Historia władzy w Europie - Autonomia Galicji

AUTONOMIA GALICJI.
Przyczyny nadania autonomii:
Pośrednie:
• Osłabienie monarchii austriackiej - przegrane wojny: z Francją i Piemontem (1859) i z Prusami (1866)
• Ewoluujący rozpad Świętego Przymierza (Rosja + Prusy + Austria) - osłabienie wszystkich stron umowy
• Federalistyczne dążenia w samej Galicji, postawy ziemian i konserwatystów galicyjskich
Bezpośrednie:
• Dwa akty wydane przez cesarza austriackiego reformujące Austrię: dyplom październikowy (1860) i patent lutowy (1861). Na podstawie tego drugiego ogłoszono potem statut krajowy i ordynację wyborczą w Galicji.
Instytucje autonomiczne
a) Sejm Krajowy - organ ustawodawczy, wybory do niego oparto na zasadzie systemu kurialnego, który preferował warstwy zamożniejsze (zwłaszcza ziemiaństwo).
Do uprawnień Sejmu należało: ustawodawstwo w zakresie tzw. kultury krajowej, układanie budżetu dla Galicji, wybór Wydziału Krajowego, ograniczona kontrola nad administracją rządową i samorządową.
b) Wydział Krajowy - organ przygotowawczy i wykonawczy Sejmu Krajowego, wybierany przez sejm na 6 lat. Wydziałowi przewodniczył marszałek krajowy, który kierował także obradami sejmu (marszałek pochodził z nominacji carskiej).
Do uprawnień Wydziału należało: reprezentowanie kraju na zewnątrz, nadzór nad samorządem terytorialnym.
c) Rada Szkolna Krajowa - powstała 1867, na jej czele stał namiestnik. Podlegały jej rady szkolne okręgowe i gminne.
Do uprawnień Rady należało: zarządzanie szkolnictwem ludowym i średnim oraz przygotowywanie budżetu szkolnictwa krajowego.
Administracja samorządowa
Samorząd galicyjski ukształtował się na szczeblu powiatów i gmin.
Samorząd powiatowy: wprowadzono w Galicji w 1866, jego organy to rada powiatowa - organ uchwałodawczy i wydział powiatowy - organ wykonawczy. Do funkcji tych organów należało sprawowanie nadzoru nad gminami oraz zajmowanie się sprawami wewnętrznymi powiatu (tego chyba nie muszę rozwijać J).
Samorząd gminny: zaczęto go tworzyć od 1863, jego organy to rada gminy - organ uchwałodawczy i zwierzchność gminna - organ wykonawczy. Zadania własne organów gminnych: szkolnictwo, drogi gminne, budżet lokalny, policja miejscowa.
Władze rządowe (ale nieautonomiczne)
• Minister ds. Galicji - urzędował w Wiedniu i koordynował działalność rządu centralnego wobec Galicji (mimo że nie była to jednostka autonomiczna, był zawsze powoływany spośród Polaków)
• Namiestnik - mianowany przez cesarza szef administracji rządowej, reprezentował cesarza na terenie Galicji, urzędował we Lwowie.

(…)

… uniwersytety w Krakowie i we Lwowie)
• Galicja wykształciła wielu znakomitych polskich polityków, którzy pomogli później w kształtowaniu ustroju odrodzonej Polski - Ignacy Daszyński, Maciej Rataj, Wincenty Witos.
Autonomia galicyjska to nazwa całości praw społeczno-politycznych, które Galicja uzyskała w latach 1860-1873 wskutek ugody austriacko-polskiej, m.in. wprowadzenie języka polskiego w 1869…
... zobacz całą notatkę