Galicji w 1866, jego organy to rada powiatowa - organ uchwałodawczy i wydział powiatowy - organ wykonawczy. Do funkcji tych organów należało sprawowanie nadzoru nad gminami oraz zajmowanie się sprawami wewnętrznymi powiatu (tego chyba nie muszę rozwijać ). Samorząd gminny: zaczęto go tworzyć od 1863, jego organy to rada gminy - organ uchwałodawczy i zwierzchność gminna - organ wykonawczy. Zadania własne organów gminnych: szkolnictwo, drogi gminne, budżet lokalny, policja miejscowa.
Władze rządowe (ale nieautonomiczne) Minister ds. Galicji - urzędował w Wiedniu i koordynował działalność rządu centralnego wobec Galicji (mimo że nie była to jednostka autonomiczna, był zawsze powoływany spośród Polaków) Namiestnik - mianowany przez cesarza szef administracji rządowej, reprezentował cesarza na terenie Galicji, urzędował we Lwowie.

(…)

… w Krakowie i we Lwowie) Galicja wykształciła wielu znakomitych polskich polityków, którzy pomogli później w kształtowaniu ustroju odrodzonej Polski - Ignacy Daszyński, Maciej Rataj, Wincenty Witos. 39. Konstytucja marcowa w Polsce - zasada i system władzy. Prace nad konstytucją 26 I 1919 - wybory do Sejmu Ustawodawczego, jego głównym zadaniem miało być właśnie uchwalenie konstytucji. Sejm Ustawodawczy…
... zobacz całą notatkę