ARYSTOTELES (IV wiek p.n.e) - uczeń Platona.
Uchodził za dziwaka, bo nie był homoseksualistą. Był nauczycielem Aleksandra Macedońskiego. Podstawą idei Arystotelesa jest krytyka idei platońskich.
Krytyka idei platońskich
są hipostazami (domniemanymi, realnymi odpowiednikami bytowymi pojęć, są fikcjami)
niczego nie wyjaśniają, gdyż musiałoby być ich więcej niż rzeczy (idei). Są zbędne. Są zbędnymi fikcjami.
Powstał problem: jak poznawalny jest byt (świat), skoro nie istnieją idee (byt ogólny, niezmienny, „pojęciowy”, a Arystoteles podtrzymywał przekonanie o biernym charakterze poznania, o tym, że wiedza musi mieć charakter pojęciowy i że mamy taką wiedzę. Odpowiedź zawarł w swojej teorii bytu istniejącego (w metafizyce). Istnieją substancje jednostkowe: Czysta Forma (wszystko: ludzie, zwierzęta, przedmioty). Każda substancja jednostkowa składa się z: formy (pierwiastek ogólny kształtujący)
materii (pierwiastek jednostkowy kształtowany)
Hylemorfizm (teoria złożenia substancji z formy i materii) Arystotelesa miał objaśniać:
możliwość poznawalności świata (możliwość wiedzy „pojęciowej”). W bycie (w substancjach) istnieje pierwiastek ogólny (forma), który jako taki, może być przedmiotem wiedzy pojęciowej i nim jest.
dynamika świata; forma jest przyczyną i celem rozwoju substancji, celem tego rozwoju jest osiągnięcie postaci zgodnej z naturą danej substancji (z jej formą gatunkową). To tłumaczy prawidłowości rozwoju na poziomie poszczególnych substancji.
W świecie jako całości istnieją jednak również: względna jedność i porządek. Jest tak dlatego, że Pierwszą Przyczyną i Ostatecznym Celem dynamiki rozwojowej substancji jest Czysta Forma. Porusza ona świat na zasadzie nieruchomej atrakcji, wzbudzając w poszczególnych substancjach proces kształtowania materii przez formę (nigdy efektywnie niedoprowadzalny do końca, gdyż materia jest z substancji, dopóki one istnieją nieusuwalna). Czysta Forma jest niematerialna, nieruchoma, niezmienna, jest czystym myśleniem siebie, nie posiada samowiedzy (bo to zakładałoby dwoistość - rozdwojenie na podmiot i przedmiot), nie posiada wiedzy o innych bytach (bo straciłaby jedność i doskonałość).
KONCEPCJA PLATONA A KONCEPCJA ARYSTOTELESA.
W koncepcjach klasycznych, w porządku strukturalnym ich wykładu, podstawowe znaczenie ma metafizyka, której ogólne rozstrzygnięcia przesądzają o możliwych na gruncie danej koncepcji sposobów ujęcia kwestii teoriopoznawczych, aksjologicznych, antropologicznych, społeczno-politycznych itp.
PLATON
ARYSTOTELES
TEORIA BYTU
Idee - doskonałe, samodzielne
(…)
…; im bliżej społeczeństwo zbliża się do niego, tym odznacza się większą jednością, stabilizacją i trwałością. Rządzą ci, którzy znają prawdę.
Obok intelektualizmu etycznego proponował rozwiązania zabezpieczające np. zniesienie własności i rodziny w warstwach rządzących.
Podstawą ładu społecznego jest grupa średnia; dążenie zbyt forsowne do jedności niszczy je, destrukcyjna jest nadmierna polaryzacja…
…, jedności, pogodzenia wartości itp. Szuka się wówczas wyjścia poza stan Upadku, zmierzając ku spełnionej totalności, wierząc w jej efektywną osiągalność, a niekiedy również, w możliwą do uzyskania, finalną trwałość.
Już samo abstrahowanie od horyzontu finalnej pełni i autonomiczna analiza empiryczna zróżnicowania świata, typów wiedzy itp. są wtedy negatywnie oceniane, jako bezwiedny lub zamierzony środek…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)