To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Krasowski. Notatka składa się z 2 stron.
Artykuły wyznaniowe konstytucji marcowej Państwo polskie w czasie odbudowy po ponad 100letnim okresie nieistnienia stanęło przed wieloma ważnymi dylematami natury ideowej i politycznej. Wśród polityków toczyła się otwarta dyskusja na temat ustroju. Poszukiwano jak najlepszych rozwiązań systemowych w tym także tych dotyczących powiązania państwo-Kościół. Odrzucano wszelkie rozwiązania anachroniczne z państw zaborczych jako antydemokratyczne i antypolskie. Systemy pruski i austriacki były systemami zwierzchności państwa nad związkami wyznaniowymi, system rosyjski - systemem supremacji z wiodącą rolą Kościoła prawosławnego. Kwestia wyboru była trudna.
Konstytucja marcowa nie wprowadziła rozdziału Kościoła i państwa. Jeżeli zaś chodzi o samą doktrynę prawa wyznaniowego, nie istniało jednolite stanowisko wśród ugrupowań politycznych. Był to swego rodzaju system mieszany, będący efektem kompromisu pomiędzy stronnictwami. Łączył on rozwiązania państwa wyznaniowego otwartego i niemieckiego modelu skoordynowanego.
Inwokacja ma wybitnie religijny charakter, podobnie jak art. 54. określający przysięgę prezydenta. W opozycji stoją art. 111. I art. 112., będące rozwiązaniami typowymi dla państwa świeckiego. Dotyczą one gwarancji mniejszości religijnych uznawanych przez państwo jedynie w wymiarze prywatnym i jednostkowym. Warto zauważyć jednak, że nie dotyczą one związków wyznaniowych jako całości. Wprowadzało to pozory świeckości państwa. Art. 111. określał dokładnie czym jest wolność wyznania, jej zakres podmiotowy i przedmiotowy. Art. 112. mówił o granicach tej wolności, stawiając obowiązki obywatelskie ponad obowiązki religijne.
Z kolei art. 113., art. 114. i art. 115. miały wymiar kolektywny, odnosząc się do związków wyznaniowych jako całości. Przejęto tu z modelu austriackiego podział związków wyznaniowych na prawnie uznane i prawnie nieuznane. Art. 113. określał uprawnienia przysługujące związkom wyznaniowym prawnie uznanym. Konstytucja milczała na temat związków prawnie nieuznanych oraz nie określono także, kto miał podejmować decyzje o uznaniu związku wyznaniowego przez państwo. Ponadto nieuznanie jakiegokolwiek związku wyznaniowego stało w sprzeczności z art. 111. i art. 112.
Problemów przysparza także interpretacja art. 114. Gwarantuje on KK „naczelne stanowisko wśród równouprawnionych wyznań”. Ze względu na wewnętrzną sprzeczność tego sformułowania, można mówić o dwóch sposobach wykładni tego artykułu.
Po pierwsze, KK mógł zyskać nadrzędne stanowisko względem pozostałych wyznań jako religia większości społeczeństwa. Według drugiego sposobu rozumienia tego artykułu, dochodziło do zastosowania zasady primus inter pares, wedle której nie można różnicować statusu KK i innych związków wyznaniowych, a wyróżnienie KK miało mieć jedynie wymiar honorowy. W tym artykule państwo uznaje również funkcjonowanie w kościele prawa kanonicznego. Konstytucja również przewidywała konkordat.
(…)
… również funkcjonowanie w kościele prawa kanonicznego. Konstytucja również przewidywała konkordat.
W art. 115. określono tryb, który przyznawał państwu kompetencje do uznawania regulacji wewnętrznych związków wyznaniowych. Art. 116. przewidywał z kolei możliwość uznania w przyszłości nowych związków wyznaniowych.
Ponadto, art. 120. wprowadził obowiązkową naukę religii w szkołach publicznych. Zaprzeczało to częściowo pełni władzy rodzicielskiej, a także stanowiło podstawę do odmowy przyjęcia na studia wyższe bezwyznaniowców.
Efektem braku określenia w konstytucji marcowej tych trybów uznawania związków wyznaniowych była niska liczba kościołów mających uregulowaną sytuację prawną. Prace nad projektem odpowiedniej ustawy podjęto dopiero po zamachu majowym, ostatecznie został opracowany w 1927r. Jednakże wywołał…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)