Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki. A. Wat „Mój wiek. Pamiętnik mówiony”( tom1). T. Peiper „Tędy”, „Nowe usta”, J. Przyboś „Linia i gwar”. „ Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki” , Wrocław 1978 Ossolineum, Biblioteka Narodowa Seria I, Nr 230, stron 321, Wstęp i komentarz Z. Jarosiński, wyb. i przyg. tekstów H. Zaworska ( było tylko jedno wydanie).
Antologia zawiera obszerny wybór artykułów programowych i manifestów m. in.: B. Jasieński, Do narodu polskiego Manifest w sprawie natychmiastowej futuryzacji życia Manifest w sprawie ortografii fonetycznej Futuryzm polski (bilans) L.Chwistek, O poezji Nuż w bżuhu 2 jednodniówka futurystów T. Czyżewski, Mój futuryzm A. Stern, O poetach Nowej Sztuki Poza tym zawiera bogaty wybór poezji J. Jankowskiego (Tram wpopszek ulicy i in.), T. Czyżewskiego (Oczy tygrysa i in.), B. Jasieńskiego, St. Młodożeńca, A. Sterna, A. Wata i A. Ważyka. Zawiera bibliografię.
Dół formularza FUTURYZM - W roku 1909 włoski poeta Filippo Marinetti ogłosił pierwszy manifest futurystyczny (tac. "futurus" - "przyszły"). Futuryści gwałtownie odcinali się od przeszłości i tradycyjnych form sztuki. Anarchistycznie nawoływali do zniszczenia instytucji społecznych, utrwalających tradycje (muzeów, bibliotek). Sprzeciwiali się akademizmowi w sztuce, chwalili wytwory nowoczesnej cywilizacji. Fascynował ich rytm życia wielkich miast. Odrzucali przy tym mieszczańskie wzorce życia i tradycyjne normy moralne. Stawili odwagę, jakiej wymagało burzenie starego świata. Twórczość artystyczna miała być nieustanną agresją wobec przyzwyczajeń odbiorcy. Futuryzm rozwinął się przede wszystkim we Włoszech i w Rosji (pierwsze ćwierćwiecze XX stulecia). W Rosji działała grupa artystyczna "Hilea", założona w roku 1911 (W. Majakowski, W. Chlebnikow, D. Buriuk). Głównym założeniem tej grupy była konieczność przebudowy języka poetyckiego, stworzenie "języka pozarozumowego". Literaturę rozumieli jako autonomiczną sztukę słowa. Futuryści wyznawali planowy system antyestetyzmu - wiersze prowokacyjnie drukowano np. na papierze pakowym.
POLSKI RUCH FUTURYSTYCZNY rozwijał się w latach 1917 - 1922. Futuryści skupiali się wokół grupy krakowskiej albo warszawskiej. W Krakowie działał klub "Gałka Muszkatałowa": Tytus Czyżewski, Bruno Jasieński i Stanisław Młodożeniec. Futurystom warszawskim przewodzili Anatol Stern i Aleksander Wat. W roku 1920 obie grupy zbliżyły się, zaczęły wydawać wspólne manifesty (np. słynny "Nuż w bżuhu" z r. 1922). Polscy futuryści zwrócili się przeciw tradycyjnym, społecznym zobowiązaniom literatury. Wywołali ferment intelektualny, sprzyjający narodzinom polskiej awangardy.
Futuryści polscy byli pod silnym wpływem poetów włoskich i rosyjskich
(…)
… futurystycznych ("Tak", "Gga", "Niebieskie pięty"), a także w czasopismach "Skamander", "Zwrotnica", "Wiadomości Literackie". Wraz z Brunem Jasieńskim jest autorem manifestu futuryzmu polskiego Nuż w bżuhu. Jednodńuwka futurystuw. Po wybuchu II wojny światowej udał się do Lwowa, gdzie 23 stycznia 1940 został aresztowany (wraz z m.in. Władysławem Broniewskim, Aleksandrem Watem, Tadeuszem Peiperem [1…
… międzywojennego. Powstał on na początku lat dwudziestych. Awangardową grupę poetycką utworzyli twórcy, skupieni wokół Tadeusza Peipera i wydawanego przez niego pisma "Zwrotnica" (1922-27). Należeli do niej: Julian Przyboś, Jan Brzękowski i Jału Kurek. Program ideowo-artystyczny awangardy opracował Tadeusz Peiper w książkach-manifestach: "Nowe usta" (1925) i "Tędy" (1930). W kształtowaniu założeń programowych…
… w Krakowie, zm. 10 listopada 1969 w Warszawie) - polski poeta, krytyk literacki, teoretyk poezji, eseista, założyciel i redaktor czasopisma "Zwrotnica", autor powieści, dzienników, poematu (Na przykład z roku 1931), dramatu (Skoro go nie ma) i programu poetyckiego Awangardy krakowskiej. Pochodził z żydowskiej rodziny, ale dość wcześnie przeszedł na katolicyzm.. Wydał trzy tomiki poetyckie: 1924 - A, 1924…
… z najwyrafinowańszych dziś w Polsce. To co w jego poezjach odstrasza i męczy, w artykułach, zastosowane z umiarkowaniem, jest wdziękiem. Wyszukaność i elegancja ozdób literackich zbliża go do Swiętochowskiego. Nowe usta są prawdziwym cackiem stylistycznym. Sytuacja Peipera była tym trudniejsza, że zwykle musiał walczyć na dwa fronty: najpierw jako futurysta z tradycją (irracjonalizm, intuicja, ludowość, ascetyzm…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)